Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: over de slordige omgang met taal en over steakholders en briketpaaltjes.
Als ik de taalspecial van Trajectum onder ogen krijg, ben ik toevallig ook al wat aan het verzamelen over taal. Dat komt doordat ik onlangs scripties van commerciële economiestudenten van de Hogeschool van Amsterdam heb moeten beoordelen. Het niveau is te vergelijken met dat van economiestudenten van de HU: er zijn gelukkig positieve uitzonderingen, maar foutloos geschreven scripties kom je zelden tegen.
Afgelopen week was ik in Den Haag om te praten over mijn bezoek aan Colombia als vrijwilliger. Voordat ik mijn gesprek begon, luisterde ik naar een man die uitlegde hoe hij met Afrikaanse studenten van een beroepsopleiding was omgegaan. ‘Hun waren erg nieuwsgierig’, zei hij. En even later zelfs: ‘Hunnie kregen na afloop een certificaat.’ Op zijn vakgebied zal de man waarschijnlijk zeer capabel zijn, maar zijn Nederlands was abominabel.
Onlangs zei Hans Bennis, de nieuwe directeur van de Taalunie, in de Volkskrant (10-03-17) dat er geen verschil is tussen dialecten en taal, hooguit een politiek verschil. Hij constateert dat Vlamingen op de Nederlandse televisie ondertiteld worden, terwijl ze beter verstaanbaar zijn dan Twentenaren. En volgens hem zal hun als vervanger van zij over enkele decennia algemeen geaccepteerd zijn.
Jeroen Brouwers, die in Het Parool (15-03-17) door Onno Blom werd geïnterviewd, veegde de vloer aan met de Taalunie. Ooit weigerde hij de Prijs der Nederlandse Letteren. ‘Omdat je dan een handje krijgt van Willem-Alexander of Filip? Als ze me een hand willen geven, komen ze maar hier thuis. (…) Zo’n figuur die nooit een boek heeft gelezen, komt jou even prijzen. Sodemieter toch op.’
Zo’n zelfde houding lees in je in de brievenrubriek van Het Parool naar aanleiding van een artikel van Martje Blom over het oprukkende Engels. De een zegt dat-ie best de weg wil wijzen in het Engels aan een buitenlander, maar het verdomt om Emsterdam te zeggen. Een ander, die al heel lang in ons land woont maar toch een licht Engels accent heeft, zegt te moeten knokken om in het Nederlands antwoord te krijgen. Weer een ander vraagt zich af hoe al die expats behoorlijk Nederlands kunnen leren als we zelf zo slordig met onze taal omgaan.
En zo kom ik weer terug bij de taalspecial van Trajectum. Ik denk dat de meesten die hun taalvaardigheid moeten verbeteren deze uitgave niet lezen. En andersom hebben degenen voor wie het niet direct nodig is, hun kennis van het Nederlands weer iets verrijkt, met bijvoorbeeld de HU-jeukwoorden steakholders en briketpaaltjes.
