D66: ‘Geen zak geld voor onderwijs’

Als het aan D66 ligt, gaat de overheid weer deels bepalen waar universiteiten en hogescholen hun geld aan uitgeven. Hooguit twintig procent mag naar overhead gaan, de rest is bestemd voor het onderwijs zelf.
 
Daar pleitte D66-kamerlid Boris van der Ham zojuist voor in de Tweede Kamer. 'Dit is een wijziging van standpunt', zei hij er nadrukkelijk bij. Universiteiten en hogescholen krijgen nu zogeheten lumpsum-financiering: ze mogen hun geld besteden zoals ze willen, zolang het onderwijs maar aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet.
 
De overheid bepaalt dus niet hoeveel geld er naar docenten en lesmateriaal moet gaan en hoeveel geld er overblijft voor de managers, schoonmakers en administrateurs. Als het aan D66 ligt, komt daar een einde aan. In het hbo zou eigenlijk maar twintig procent van het budget aan overhead besteed mogen worden, aldus Van der Ham. En anders moeten de instellingen hun bestedingen goed kunnen uitleggen.
 
Het CDA wilde er niets van weten. Dat levert alleen maar nieuwe bureaucratie op, dacht kamerlid Sander de Rouwe. Want wat is overhead? Over die definitie kun je eindeloos blijven discussiëren en dat is nergens voor nodig, vindt de CDA’er. 'Wie is hier nou de echte liberaal?'
 
Van der Ham gaf direct toe dat de discussie over overhead nu 'schaatsen in yoghurt' is, maar vindt het juist daarom belangrijk om er helderheid over te scheppen. Dat zou het voor de medezeggenschap ook eenvoudiger maken om bestuurders aan te spreken. Nu is het gesprek over de overhead nauwelijks te voeren, meende hij.
 
Wat overhead dan precies is? Daar wil Van der Ham het 'de komende jaren' over hebben. PVV-kamerlid Harm Beertema, die het pleidooi van Van der Ham omarmde, vond dat die definitie er allang was. Een lesuur telt alleen mee als er een bevoegde docent voor de klas staat, als het deel uitmaakt van het curriculum en als het voor studenten uitdagend en inspirerend is. Van der Ham zei ook in die richting te denken.
 
De VVD was sceptischer. 'Het klinkt fantastisch, want we willen allemaal de bureaucratie terugdringen', zei kamerlid Anne-Wil Lucas. 'Maar D66 versimpelt het probleem. Het onderwijs wordt niet zomaar beter als je er meer geld in stopt. Dat biedt uiteindelijk geen echte oplossing.'
 
'Ik zal straks betogen dat er meer geld naar het onderwijs moet', antwoordde Van der Ham. 'Maar daar heb ik het nu niet over. Ik zeg alleen: besteed het geld dat er nu heengaat beter. Dat zal mijn collega van de VVD toch ook aanspreken?'
 
De Tweede Kamer debatteert vandaag en morgen over de staat van het hoger onderwijs.