Voorbij zijn de dagen van megalomane nieuwbouw en dure renovaties. Hogescholen besteden steeds minder geld aan hun gebouwen, zeggen ze zelf. Maar zoveel minder nu ook weer niet, stelt het CBS.
In het onderwijs liggen huisvestingskosten altijd gevoelig: zijn die gebouwen niet te duur, kun je dat geld niet beter aan onderwijs besteden? De zorgen zijn bovendien flink aangewakkerd door de financiële problemen van twee mbo-instellingen: ROC Leiden en Amarantis.
Niet voor niets overweegt minister Bussemaker de komst van een expertisebureau voor vastgoedinvesteringen in het hoger onderwijs. Ook in de Tweede Kamer is het wantrouwen tegen het huisvestingsbeleid van onderwijsinstellingen groot.
Maar het hbo doet het goed, stelt de Vereniging Hogescholen. 'Twintig jaar geleden hebben de hogescholen hun schoolgebouwen in eigendom gekregen. Sindsdien hebben de instellingen aanmerkelijke efficiencywinst behaald terwijl tegelijk de kwaliteit van de voorzieningen is toegenomen.'
Grotere hap?
Het gaat dus juist de goede kant op, aldus de Vereniging. De gebouwen zijn duurzamer en goedkoper geworden. De huisvestingslasten waren halverwege de jaren negentig goed voor bijna twaalf procent van alle uitgaven in het hbo. Nu is dat nog maar zes procent. Maar kloppen die cijfers wel? Zijn de hogescholen werkelijk minder gaan uitgeven aan huisvesting?
Het is maar hoe je ertegenaan kijkt. De cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek laten een grilliger beeld zien. Daarin lijken de kosten van huisvesting juist een grotere hap uit het budget te nemen. Pas vanaf het jaar 2008 hanteren het CBS en de Vereniging Hogescholen dezelfde cijfers.
De Vereniging Hogescholen kan het verschil niet verklaren. Zij baseert zich op cijfers van de Dienst Uitvoering Onderwijs, zegt een medewerker, en die cijfers komen weer uit de jaarrekeningen. Maar het CBS gebruikt dezelfde bron.
Schoonmaakkosten
Er is dus iets aan de hand met de oude cijfers, maar wat? Op verzoek van het Hoger Onderwijs Persbureau heeft het CBS ze opnieuw bekeken. Het heeft te maken met nieuwe definities, zegt onderzoeker Mark Groen: wat valt er wel en niet onder huisvestingskosten? Reken je bijvoorbeeld de verzekering en de schoonmaakkosten mee? Misschien was het CBS in de oudere cijfers wat te conservatief, terwijl de hogescholen juist te veel onder de huisvestingskosten schaarden.
Er is dus iets aan de hand met de oude cijfers, maar wat? Op verzoek van het Hoger Onderwijs Persbureau heeft het CBS ze opnieuw bekeken. Het heeft te maken met nieuwe definities, zegt onderzoeker Mark Groen: wat valt er wel en niet onder huisvestingskosten? Reken je bijvoorbeeld de verzekering en de schoonmaakkosten mee? Misschien was het CBS in de oudere cijfers wat te conservatief, terwijl de hogescholen juist te veel onder de huisvestingskosten schaarden.
Groen paste de huidige definities toe op de oude cijfers over huisvestingskosten van hogescholen. Makkelijk ging het niet: sommige kostenposten moest hij schatten. Maar de slotsom is dat de huisvestingskosten in de loop der jaren inderdaad zijn gedaald: van acht naar zes procent van de totale begroting. Geen halvering, maar toch een flinke afname.
Kortom, de huisvestingskosten nemen af. Misschien niet zo spectaculair als de Vereniging Hogescholen hoopt, maar toch.
