Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: moet het onderwijs dan ook maar geprivatiseerd worden?
Hoewel een grote groep Amerikaanse jonge intellectuelen zich afzet tegen het kapitalisme, is de macht van dit systeem nog steeds wereldwijd groeiende. De twee naties met de meeste inwoners ter wereld, China en India, hebben het kapitalisme een communistisch of hindoestaans jasje aangedaan. In die landen zie je ook een steeds groter aantal superrijken en een groter wordende afstand tussen rijk en arm.
Terwijl de Chinese communistische partij de armoede flink heeft kunnen terugdringen bij de 1,3 miljard inwoners, neemt het aantal armen in de Verenigde Staten van Amerika alleen maar toe. Deze natie heeft het hoogste armoedepercentage van alle ontwikkelde landen. Bijna 41 miljoen Amerikanen, oftewel 13% van de bevolking, leeft onder de armoedegrens ($12.000 per jaar voor een individu, $24.000 voor een gezin van vier). En de recent aangenomen belastingwet verlaagt de belastingdruk voor hoge inkomens, niet voor de armoedzaaiers.
Het kapitalisme lijkt op een hele grote tanker, die lastig te stoppen en te manoeuvreren is. De afgelopen decennia zijn er veel voorbeelden te noemen waarbij de tanker doorschiet. In ons land de privatisering in de zorg. De overheid heeft steeds minder te zeggen. De macht hebben de verzekeringsmaatschappijen en de pillenfabrieken. In het Verenigd Koninkrijk is het andersom, aldus Marcel Levy in Vrij Nederland. Daar heeft de overheid alles te zeggen over de gratis gezondheidszorg. ‘Er heerst hier een zorgbureaucratie.’
Het is onbegrijpelijk dat men altijd maar doorslaat. Bij de komst van buitenlandse tv-zenders was dit ook het geval. Er moesten afspraken gemaakt worden met meer dan honderd kabelnetwerken om uitzendingen mogelijk te maken. Dat betekende inkomsten voor nutsbedrijven en gemeenten. Ondernemingen, die steeds vaker fuseerden, waarvan Ziggo de bekendste is, wilden de exploitatie wel overnemen. En al die gemeenten hapten toe, omdat ze zo hun begrotingen op orde konden brengen.
De spoorwegen en de energiemarkt zijn vergelijkbaar. Nog net kon de privatisering van water worden tegengehouden. Sluipenderwijs is de privatisering ook in het onderwijs al enige decennia bezig. Denk aan het Luzac College met al 19 vestigingen in ons land. En op hbo-niveau de concurrentie van het NCOI, waar onlangs de HU-docente Alma Mustafic haar master in educatie haalde.
En wat te denken van de miljoenen die er omgaan in het bijlessencircuit? Moet ons reguliere onderwijs niet in staat zijn om zonder te kunnen? Of moet er op het onderwijs bezuinigd worden, zodat private ondernemingen met elkaar kunnen concurreren? Want concurrentie is beter voor de consument. Dit lijkt altijd de standaardreden waarom geprivatiseerd moet worden. Klinkklare onzin.
