Maar liefst 133 hbo-opleidingen willen de instroom van nieuwe eerstejaars inperken en eigenhandig de beste studenten selecteren. Twee jaar geleden waren het er nog maar 67.
Dat blijkt uit de voorlopige lijst van ‘lotingsstudies’ op de website van de Dienst Uitvoering Onderwijs. Studenten kunnen komend studiejaar worden geweigerd voor opleidingen als verpleegkunde, fysiotherapie en journalistiek, maar ook voor biologie & medisch laboratoriumonderzoek, voeding & diëtiek en chemie.
Misschien komen daar nog opleidingen bij, want hogescholen hebben tot 1 december de tijd om een studentenstop in te stellen. Opleidingen mogen dat doen als ze onder hun populariteit dreigen te bezwijken en te veel eerstejaars trekken.
Parkeerstudie
Maar steeds vaker blijken ook opleidingen zonder zulke problemen de ‘loting’ aan te grijpen om zwakke studenten te weren. Bovendien gebruiken sommige opleidingen de loting om geen ‘parkeerstudie’ te worden voor studenten die zijn geweigerd bij de studie van hun eerste keus. Studiekiezers mogen zich maar voor één fixusopleiding tegelijk aanmelden.
Volgens minister Bussemaker gebruiken sommige opleidingen de loting alleen als slot op de deur: in principe kunnen alle belangstellenden er terecht, maar als het aantal aanmeldingen onverwacht hard stijgt, kunnen ze er iets aan doen. Dat geldt bijvoorbeeld voor techniekopleidingen met een fixus.
Numerus fixus
De meeste opleidingen selecteren hun studenten liefst zelf op motivatie en geschiktheid. Voorheen mochten opleidingen met een ‘numerus fixus’ hooguit de helft van hun eerstejaars zelf uitkiezen en werd de rest aangewezen door het lot, maar in 2011 werd die regel geschrapt.
Wel worden studenten nog altijd rechtstreeks toegelaten als ze op hun eindexamen gemiddeld een acht of hoger hebben behaald. Deze achtplussers hoeven niet aan loting of decentrale selectie mee te doen.
Overspoelen
De overheid kan eventueel een landelijke studentenstop afkondigen, als afgestudeerden in bepaalde disciplines de arbeidsmarkt dreigen te overspoelen. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij de hbo-opleidingen journalistiek en fysiotherapie.
In het wetenschappelijk onderwijs neemt het aantal lotingstudies juist enigszins af. Vorig jaar waren het er zeventig, nu nog maar 59.
