Hogeschool Utrecht heeft de samenwerking met Plekhanov University in Moskou sinds deze week bevroren. Dit vanwege de oorlog van Rusland met Oekraïne. Hiermee volgt de HU de aangekondigde sancties van het Ministerie van Onderwijs.
De Business School van de HU was juist weer begonnen met de samenwerking tussen Plekhanov Russian University of Economics. Na de pandemie strooit nu de oorlog roet in het eten.
Goede reputatie en jarenlang samenwerken
‘Het is jammer voor de student die in september naar Moskou zou gaan’, zegt Jelly Offereins. Zij is stafdienst International Affairs van de Business School, zoals de vier instituten van economische en managementopleidingen zich samen noemen. ‘En voor de studenten en docenten die in april op jaarlijkse studytrip zouden gaan. Maar ik verwacht niet dat er op termijn blijvende schade ontstaat in de relatie met de Moskouse universiteit.’
De Plekhanov Russian University of Economics heeft volgens Offereins een goede reputatie, zowel in Rusland als internationaal. Zo’n vijftien jaar geleden begon de opleiding International Business and Management Studies (nu International Business) met de uitwisseling van studenten. In 2009 kwam het zelfs tot bi-diplomering.
Bi-diplomering van 2009 tot 2018
‘Bi-diplomering was een intensieve manier van samenwerking’, vertelt ze. Studenten volgden het derde jaar en het afstudeertraject bij de partnerinstelling (in totaal 90 EC). Daarna kregen ze van zowel de HU als van de Moskouse universiteit een bachelordiploma.
Jaarlijks gingen zo’n vijf studenten van hier naar Moskou en vice versa. Offereins: ‘Dat kon alleen toen de curricula van de hogeschool en universiteit nog matchten. De studenten van beide instellingen maakten zich min of meer dezelfde competenties eigen. Dat was een paar jaar bij de HU en de Moskouse universiteit het geval.
Het einde van bi-diplomering
Het einde van bi-diplomering kwam zo’n drie jaar geleden toen IBMS landelijk veranderde in International Business. Een specialisatie op het gebied van internationale finance verdween en het onderwijs werd meer gericht op vaardigheden, bijvoorbeeld op het gebied van leiderschap en duurzaamheid. ‘Vanwege het verschil in curriculum was het toen niet meer verantwoord om de studenten uit Moskou hier de double degree te laten behalen’, aldus Offereins.
Studenten konden nog wel een half jaar een minor in Moskou volgen. Dat deden jaarlijks zo’n drie tot vijf studenten van de HU en Plekhanov. Daarnaast gaven enkele docenten jaarlijks een week les op de Plekhanov University. Daarbij werden ze altijd vergezeld door zo’n vijftien HU-studenten.
Offereins had na de invasie van Rusland in Oekraïne nog contact met haar collega van de Plekhanov University. Dat was nog vóór de afkondiging van de sancties. ‘Eén van de redenen waarom we aan internationalisering doen is dat we bruggen willen bouwen tussen jonge mensen. Ze zijn mogelijk onze toekomstige leiders’, legt ze uit. ‘We willen niet alleen maar samenwerken met instituten die in dezelfde bubbel zitten. Studenten leren van andere perspectieven. We hebben ook uitwisselingen met China en Thailand. Maar met deze invasie kun je niet doen alsof er niets aan de hand is.’ Daar is wat haar betreft geen discussie over.
Het gesprek met de collega’s uit Moskou
Hoe staat de Plekhanov University in deze oorlog?
‘We hebben een goede onderlinge relatie, maar ik vraag dat niet rechtstreeks aan mijn Moskouse collega. Ik heb het wel geprobeerd te achterhalen. In het besluit van het ministerie staat dat institutionele samenwerking wordt bevroren, maar dat individuele contacten mogelijk blijven, indien de collega afstand neemt van de invasie. Ik heb na de inval in Oekraïne met mijn Russische collega geappt over de op handen zijnde bevriezing en kreeg een bemoedigende reactie terug. Dat hij vol verdriet en rouw was en dat hij tot zijn laatste adem zal vechten om via internationalisering te werken aan wederzijds begrip. Maar “dat er kennelijk nog veel moest gebeuren.”’
‘Ik hoorde dat een van oorsprong Russische collega van de HU een café in Utrecht is uitgezet omdat hij met een kennis Russisch praatte’
‘Vorige week schreef hij dat het steeds moeilijker wordt om aan betrouwbare informatie te komen. Ze konden nog maar één Zweedse zender ontvangen. Docenten gaan tussen half negen ’s ochtends en 11.00 uur met de studenten naar een grote zaal om te proberen dat nieuws te volgen. Daaruit denken wij te begrijpen dat hij en de universiteit niet met z’n allen achter Poetin staan. We verwachten met hem informeel in gesprek te blijven en de relatie open te kunnen houden.’
En als het oorlog blijft?
Heeft de universiteit zich uitgesproken tegen de oorlog?
‘Of zij dat officieel gedaan hebben weet ik niet. Dat is niet te achterhalen.’
Heb je enig idee hoe de samenwerking in de toekomst eruit gaat zien?
‘Stel dat het leidt tot een permanente bezetting van Oekraïne, dan lijkt het mij sterk dat Nederland de komende zestig jaar niks meer met Rusland doet. Nederland drijft handel met meer bijzondere regimes. We weten allemaal wat er onlangs in Saoedi Arabië gebeurde.’ Ze verwijst daarmee naar het bericht dat het land 12 maart jongstleden op één dag 81 mensen executeerde.
Aan de HU studeren momenteel 9 studenten uit Oekraïne, 21 Russen en 3 mensen uit Belarus. Wat merken zij ervan?
‘Wat wij weten is dat Oekraïense en Russische studenten wanhopig, verdrietig en bang zijn en problemen hebben met huisvesting en financiën. Ze kunnen vaak niet bij hun geld. Ik schrok erg toen ik hoorde dat een van oorsprong Russische collega van de HU een café in Utrecht is uitgezet omdat hij met een kennis Russisch praatte. Dat vind ik heftig en onbegrijpelijk. Studieloopbaanbegeleiders hebben contact gezocht met de betreffende studenten om ze te helpen waar het kan.’
