In de pauze van de bijeenkomst van de HO-tour aan de HU, maandag 19 januari, kon Trajectum minister Bussemaker kort interviewen. 'Twaalf contacturen per week is niet zo heel veel gevraagd.'
Deze aflevering van de HO-tour van de minister staan flexibilisering en digitalisering van het onderwijs centraal. De bevindingen van de in totaal zes sessies op verschillende plekken in het land worden gebruikt voor de Strategische Agenda van het ministerie van Onderwijs.
Wat is u op de sessie op de HU het meest bijgebleven?
‘Ik vond het idee van die fablabs (collectieve plekken voor experimenten; red.) in het hoger onderwijs wel mooi. Ik zie dat overal en het sluit aan bij mijn pleidooi van co-creatie: studenten stimuleren om problemen aan te pakken samen met mensen uit andere domeinen. De mooiste nieuwe dingen gebeuren vandaag de dag omdat bijvoorbeeld techneuten met kunstenaars samenwerken of als wetenschappers van een bètafaculteit toepassingen gebruiken van hbo-studenten.’
Op de vraag of deeltijd- en voltijdopleidingen gelijk kunnen optrekken wat betreft flexibilisering en digitalisering, wijst ze op een verschil in uitvoering. Blended learning (combinatie online- en contactonderwijs) bij de deeltijd is meer gericht op afstandsonderwijs waarbij de deelnemers, die vaak al een baan hebben, minder naar de onderwijsinstelling af hoeven te reizen. ‘Blended learning bij een achttienjarige student is anders’, stelt Bussemaker. Bij de voltijd bachelor kan het ingezet worden om te differentiëren. ‘Uitleg over moeilijke theorieën kan op een website staan en de ene student begrijpt het na één keer, terwijl een andere het tien of twintig keer moet bekijken. Daarmee faciliteer je de verschillen van studenten zonder dat de docenten de stof in de klas eindeloos moeten herhalen waardoor een deel van de studenten zich vervelen omdat ze niet uitgedaagd worden.’
Aan de ene kant is blended learning in opkomst waarbij flexibilisering de norm is, terwijl aan de andere kant een minimaal aantal uren contactonderwijs verplicht is gesteld. Die zijn zelfs in de Prestatieafspraken van de instellingen met het ministerie opgenomen. Is dat niet in tegenstelling met elkaar?
‘Dat is iets om op termijn over na te denken. In de Prestatieafspraken is alleen het minimumaantal contacturen voor het eerste jaar vastgelegd. Op de middelbare school hadden de studenten zeker 28 uur les per week en dan is twaalf contacturen per week niet zo heel veel gevraagd. Naarmate er meer met digitale middelen wordt gewerkt, zal je je contacturen anders moeten definiëren. Ook digitaal en virtueel kan er contact zijn. Skypen en appen met een docent valt nu formeel niet onder contacttijd. Daar kan je over discussiëren. Individueel skypen met een docent kan waanzinnig leerzaam zijn: er is één-op-ééncontact. Dat vinden we allemaal belangrijk. Dit zijn discussies voor de toekomst.’
