Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein en blogt op deze plek maandelijks over zijn vakgebied.
Het is verkiezingstijd en dat betekent weer veel discussiërende politici die slecht luisteren, graag hun eigen verhaal vertellen en flink hun best doen bij elkaar zoveel mogelijk vliegen af te vangen. Op internet is een heerlijk LuckyTV-filmpje te zien waarin Geert Wilders tijdens een Kamerdebat meteen begint te interrumperen, nog voordat de spreker (Mark Rutte) iets heeft gezegd. De kamervoorzitter stelt daarop voor om de premier eerst zijn inleiding te laten doen ‘zonder dat hij geïnterrumpeerd wordt’. Waarop Wilders in straattaal op verongelijkte toon vraagt ‘maar voorzitter waarom niet interrumperen? Ik kan toch beginnen met interruptie nog voor hij begint?’.
Los van het feit dat het een erg grappig filmpje is (kijk het vooral even terug) roept het de vraag op wat het effect is van interrumperen en of er regels zijn voor interrumperen.
Wanneer onderbreek je iemand op een effectieve manier zonder bot over te komen?
In het algemeen blijkt uit onderzoek dat aan iemand die interrumpeert meer status wordt toegekend dan aan degene die geïnterrumpeerd wordt. Mensen die tijdens hun verhaal onderbroken worden, voelen zich ook minder invloedrijk dan wanneer dat niet gebeurt. Wel wordt degene die interrumpeert vaak minder sympathiek gevonden, waarbij vrouwen nog eens extra negatief beoordeeld worden. Om niet bot en onsympathiek over te komen moet de interruptie natuurlijk voelen. Dus niet midden in een verhaal van een ander opeens een eigen betoog starten. Een collega-lector, expert in gespreksstrategieën, legde mij onlangs uit dat er drie natuurlijke momenten zijn waarop je iemand onderbreekt in zijn of haar verhaal: (1) wanneer de ander even ademhaalt, (2) wanneer aan het einde van een zin de toon omlaag gaat, en (3) wanneer er van onderwerp wordt veranderd. Voor een politicus best nuttige informatie. Door goed te luisteren naar anderen leer je de momenten herkennen waarop je lekker je eigen verhaal kan vertellen.
Maar goed, sommige mensen zijn alleen geïnteresseerd in hun eigen verhaal en onderbreken je zelfs als je nog niet eens begonnen bent. ‘Luister, ik wil minister-president gewoon kunnen interrumperen. Waarom niet? Maakt nou uit?’