De studie-uitval is nog altijd veel te hoog, vindt de Onderwijsinspectie. Instellingen moeten nog meer doen om studenten aan een opleiding te laten beginnen die bij ze past.
Controle op misleidende studievoorlichting blijft voorlopig nodig, schrijft de inspectie in haar onderwijsverslag (pdf) over 2008-2009. Uit marketingoverwegingen worden soms Engelstalige namen gebruikt die officieel niet bestaan. Ook bestaat de neiging om specialisaties, uitstroomvarianten of afstudeerrichtingen als opleiding te labelen. Vooral brede opleidingen maken zich daar schuldig aan.
Misschien dat het meehelpt het onderwijsrendement te verbeteren. Van de voltijdse hbo-studenten haalde 54 procent na vijf jaar een diploma in het hoger onderwijs en van de universitaire studenten zestig procent na zes jaar. De uitval na twee jaar was 22 procent in het hbo en dertien procent in het wo.
De inspectie betreurt het dat de universiteiten en hogescholen alleen afspraken met het ministerie hebben gemaakt over de uitval in latere studiejaren. Landelijke streefcijfers voor het zo belangrijke eerste jaar zijn er echter niet en dat maakt het voor de inspectie moeilijker om de ontwikkeling van de studie-uitval in beeld te brengen.
Het geld dat de instellingen van het ministerie krijgen voor verbetering van het onderwijsrendement wordt volgens de inspectie meestal gelijkelijk verdeeld over de faculteiten en opleidingen. Vaak wordt het onderwijs ermee geïntensiveerd door het aantal contacturen uit te breiden. Een gerichte investering, bijvoorbeeld in een instellingsbreed instrument om probleemstudenten op te sporen, wordt maar zelden gedaan. De inspectie pleit voor herbezinning over de inrichting van het eerste jaar en de begeleiding van eerstejaars studenten. ‘Er mag geen talent verloren gaan.’
Al eerder uitte de onderwijsinspectie kritiek op de examencommissies die een te afwachtende rol aannemen en het eindniveau van de opleiding daardoor onvoldoende garanderen. Hun rol is versterkt in de nieuwe wet op het hoger onderwijs, maar ze zijn nu nog onvoldoende op die nieuwe rol voorbereid.
De inspectie is blij dat het ministerie van OCW werk maakt van de invoering van een diplomaregister. Ze had hier in 2009 op aangedrongen na meldingen van nagemaakte en vervalste diploma’s. In 2010 kreeg de inspectie opnieuw negen meldingen binnen. Het diplomaregister moet in 2012 operationeel zijn.
