Nederlandse studenten besteden fors minder tijd aan nevenactiviteiten als bestuursfuncties en vrijwilligerswerk, bleek uit onderzoek. Voor ons studentenpanel kwam dit nieuws niet als een verrassing. Sterker nog, het voortbestaan van vereniging MUST is om die reden in gevaar.
‘Ja, het is een bekend signaal’, verzucht MUST-voorzitter Falco van Netten over het onderzoek waaruit blijkt dat de tijd die studenten aan nevenactiviteiten besteden sinds 2005 met maar liefst 67 procent is gedaald. ‘Het is een gigantisch probleem, en ik durf te stellen dat het ertoe leidt dat verenigingen niet voort kunnen bestaan. De continuïteit kan niet gewaarborgd worden.’
Het risico bestaat dat de vereniging Medezeggenschap Utrechtse Studenten (MUST) door het gebrek aan potentiële bestuursleden moet stoppen, zegt hij. ‘Daar is nu veel stress over. Alumni, met wie wij nog veel contact hebben, vertellen dan over manieren waarop zij in vroegere jaren tóch nieuwe bestuursleden binnen wisten te halen. Maar de student van nu is niet dezelfde als die van tien jaar geleden. Door het leenstelsel wil niemand vertraging oplopen, dat kost te veel geld. Binnenkort bespreken we de toekomstvisie en misschien moeten we een nieuw beleidsplan op gaan stellen. Dat wil ik met alle liefde doen, maar als er geen nieuw bestuur is om het uit te voeren, wat heeft het dan voor zin?’
Voltallig bestuur
Bij de studievereniging van Life Sciences & Chemistry, Uranymus, is de druk nog niet zo hoog. Maar ook daar is het lastiger geworden om mensen te vinden voor het bestuur. ‘Ik weet natuurlijk niet hoe het in het verleden was, maar dit jaar hebben we erg ons best moeten doen om een voltallig bestuur te krijgen’, vertelt voorzitter David Boss.
‘Ik maak me daar wel zorgen over. Wij merken nu al dat we veel tijd in ons bestuur moeten stoppen om de vereniging verder te ontwikkelen. Als je dat met minder mensen of minder tijd moet doen, leidt dat er automatisch toe dat die ontwikkeling langzamer gaat of zelfs on hold wordt gezet. Dat zou zonde zijn, want we werken hard aan onze visie: een zo toegankelijk mogelijke studievereniging zijn, zowel educatief als ontspannend.’
Echt grote problemen, zoals bij MUST, verwacht hij bij Uranymus nog niet. ‘Er zijn veel mensen die een hart hebben voor onze vereniging. Veel mensen hebben zich hier kunnen ontplooien en willen om die reden iets terug doen voor de vereniging.’
Leenstelsel
De belangrijkste oorzaak voor het gebrek aan bestuursleden ligt volgens de panelleden bij de invoering van het leenstelsel in 2015. ‘Daardoor willen studenten zo snel mogelijk afstuderen, zonder studievertraging’, zegt Femke Pander, secretaris bij Houtje-touwtje. ‘Wanneer je ervoor kiest om veel naast je studie te doen, is de kans groot dat je studie er onder gaat lijden. Het is een probleem om studieverenigingen te laten blijven bestaan, want zonder (nieuw) bestuur geen vereniging.’
Een mogelijke oplossing, volgens haar: ‘Als er meer promotie is met bestuursbeurzen, geld en hoe leuk en leerzaam een bestuursjaar is, denk ik dat het aantrekkelijker kan worden gemaakt.’
Maatschappelijk probleem
Volgens MUST-voorzitter Falco van Netten ligt de oorzaak naast het leenstelsel ook elders. ‘Het is een maatschappelijk probleem, denk ik. Een bestuursjaar is niet voor iedereen weggelegd, voor sommige studenten is studeren alleen al teveel. Eén op de vier studenten raakt overwerkt, dan kun je er geen bestuursjaar bij hebben.’
De oplossing ziet hij dan ook niet in hogere bestuursbeurzen. ‘Geld is geen intrinsieke motivatie. Hoe het wel opgelost wordt? Ik wou dat ik het wist. Hoe dan ook worden wij nu gedwongen kritisch naar onze eigen vereniging te kijken. In het ergste scenario moeten we stoppen. Dat zou eeuwig zonde zijn.’
