Sinds woensdag is de tentoonstelling ‘Utrechtse Klimaatverdedigers voorop’ te zien op Utrecht Centraal. Dagelijks moeten daar zo’n tweeduizend bezoekers langs lopen. Ook de HU is vertegenwoordigd.
‘We hoorden dat het stadskantoor bezig was met een tentoonstelling over klimaat en actief burgerschap’, vertelt Orélie Groenen, van Utrecht Challenge Alliantie. ‘Toen moesten we gelijk denken aan die mooie projecten die Utrechtse studenten hadden ontworpen tijdens de Sustainable City Challenges. Zoals een plan om de inwoners van Overvecht aan het fietsen te krijgen of Green Corridors, groene gangen die bezoekers veilig naar Galgenwaard leiden. Het stadskantoor was gelijk enthousiast.’
Groenen maakten met haar team een selectie van de tien projecten die het meest tot de verbeelding spreken, allemaal deelnemers van de Sustainable City Challenge tussen 2021 en 2024. ‘Voor sommigen was het al bijna vijf jaar geleden dat ze hun idee presenteerden. Het was voor hen dus een grote verassing dat ze hun project in het Stadskantoor mochten tentoonstellen. Ideeën die alweer een beetje stillagen, kwamen hierdoor opnieuw in de belangstelling. Zo was ook een van de bedenkers van gART!en, die de Challenge won in 2021, weer van de partij.’
Zon, wind en regen
Een van de HU-studenten is Built Environment-student Erhan Tosun. Met zijn groepje won hij de regioprijs tijdens de Sustainable City Challenge 2023, alhoewel hij toen meedeed vanuit het ROC. Nu staat hun project, de ReGreen Hut, op de tentoonstelling in het Stadskantoor. ‘Onze opdrachtgever, de Universiteit Utrecht, vertelde ons dat er op het USP iets gedaan moest worden aan klimaatadaptatie: er is weinig ruimte om te schuilen voor de wind, regen of zon. Daarmee gingen we aan de slag.’
Na een brainstormsessie kwam Erhan en zijn groepsgenoten op het idee van de Mosscape, een hutje, bedekt met mos, waarin je bijvoorbeeld zelfstandig kan werken of ontspannen met vrienden. ‘Tijdens interviews met studenten merkten we dat er geen directe behoefte aan was, maar dat als er zoiets zou bestaan, ze er zeker gebruik van zouden maken. Er staan nu wel een paar van die banken voor de ingang van Heidelberglaan 15, maar daar waait de wind en regen dwars doorheen. Onze bank was deels gesloten en was bedekt met mos, dat vocht opneemt en de ruimte drooghoudt.’
Twee jaar later werd zijn groepje gevraagd om deel te nemen aan de tentoonstelling ‘Utrechtse Klimaatverdedigers voorop!’ Daar zeiden ze natuurlijk geen nee tegen, al moesten ze het een en ander aanpassen. ‘Het mos zijn nu bloemen geworden, aangezien we bij nader inzien ontdekten dat mos te langzaam groeit. Bloemen hebben nagenoeg dezelfde functie, en staan ook nog eens leuk.’ Hoe reageerden de bezoekers van het Stadskantoor? ‘Ze wisten niet gelijk wat het was, maar na mijn uitleg waren ze vrij enthousiast. Ik ben trots dat ons project daar staat tentoongesteld.’
Generatie Alpha
Een van de andere uitverkorenen is Ailise van de Kamp. Zij studeerde Facility Management aan de Haagse Hogeschool, maar deed de minor Co-Design aan de HU. Ailise: ‘Ons groepje, Inclusio, ging aan de slag om ongehoorde stemmen te betrekken in het besluitvormingsproces van de gemeente Amersfoort. Het is een verlengde van “The Voice of Nature”, die meedeed aan de Sustainable City Challenge. Hun opdracht was alleen iets anders, namelijk hoe ze de natuur een prominentere plek konden geven in ons dagelijks leven.’
Ailise en haar groep gingen in gesprek met ambtenaren en raadsleden, op zoek naar manieren om de stemloze belanghebbenden een stem te geven. Het project kreeg de naam Inclusio en in plaats van stem van de natuur te laten horen, richtten ze zich deze keer op de allerkleinsten: generatie Alpha. ‘Dat zijn de mensen die rond deze tijd geboren worden. Door middel van een bordspel krijgen de spelers kaartjes met vragen over bepaalde vraagstukken, waarbij ze door de bril van generatie Alpha kijken. Hierdoor worden ze gedwongen na te denken over de langetermijngevolgen van hun beleid.’
Patent aanvragen en rijk worden van het idee behoort niet tot de doelen van Ailise. ‘Het zou ook heel ingewikkeld worden; er hebben talloze studentengroepen en instanties aan meegewerkt. Ik hoop vooral dat het idee zich verder verspreidt, wat ook al gebeurt. Zo ontdekte ik tijdens de opening van de tentoonstelling dat een andere groep studenten de Toekomstschool hadden ontwikkeld voor de gemeente Amersfoort, die weer is geïnspireerd op Inclusio. Zelf heb ik andere ambities, maar mochten ze me ooit nog nodig hebben met hun bordspel, dan help ik graag!’
Kruisbestuiving
Volgens Groenen zijn het juist deze kruisbestuivingen die de tentoonstelling de moeite waard maken. ‘Voor de meeste studenten houdt het project op na een week. Maar hier komen ze erachter welke reacties ze in gang zetten en dat ze wel degelijk iets teweegbrengen. Dat is erg tof om te zien.’
De tentoonstelling duurt nog tot en met 24 september 2025 en vindt plaats in het Stadskantoor in Utrecht. Aanstaande vrijdag kunnen studenten zich ook opgeven voor de Sustainable City Takeover, waarbij ze begeleid worden om een duurzaam initiatief van de grond te krijgen.
