Het is bijna 13 april. Voor veel lezers betekent dat niks, voor anderen weer enorm veel. De ramadan komt eraan. De tweede die we doorbrengen tijdens de lockdown. Wat een periode van saamhorigheid en gezelligheid hoort te zijn, beleven we voor de tweede keer van een afstand.
Ik merk nog steeds hoeveel onwetendheid er heerst bij niet-islamitische vrienden en collega’s over de ramadan. Velen zijn zich niet bewust van hoe moslims de ramadan vorig jaar hebben, maar ook dit jaar zullen ervaren. Hierom neem ik deze column de tijd om een korte schets te maken van hoe een gemiddelde dag eruitziet en hoe groot het gemis ook dit jaar weer is. Eerst, de basis:
Moslims mogen van zonsopkomst tot zonsondergang niet eten of drinken. Nee, ook geen slokje water, kauwgom, medicijnen, niks. Menstruerende vrouwen mogen niet mee vasten. Ook mensen die lijden aan een medische aandoening of die medicatie slikken hoeven (of mogen soms) niet mee te doen.
Het algemene beeld wat bij niet-moslims heerst, is dat we dit doen om de ‘armen’ te herdenken. Maar minderbedeelde mensen vasten ook gewoon. Het is inderdaad de bedoeling dat je als moslim in die maand extra geld, eten en andere waren schenkt aan minderbedeelden, maar dat is niet de essentie.
Tijdens de ramadan ontgift je je lichaam en geest. Je vast niet alleen met je maag, maar ook met je andere zintuigen. Je let meer op wat voor series en films je kijkt, waar je naar luistert en waar je geld naartoe gaat. Je doet beter je best om op tijd te bidden en zoekt diepgang in je religie. Moslims maken in deze maand optimaal gebruik van hun band met God en zoeken de saamhorigheid op.
Deze saamhorigheid zoeken we gedurende de hele dag. We bereiden lekkernijen voor, voor bij de Iftar, de maaltijd waarmee we het vasten tijdens zonsondergang verbreken. We bezoeken familieleden, vrienden en buren om tijdens de Iftar het vasten mee te breken. Ongeveer twee uur na de Iftar volgt het Taraweeh gebed. Dit gebed wordt alleen gehouden tijdens de ramadan. Het komt dus boven op de dagelijkse vijf gebeden. Mensen uit de hele islamitische gemeenschap komen dan samen om het bij te wonen en mee te bidden. Jongeren gaan na de moskee normaliter massaal naar de dichtstbijzijnde ijssalon of snackbar om de avonduren samen door te brengen en te genieten van de zoele avonden.
Deze gezelligheid gaat vaak door tot in de vroege ochtenduren tijdens zonsopkomst. Moslims slikken vlak voor zonsopkomst nog even de laatste slokken op en maken zich dan klaar voor het Fajr gebed.
Zoals je zelf waarschijnlijk al doorhad, gaan veel van deze eerdergenoemde activiteiten niet door vanwege corona. Moslims hebben het, zoals iedereen, niet makkelijk gehad het afgelopen jaar. De gemeenschap heeft zich in grote getalen ingehouden met het bezoeken van de moskee of met het samenkomen. Ook deze ramadan zal dit weer zo zijn.
Deze zelfbescherming komt deels ook voort uit de groeiende islamofobie en de hoge lat die er ligt voor de islamitische gemeenschap. Er is te zien hoe kerken grote groepenn binnen laten, de coronaregels massaal schenden en met geweld journalisten weg zetten, zonder gevolgen. Dit terwijl moslims al maanden op eigen houtje hebben afgezien van bijeenkomsten om de besmettingscijfers laag te houden.
Deze islamofobie was ook weer te merken toen Gert-Jan Segers van de Christen Unie zich genoodzaakt voelde om verantwoording af te leggen. Hij wees eerst met de vinger naar de moslims, voor hij vol afschuw sprak over geweld tegen journalisten en het massaal schenden van de regels. Dat er afgelopen ramadan geen piek zichtbaar is geweest in de coronabesmettingen, was voor moslims een grote opluchting. De islamofobie van veel politici krijg zo geen vrij spel.
Komende ramadan zal net zo zijn. Mijn hart gaat dan ook uit naar iedereen die het dit jaar door eenzaamheid, extra moeilijk zal hebben.
Laten we hopen dat we geen derde in lockdown beleven.
Kijk ook deze video: Wat vinden studenten van het cancelen van Bilal Wahib?
