In 2010 kwam HU Home-oprichter Memo Kara Khalil in Nederland terecht, nadat hij vluchtte uit Syrië. Hoe bekijkt hij de val van Assad in Syrië?
Hoe gaat het met je?
‘We waren heel blij. Normaal gesproken slaap ik uit, maar nu was ik om 6 uur al op. Mijn vrouw en ik hebben iets lekkers gebakken en het nieuws hier in Leidsche Rijn met z’n tweetjes gevierd, op de bank.
Ik denk dat elke Syriër in Nederland opgelucht is over het feit dat die dictator eindelijk is vertrokken. Want hij was vreselijk. Hij liet iedereen waarvan hij dacht dat hij tegen hem was opsluiten in de gevangenis. Niemand was veilig onder hem.’
Over Memo:
Memo is docent Engels aan het ROC van Amsterdam. Hij volgde de lerarenopleiding Engels aan de HU (en moet nog 1 examen). Ook is hij oprichter van HU Home, een initiatief gericht op het vergroten van studentsucces bij hoogopgeleide vluchtelingstudenten. Hij was honoursstudent van het jaar in 2021 en in 2019 genomineerd voor de UAF Award.
Hoe is het nu met je, na het feest?
‘We zijn vooral bezorgd, want het is momenteel chaos in Syrië. De rebellen hebben na veertien jaar ineens de macht kunnen pakken en we vragen ons af: hoe is hen dat gelukt? Assad stond al klaar om te vertrekken, dat maakt duidelijk dat ze met flink wat mensen overeenkomsten hebben gesloten. De jihadistische rebellen van Hayat Tahrir al-Sham (HTS) die de macht overnamen hebben vooral verstand van vechten. Niet van politiek of diplomatie. En ze voelen zich nu oppermachtig.’
Wat is er gebeurd in Syrië?
Zondagochtend 8 december meldde de NOS dat het regime van president Assad is gevallen. Hij is het land uitgevlucht en rebellen hebben de stad Homs en daarna hoofdstad Damascus veroverd.
Assad was 24 jaar aan de macht in Syrië en leidde het land als een dictator. Tijdens de Arabische Lente in 2011 kwamen er grote protesten tegen Assad en volgde er jarenlange oorlog met honderdduizenden slachtoffers.
Wat vrees je?
‘Dat het ze niet lukt om vrede te krijgen. Alle minderheden in het land, denk aan moslims, Koerden, christenen, jezidi’s, alevieten en Armenen krijgen steun van verschillende landen. Turkije Iran, Irak, Rusland en Amerika willen allemaal iets in de melk te brokkelen hebben. Hoe gaat de leider Jolani ervoor zorgen dat iedereen elkaar zal respecteren? Ik vrees dat hem dat niet zal lukken.’
Welke indruk heb je van hem?
‘Het interview met hem heb ik twee keer bekeken. Hij komt geloofwaardig over, maar laten we wel wezen: vroeger werd hij beschouwd als een ISIS-terrorist en nu zou hij vrede komen stichten? We geloven hem pas als zijn daden in orde zijn. Er zou een wet moeten komen waarin staat dat elke minderheid wordt gerespecteerd. En de mensen die het regime van Assad hebben gesteund, moeten niet gewroken worden. Je kunt immers niet achterhalen of ze uit overtuiging handelden of uit angst.’
Zou dit regime beter kunnen worden voor vrouwen en queers?
‘Ik geef in Nederland les aan jongeren van niet-westerse komaf. Wat zij soms zeggen over homo’s en vrouwen is vreselijk. Homoseksualiteit vinden ze verkeerd en vies, dat verander je niet zomaar. Als de machthebbers in Syrië zelf baarden willen dragen en hun vrouwen willen verplichten een hoofddoek te dragen: het zij zo. Maar hopelijk laten zij dan andere groepen in het land ook hun gang gaan.’
Zou je terug naar Syrië willen als het er veilig was?
‘Soms spreek ik studenten die graag een tijdje naar het buitenland willen. Ja, dat wil iedereen wel. Maar bijna iedereen wil op een gegeven moment weer terug naar zijn vaderland. Destijds ben ik gevlucht omdat ik elk moment gevangen genomen kon worden. Ik had me uitgesproken tegen het regime en was tot zwart schaap verklaard. Inmiddels heb ik een Nederlands paspoort, spreek goed Nederlands en heb goed werk. Dat gun ik iedereen.
Faber stuurde eergisteren een tweet: ze heeft een tijdelijke beslisstop ingevoerd voor asielaanvragen uit Syrië. Maar ze moeten niet te vroeg worden teruggestuurd. Ze zijn kwetsbaar en hebben daar niets meer: hun huis is plat gebombardeerd en het is er nog gevaarlijk. Ik heb het gevoel dat mensen van vluchtelingen af willen. Maar het kan je samenleving ook rijker maken. Aan de HU voel ik me thuis en gerespecteerd. Ik heb HU Home opgezet en dat is van een kleine baby uitgegroeid naar een succesvolle afdeling.’
Wat hoop je voor over vijf jaar?
‘Dat al die gewapende milities dan hun krachten hebben aangewend om het land weer op te bouwen. Ik belde met mijn moeder, toen ik hoorde dat Assad gevallen was. Ze leeft op de grens met Turkije. Onze olijfbomen vielen helaas in handen van de rebellen, maar ons huis hebben we nog. Ik gun mijn vader en moeder dat ze hun oude dag in dat huis kunnen doorbrengen.’
Wat hoop je voor jezelf?
‘In maart ga ik trouwen met mijn vriendin uit Syrië en in april verwachten we ons eerste kind. Ze was ooit advocaat en werkt nu bij de Lidl. Ik was ooit biochemicus. Stap voor stap bouwen we ons leven op. Ze leert snel Nederlands en ik ben trots op haar. We hebben het goed en kunnen hier blijven.’
