Saskia van Laar en Alard Joosten, van De Docentenacademie voor effectief onderwijs, geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Alard Joosten over verleidelijke lessen.
Tijdens lesbezoeken zit ik altijd achter in de klas. Zo krijg ik ongestoord een beeld van wat studenten écht aan het doen zijn. De meesten zitten achter hun laptop of op hun mobiele telefoon. En tsja, de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat zij vaak niet bezig zijn met de lesstof. Ik hoor bij de nabespreking dan ook van menig docent: ‘Zijn ze nu echt zo ongeïnteresseerd en zo ongemotiveerd?’ Ik geloof helemaal niets van die ongemotiveerdheid, enkele uitzonderingen daargelaten. Je moet hun motivatie wel op de juiste wijze katalyseren; je moet ze verleiden! Hoe doe je dat?
Start jouw les of cursus met het uitvoeren van een ontdekkende beroepstaak, een taak die ze in de dagelijkse beroepspraktijk moeten kunnen uitvoeren. Een voorbeeld: het schrijven van een persbericht, het opstellen van een behandelplan, het maken van een lesopzet etc. Confronteer studenten dus direct met hun toekomstige beroepspraktijk en laat ze schrikken doordat ze ervaren dit nog niet te kunnen.
Het effect voor studenten is dat zij daadwerkelijk ervaren waar hun onbekwaamheid ligt (‘dit kan ik (nog) niet’) en wat zij dus nog moeten leren. Dit activeert vervolgens hun leerhouding (‘hoe doe ik dat?’). Het geeft hen een motivatie tot willen leren. De ontdekkende oefening is dus een leermiddel en assessment in één.
Studenten confronteren met hun onbekwaamheid is één ding, maar ze moeten vervolgens ook het idee hebben dat ze met behulp van jou in de cursus iets aan die onbekwaamheid kunnen veranderen. Anders blijven ze met lege handen staan.
Je biedt de studenten dus perspectief: in deze cursus of deze les leren jullie hoe jullie van onbekwaam naar bekwaam gaan met betrekking tot beroepstaak X en dit gebeurt door middel van de volgende stappen (cursus- of lesopzet). Je moet als docent na het ‘willen’ natuurlijk ook aan het ‘kunnen’ werken, anders is er nog niets bereikt.
Het is bovendien leerzaam om studenten het werk van de ontdekkende oefening te laten inleveren en ze aan het einde van de les of de cursus dit werk weer terug te geven. Laat hen dit werk dan zelf beoordelen (leuke toets trouwens!) aan de hand van wat ze die les geleerd hebben. Zo wordt het leren mooi zichtbaar, voor zowel de student als voor jou!
Alard Joosten en Saskia van Laar zijn eigenaren van De Docentenacademie. De Docentenacademie voor effectief onderwijs traint en begeleidt docenten en docententeams binnen het hoger onderwijs in les- en begeleidingssituaties. Zie voor verdere informatie: www.dedocentenacademie.nl
