Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal over Beyoncé en beroemdheden aan de HU.
Eind april verscheen Beyoncé’s nieuwste album Lemonade. In de eerste week verdiende zij met streaming en winkelverkoop 3,37 miljoen dollar per dag, aldus Billboard. Aan het fenomeen Beyoncé is al eens een hele debatavond gewijd in het Amsterdamse Felix Meritis, waar het voornamelijk over de culturele betekenis van de vaak schaars geklede beroemdheid ging. In Vrij Nederland van 14 mei een zeven pagina’s tellend artikel over Beyoncé. Afgelopen week kwamen celebrity-experts van over de hele wereld bij elkaar in Amsterdam voor de derde tweejaarlijkse conferentie met workshops en key-notespeakers. Een van hen was Joke Hermes met als onderwerp Why we need celebrities.
We kijken graag naar en praten graag over beroemdheden. Het wetenschappelijk tijdschrift Celebrity Studies ontleent er z’n bestaansrecht aan, studenten halen op dit onderwerp hun mastertitel en velen promoveren erop. Iedereen heeft idolen.
Door de eeuwen heen zijn er beroemdheden geweest, van filosofen en gladiatoren tot kunstenaars en staatslieden. Sinds de tweede helft van de vorige week is het aantal beroemdheden snel gegroeid door het toegenomen aantal media. Want die media, denk aan de opkomst van televisie, moesten gevuld worden. En beroemdheden werden steeds vaker ingezet om merken te ondersteunen.
In de jaren zeventig was de bekendste van de drie Charlie’s Angels Farrah Fawcett-Majors. Haar haarstijl werd door miljoenen meisjes gekopieerd, natuurlijk gebruikmakend van de haarversteviger die haar naam droeg. De beroemdheid wordt onderdeel van het merk, zoals George Clooney met Nespresso koffie, Roger Federer en Justin Timberlake voor Rolex. Beyoncé heeft alles het liefst zelf in de hand. Ze ontwerpt haar eigen kleding. Je kan een echte Beyoncé legging kopen voor ‘slechts’ € 50.
Er zijn ook merken die zelf beroemdheden maken. De inmiddels van het scherm verdwenen Harry Piekema, de AH-filiaalmanager, die vanaf 2004 tot vorig jaar in de Albert Heijn commercials figureerde. Of actrice Juliëtte de Wijn die als ‘Cora van Mora’ de Mora-snacks in commercials van 1984 tot 2001 aanprees en sinds 2006 weer als Cora op de buis verschijnt.
De beroemdheid wordt onderdeel van het merk, omdat de consument hen associeert met het merk en omgekeerd. Hoewel er inmiddels veel beroemdheden op de HU zijn afgestudeerd, doen we er publicitair weinig mee. Jaren geleden hingen er grote foto’s van topsporters op de FEM en soms nodigt de FCJ bekende verslaggevers uit die in Utrecht hun diploma haalden. Ik ben eigenlijk best benieuwd welke beroemdheden op de HU hebben gezeten.
