Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: het aanzien van de docent door de eeuwen heen. En: meer geld, helpt dat?
Het aanzien van de docent lijkt sinds de tijd van Socrates geleidelijk afgenomen. Gaat het imago van de leerkracht omgekeerd evenredig sneller achteruit dan alle andere tegenwoordige veranderingen exponentieel vooruit gaan? Neem de muziek als voorbeeld. Van de wasrol naar de lakplaat (op 78 toeren), toen kwam vinyl (op 45 en 33 toeren), dat vervangen werd door de cd, daartussen had je nog het cassettebandje en eventjes de minidisc. En de cd wordt nu vervangen door streaming.
Dat dus in een periode van rond 1900 tot nu.
In september 2010 schreef ik al een blog over het fenomeen van het afnemende imago van de docent, dat in de tweede helft van de vorige eeuw is ingezet en nog steeds niet lijkt gestopt. Het afkalvende maatschappelijk aanzien van de leerkracht heeft gelijke tred gehouden met hun salaris. Het paste goed bij de slogan van het Zeeuws Meisje: geen cent te veel.
In Nieuwsuur van afgelopen zaterdag werd aan drie hoogleraren gevraagd of zij een oplossing hadden voor het steeds groter wordende tekort aan leerkrachten. Frank Cörvers van de Universiteit van Maastricht zei dat een forse salarisverhoging noodzakelijk was. Esther Mirjam Sint van de Radboud Universiteit wilde een mannenquotum in het onderwijs, want – los van pedagogische argumenten – een oververtegenwoordiging van vrouwen zorgt voor een lager aanzien van het beroep als docent.
Ton Withagen van de Universiteit Tilburg wilde meer aandacht voor zij-instromers. Hij kwam met het vreemde voorbeeld dat afgestudeerde pedagogen en psychologen het misschien wel goed zouden doen in het onderwijs. Ja, die zijn gek om met een startsalaris van 1900 euro voor groep acht te gaan staan. En dan de reactie van staatssecretaris Sander Dekker, die zei dat leerkrachten al een flinke salarisverhoging hadden gehad en dat het ministerie goed luistert naar het werkveld.
In NRC van afgelopen weekend een artikel van Judi Mesman, hoogleraar Diversiteit in Opvoeding en Ontwikkeling aan de Universiteit Leiden die de hele juffendiscussie maar niets vindt. Volgens haar zijn verschillen binnen de geslachten vele malen groter dan die tussen de geslachten. En dit geldt dus ook voor de verschillen tussen meesters en juffen.
Teunis Bloothoofd, docent aardrijkskunde, schrijft in de Volkskrant (11-05-2017) dat al vele oplossingen zijn aangedragen, maar ‘de mensen die aan de knoppen draaien (…) hebben weinig of geen verstand van het onderwijs.’
De huidige trend voor dure bijlessen en examentrainingen vindt hij ‘pleisters voor een ziek onderwijs’. Maar zou het de docent meer aanzien geven, omdat het duur is?
