Het valt misschien niet zo snel op maar er zijn heel wat studenten op de HU met een mentale en/of fysieke beperking. Depressie, dyslexie, zwanger zijn of het verlies van een dierbare: er zijn allerlei redenen waarom studeren even niet lukt. En wat doe je dan? In deze serie spreken we met studenten met een beperking om inzicht te krijgen in de moeilijkheden én de oplossingen.
Zes jaar oud was Samantha van der Rijst (24), toen ze een gehoortest moest doen op de basisschool. ‘Mensen achter me sloegen op pannen, maar ik hoorde het niet.’ Zo kwamen ze erachter dat ze eenzijdig doof is. De dokters zeiden: ‘Er is niks aan te doen, leer er maar mee leven.’
Op haar zeventiende begon ze met de opleiding Interactive Performance Design, maar dat lag haar niet. Ze ging op zoek naar wat ze nog meer leuk vond: ‘Ik keek filmpjes over gebarentaal en daardoor leek de studie Docent Nederlandse Gebarentaal me heel interessant.’ Met haar eigen beperking had haar keuze niks te maken. ‘Ik gebruik geen gebarentaal, omdat ik met één oor kan horen.’
Mentale problemen
Toen ze stopte met Interactive Performance Design, kwam Samantha erachter dat het mentaal niet helemaal goed ging. ‘Ik was heel onzeker, ik was bang hoe mensen over me zouden denken, ik had last van stemmingswisselingen en ik kon niet goed aangeven als ik hulp nodig had vanwege mijn eenzijdige doofheid.’
Dat ging ook een keer mis: ‘Ik vroeg aan een docent of ze mij op een andere manier feedback wilde geven, omdat ik het niet prettig vond. Ze zei “nee” en ik was zo boos, dat ik wegliep om de confrontatie te vermijden.’
Ze ging naar de GGZ en zo kwam ze erachter dat ze een borderline persoonlijkheidsstoornis en een vermijdende persoonlijkheidsstoornis heeft. ‘Het komt erop neer dat mijn emoties heel erg versterkt zijn, wel tien keer.’
Studeren met haar beperking
Door therapie gaat het nu een stuk beter met haar. ‘Ik heb geleerd om mijn emoties beter te reguleren.’
Voordat ze aan de opleiding Docent Nederlandse Gebarentaal begon, stapte ze naar de decaan. ‘Zo wist ik wat de mogelijkheden waren en creëerde ik rust voor mezelf. Als ik naar de psycholoog moet, krijg ik vrijstelling van aanwezigheidsplicht en als het nodig is mogen toetsen worden uitgesteld. Het is heel fijn dat dat kan.’
Ook met haar eenzijdige doofheid, lukt studeren goed. ‘Op het begin was het lastig, omdat ik toen nog geen hoortoestel had. Ik ben een keer uit een hele drukke bus geduwd. Ik was in gesprek met een klasgenoot, dus hoorde ik niet dat iemand achter me vroeg of hij erlangs mocht. Hij dacht dat ik hem negeerde, dus kreeg ik een duw.’
Hoortoestel
Dit vond ze zo’n vervelende ervaring, dat ze een hoortoestel aan heeft geschaft. ‘Aan mijn dove oor, de rechter, zit een zendertje, die het geluid naar mijn hoortoestel in mijn linkeroor zendt. Hierdoor kan ik beide kanten horen.’
Ook de hoorcolleges waren eerst lastig voor haar te verstaan, maar daarom heeft ze nu een microfoontje die ze naast de docent legt, waardoor ze de stem ook in haar hoortoestel hoort. ‘Nu word ik niet meer afgeleid door plastic zakjes of pratende mensen.’
Ze vindt het niet erg dat ze nooit met haar rechteroor zal kunnen horen: ‘Ik ben het gewend. Het zou heel vreemd zijn om met twee oren te horen, een soort geluidsoverload. Ik ben het niet gewend om dat te verwerken.’
Begrip
Ze legt uit dat haar klasgenoten haar goed begrijpen: ‘Bij mijn studie is veel aandacht voor doofheid, dus dat is prettig. Ook heb ik een bericht gestuurd met uitleg over mijn psychische kwetsbaarheid. Hierdoor zijn ze heel begripvol.’
Ook is ze erg tevreden over de steun van de HU: ‘Het initiatief Onbelemmerd Studeren zorgt ervoor dat studenten met een beperking in gesprek kunnen met het decanaat. Dat is heel fijn, de HU maakt heel veel mogelijk. Het enige dat beter kan is de informatie over waar en bij wie je moet zijn voor hulp. Daarom heeft de HU nu het Powerplatform, waarvan ik de voorzitter ben, waarmee we ervoor zorgen dat studenten goede voorlichting krijgen over studeren met een beperking. Ook bieden we lotgenotencontact aan.’
Energie verdelen
Het enige waar ze soms nog tegenaan loopt is dat ze haar energie goed moet verdelen, ook tijdens studeren. ‘Als ik moe ben, kan ik mijn emoties minder goed reguleren en krijg ik meer last van pieken en dalen. Ook heb ik minder focus om iemand goed te verstaan. Ik trek mezelf dan terug.’
Samantha zit nu in het vierde jaar van haar studie en is dus bijna klaar. ‘Ik wil misschien nog een master doen, maar dat weet ik niet zeker. Uiteindelijk wil ik als docent mensen inspireren. Juist mijn ervaring kan een mooie toevoeging zijn. Ik wil laten zien dat je beperking je niet hoeft tegen te houden.’
