‘Jullie krijgen geen cijfer voor je tentamen.’ De klas vol internationale studenten valt stil en verbaasd kijkt iedereen op.
Voor ik naar Zweden ging was ik met een 5.6 absoluut niet tevreden. Daarin ben ik niet de enige. In Nederland zijn cijfers vaak het onderwerp van gesprek na de tentamenweek. ‘Wat voor cijfer heb jij?’ ‘Ik had wel verwacht dat ik een hoger cijfer zou krijgen.’ ‘Als ik een 8.7 haal, kan ik nog cum laude slagen.’ Natuurlijk gaan velen voor een zesje – de studententien –, maar voor veel studenten is dat niet genoeg. Ze komen de universiteit al gestresst binnen met het idee om te presteren en te excelleren. De VU heeft cum laude slagen daarom al afgeschaft. Studenten kregen burn-outs.
Hoe anders is dat in Zweden, waar ik vorig jaar studeerde voor mijn master in Göteborg. Hoe het werkt? Voor je tentamen krijg je of Underkänd (onvoldoende) of Godkänd (voldoende). That’s it.
In Zweden is het idee dat iedereen moet kunnen studeren en willen ‘uitblinken’ zo goed als afwezig. Het is bijna onmogelijk om je studie niet te halen: tentamens kun je blijven herkansen tot in het oneindige. Ik was erg sceptisch over dit systeem, hoe kan het nou motiveren wanneer een zesje hetzelfde wordt beoordeeld als een tien?
Maar, het tegendeel bleek waar. De sfeer in de collegezalen is top doordat studenten zichzelf minder met elkaar vergelijken. En: door de feedback die je na toetsen krijgt kun je alsnog inschatten of je het héél goed hebt gedaan of dat het kantje boord was. Bij grotere projecten is er soms zelfs de optie om een Väl Godkänd (ruim voldoende) te halen.
Ik geef toe dat ik af en toe eerder heb gedacht ‘het is goed genoeg’, terwijl ik in Nederland nog door zou studeren. Maar is ‘goed genoeg’ niet een beter streven?
Wat mij betreft wel en gunnen we Nederlandse studenten ook dat je studie ‘gewoon halen’ goed genoeg is. Wie start er een petitie?
