Achtergrond

Kunst oubollig? Deze studenten zweren bij hun favoriete schilderwerk

Foto: Kees Rutten

Vandaag opent het Van Gogh museum een expositie met werken die Vincent van Gogh in de laatste maanden van zijn leven maakte. Waardoor de vraag opkomt: houden studenten nog van schilderkunst? Deze vijf zeker. Ze vertellen over hun favoriete kunstwerk.

Fantaseren en speculeren

‘Ik ging speciaal naar Vaticaanstad voor dit kunstwerk’, vertelt Journalistiekstudent Roos (22). Ze heeft het over Creazione di Adamo, ook wel The Creation of Adam door Michelangelo. Roos leerde het kunstwerk kennen tijdens een les kunstgeschiedenis op de middelbare school. ‘Ik vond het gelijk al indrukwekkend’, vertelt ze. ‘Later werd het een soort trend om die handjes te laten tatoeëren’.

Wat maakt dit kunstwerk zo bijzonder?
‘Men zegt dat Michelangelo de betekenissen van dit schilderij op een papiertje schreef en daarna verbrand heeft. Tot op de dag van vandaag weet niemand echt waar het werk voor staat. Sindsdien gaan er allerlei speculaties rond. Superleuk om je eigen fantasie in dit werk kwijt te kunnen: gaan de handjes naar elkaar toe, of juist van elkaar weg? Is dat rode vlak rechts een hart, een brein of misschien wel een baarmoeder? Niks is goed of fout.’

Wat denk jij? Gaan de handen naar elkaar toe, of van elkaar weg?
‘Naar elkaar toe. Dat vind ik een mooiere gedachte bij dit schilderij. Sommige mensen zeggen dat ze van elkaar weg gaan, omdat God de mensen los zou laten en de mens onafhankelijk zou worden. Maar dat vind ik een saaie verklaring.’

Vrouwelijk = prachtig

De Italiaanse renaissance is populair, want ook Verpleegkundestudent Daantje (22) vond een parel in deze stijl: De Geboorte van Venus van Sandro Botticelli. ‘Men beweert dat het twee schilderijen waren, waarvan één zoek is geraakt.’

Wat maakt dit kunstwerk zo bijzonder?
‘Ten eerste is Florence, de stad waar dit werk te zien is, geweldig. Ten tweede vind ik de Griekse mythe achter dit kunstwerk heel mooi. Venus rijst op uit de zee als volgroeide vrouw en dat vrouwelijke vind ik heel mooi weergegeven. De schelp stond in die tijd symbool voor de vagina, dus vrouwelijker kan niet.

Veel verschillende elementen in dit schilderij. Wat valt jou op?
‘Ik vind de beweeglijkheid die erin zit prachtig. De golvende bewegingen van de gewaden, de haren van Venus die wapperen in de wind. Met diepte werken was in die tijd nog niet ontdekt, dus alles staat op de voorgrond.’

Je hebt het schilderij in het echt gezien, hoe was dat?
‘Heel indrukwekkend. Het is cliché, maar het is groter dan ik dacht. Verder zie je alle details veel beter in het echt en voel je wat de kunstenaar probeerde over te brengen. Althans, ik gebruik daarvoor mijn fantasie. Ik kan er mijn eigen verhaal bij verzinnen.’

Een herkenbare schreeuw

Van de Renaissance naar het expressionisme: Verpleegkundestudent Abe (24) wil het hebben over zijn favoriete werk: De Schreeuw van Edvard Munch. ‘Ik heb niet veel met kunst, maar dit werk vergeet ik niet.’

Wat maakt dit kunstwerk zo bijzonder?
‘Ik zag het voor het eerst op de basisschool en het is me altijd bijgebleven. Ik was een druk kind dat zelf ook veel schreeuwde, haha. Dus de naam van het werk sprak mij aan. Er zit veel emotie in. Het is niet realistisch, maar zo voelt het wel.’

Wat zie jij als je het bekijkt?
‘Ik zie iemand angst uitschreeuwen. Voor mij gaat het over hoe je in je angstigste moment naar de wereld kijkt en hoe de mensen om je heen zich totaal niet zo voelen. Het geeft een gevoel van eenzaamheid.’

Lekker kinderlijk

Herman Brood, de man van de kinderlijke kunstwerken, volgens Journalistiekstudent Olivier (23). Een man die zijn schilderijen precies de naam gaf van wat er te zien was. In het geval van zijn werk ’Ik, was dat zichzelf. Olivier is erdoor betovert.

Wat maakt dit kunstwerk zo bijzonder?
‘Het staat voor waar ik van hou: simpelheid. Hij gebruikt de primaire kleuren (rood, blauw, geel, red.) en het had net zo goed door je driejarige nichtje geschilderd kunnen zijn. Alleen heeft hij er heel veel geld mee verdiend. Ik hou ervan om het kind in mezelf wakker te houden en een beetje kinderachtig te blijven. Hij schildert een mannetje en zet er ‘ik’ boven. Dat is simpel, toegankelijk, maar ook kinderlijk. Hij maakte zijn kunst voor het geld en het boeide hem niet dat iedereen daar pissig om werd. Dat kan ik ook waarderen.’

Wat is je eerst herinnering aan dit kunstwerk?
‘Ik leerde zijn kunst kennen op de middelbare school. Ik was gefascineerd door de middelvinger die hij opstak naar het systeem. Hij gooide wat op papier en werd er stinkend rijk mee.’

Welke details in het werk spreken jou aan?
‘Geen. Dikke markers, simpele kleuren, korte teksten. Gewoon top.’

De apen zijn bijzaak

Vrouwelijke kunstenaars, ze waren er vroeger al, echt. Student Communication and Multimedia Design Sophie (21) is gek van Frida Kahlo’s Zelfportret met apen. ‘Ze is mijn feministische voorbeeld’.

Wat maakt dit kunstwerk zo bijzonder?
‘Vooral die bloem op de achtergrond trekt mijn aandacht. Ik kom uit Tenerife en de bloem op de achtergrond is een stratia, de nationale bloem. Voor mij dus heel persoonlijk. Ik vind het geweldig hoe ze zichzelf heeft afgebeeld: met snor en doorlopende wenkbrauw. Ze is mannelijk, maar tegelijkertijd vrouwelijk.’

Je zegt niks over de aapjes?
‘Haha. Voor mij zijn die niet het hoofdonderwerp van het schilderij. Ik vind de aapjes wel schattig, hoor.’

De vrouw komt me bekend voor.
‘Ze staat echt op van alles afgebeeld! Sokken, tassen, mokken, noem maar op. Je vergeet bijna dat ze kunstenares is. Ik denk dat iedereen haar herkent als je een zelfportret laat zien.’

Achter Frida Kahlo schuilt een bijzonder verhaal, toch?
‘Ik heb altijd al iets met Kahlo gehad. Ze heeft veel zelfportretten gemaakt, omdat ze niet anders kon. Ze lag negentig procent van haar leven in bed door ziektes als polio, een busongeluk en een miskraam.’

Je hebt het werk in het echt gezien. Hoe was dat?
‘Klopt. Haar werk werd geëxposeerd in het Cobra museum in Amstelveen. Ik had online al veel gezien van haar werk, maar in het echt is het veel indrukwekkender. De tentoonstelling was heel mooi opgezet, de wand waar de werken op hingen, was lichtblauw en dat paste heel mooi bij het kleurpalet dat zij gebruikt.’