HU-alumna Neeltje Walgien (25) is in de prijzen gevallen met haar afstudeerdocumentaire ‘Reborn’. Hierin portretteert ze vrouwen die levensechte babypoppen gebruiken om met emoties en moeilijke situaties om te gaan. Een verschijnsel dat volgens haar meer begrip nodig heeft.
‘Wat voel je als je hem vasthoudt?’, vraagt Neeltje in haar documentaire aan Tony (70). ‘Liefde, echte liefde. Troetelliefde, alsof ik weer een baby’tje heb.’ Tony noemt zich ‘poppendokter’. Ze maakt levensechte babypoppen, zogenaamde Reborn-poppen, en heeft er zelf ook 35 thuis. Ook de 17-jarige Aniza heeft zo’n pop. In de documentaire is te zien dat ze hem vasthoudt in de trein, alsof het een echte baby is. Het geeft haar rust en helpt haar bij haar angsten.
Reborn-community
In ‘Reborn’ geeft journalistiek-alumna Neeltje een kijkje in de babypop-community. Ze won hiermee de Afstudeerprijs 2021 van Villamedia. ‘Ik heb een grote interesse voor psychologie en ben lid van Facebookgroepen waarin mensen met psychische problemen ervaringen met elkaar delen.’ Daar stuitte ze op een bericht van een vrouw met een Reborn-pop. ‘Een deel van haar familie wilde haar niet meer zien, schreef ze in dat bericht. Maar mensen binnen die Facebookgroep reageerden ook heel negatief op dat bericht. De één werd boos, “je bent niet goed bij je hoofd”, en de ander maakte er een grap over door te reageren met een meme.’
‘Mensen begrijpen het niet.’
Neeltje merkte zo dat het verzorgen van de babypoppen veel oproept. ‘Mensen begrijpen het niet, ze vinden het eng of raar.’ Ze werd lid van een Facebookgroep voor Reborn-liefhebbers en sprak tientallen leden. ‘Ik vind het cool dat dit soort mensen zich niet laten sturen door oordelen van de buitenwereld. Ze doen wat ze prettig vinden.’
Stressverlagend en gezellig
Mensen hebben om allerlei redenen een Reborn-pop. ‘Het geeft een fijn gevoel om te verzorgen, om te wassen en kleertjes uit te zoeken voor een baby. Bij sommige werkt het stressverlagend om een baby te dragen, net zoals het effect van een verzwaringsdeken. Zo’n baby weegt evenveel als een echte baby.’ Ook mensen met een kinderwens of een overleden kind kunnen er troost in vinden.
‘Ze vertelde hoe hij haar kalmte bracht na een nachtmerrie.’
Neeltje onderzocht of mensen hun pop ook echt zagen als iets levends. ‘Dat verschilt per persoon. Aniza zag hem als een “aanwezigheid”. Ze sprak over “hem” en vertelde hoe hij haar kalmte bracht als ze hem vasthield na een nachtmerrie. Iris, een andere vrouw uit de documentaire, zag haar pop meer als iets wat ze op schoot kan houden als ze tv kijkt, voor de gezelligheid. Maar ze praatte er meer met afstand over, alsof het een object was.’ Zelf zou Neeltje er geen aanschaffen. ‘Ik snap het nog steeds niet helemaal en voel er geen connectie mee.’
Medemenselijkheid
Maar je hóeft het ook niet te snappen, stelt Neeltje. ‘Leef en laat leven. Je kunt ook je mening achterwege laten, als je elkaar maar respecteert.’
Medemenselijkheid is een thema waar Neeltje ook in haar opleiding Journalistiek op de Hogeschool Utrecht vaak mee bezig was. ‘In mijn derde jaar heb ik de minor CampusDoc gevolgd. Daarvoor volgde ik mensen die het stigma omtrent psychische variatie aanvochten.’
De interesse voor documentaires was gewekt, maar binnen de opleiding lag de focus voornamelijk op live-televisie en radio-maken, onderzoek en schrijven. ‘Ik heb na de minor iedere mogelijkheid aangegrepen om met film bezig te zijn, maar er was voor mijn gevoel weinig aandacht voor in het curriculum.’
Bij het afstuderen kon dit wel. De keuze om af te studeren met een documentaire was dus zo gemaakt. ‘Reborn’ maakte ze in tien weken. Van filmen en monteren tot interviewen: alles deed ze zelf. ‘Je moet goed plannen en ik heb er veel van geleerd. Zelf het geluid regelen vond ik heel moeilijk, maar blijkbaar kan ik het wel.’
Afstudeerprijs
Op 27 januari werd bekend dat Neeltje de Afstudeerprijs van Villamedia heeft gewonnen. De prijs bestaat uit een bedrag van 1.000 euro en een oorkonde. ‘Een groot compliment.’
Wat ze met het geld gaat doen? Daar heeft ze nog niet over nagedacht. ‘Misschien wat uitstapjes, of nieuwe filmapparatuur.’ Inmiddels werkt Neeltje bij documentaire-bedrijf Doclines en is ze bezig met een nieuw project: een documentaire over een alternatieve uitvaartverzorger. ‘Daar kan ik nog niks over vertellen. Ik blijf in ieder geval bezig met documentaires maken.’
De Afstudeerprijs van Villamedia, die begon als Scriptieprijs De Journalist, bestaat twintig jaar. Het is de tweede keer dat een afgestudeerde aan de SvJ de prijs wint. Juryleden Aleid Truijens, Merijn Henfling en Charlotte Klein noemden de docu ‘fascinerend’, ‘intrigerend’, ‘heel mooi’ en ‘leerzaam’. ‘Het is een filmpje dat, hoe klein ook, indruk maakt en dat je bij blijft. Het beeld is goed bewerkt. Knap gedaan. Onze kritiek is eigenlijk alleen dat we er méér van willen.’
