Marijke Kolk is docent bij de opleiding Journalistiek. Iedere veertien dagen schrijft ze een column voor Trajectum. Deze keer over paniek. En de schaamte daarvoor.
Hij voelt zijn hart steeds harder kloppen en is bang dat het op hol zal slaan. Zweetdruppels plakken op zijn voorhoofd, hij wordt een beetje misselijk, duizelig en trillerig. Hij is bang dat hij straks flauw zal vallen, dat hij gek wordt. Een golf van intense angst gaat door zijn hele lijf. O nee, denkt hij, niet weer. Waarom? Maar kan het gevoel niet onderdrukken.
Ik vermoed dat Max (niet zijn echte naam) zich zo ongeveer voelde toen we in de klas een voorstelrondje deden en hij ineens de klas uitliep, vlak voor hij aan de beurt was. Max had een paniekaanval. Zo vertelde hij me later. En ja, hij schaamde zich. Omdat een paniekaanval toch een teken is van mentale zwakte. Die schaamte hielp hem niet verder, maar verergerde de boel en hield de vicieuze cirkel in stand. Paniek – schaamte – paniek.
Regelmatig heb ik een Max in mijn klas. Of denk ik een Max in mijn klas te hebben. Dan zet ik een raampje open of laat de deur op een kier staan. Want wie paniek voelt, wil graag het idee hebben weg te kunnen. Ja, dit weet ik uit eigen ervaring. Want jaren geleden, na een roerige tijd en veel stress, had ik ook last van paniekaanvallen. Geen pretje, geloof me.
Ik vermoed dat er veel studenten zijn die met deze klacht rondlopen. De prestatiedruk is hoog (mede dankzij het leenstelsel en het BSA), evenals de fear of missing out(mede dankzij social media). En dan zijn er nog wel wat meer factoren, die voor nu te ver voeren. Maar wat moeten wij hier als opleidingsinstituut mee? Ik hoor je denken: de meeste studerende jongeren zijn 18 jaar en ouder en verantwoordelijkheid voor hun eigen welzijn. Maar mag ik hier dan toch even het Europese Centre for Education of Statistics and Evaluation (CESE) aanhalen? Dat zegt dat onderwijs niet alleen gericht dient te zijn op het behalen van academische prestaties, maar ook op het welzijn van de student op intellectueel, fysiek, psychosociaal en moreel gebied.
Ik hoop dan ook van harte dat er binnen de HU (nog) meer aandacht zal komen voor angstklachten (en laten we dan depressie ook maar meteen ‘meenemen’) en dat er zodoende passende interventies kunnen worden bedacht en aangeboden. Het zou bijvoorbeeld al mooi zijn als ook docenten/slb’ers die (gelukkig voor hen) de eigen ervaring missen, angstige en/of depressieve emoties bij hun studenten sneller leren herkennen. Zodat geen enkele Max zich nog hoeft te schamen. Zodat praten over psychische problematiek normaal wordt. Net zo normaal als praten over je gebroken been.
