Op een school met 38.000 studenten heeft iedereen zo zijn eigen verhaal. Wat een docent niet altijd weet, is welke rouwervaringen een student met zich meedraagt. ‘Dat vraagt van een docent dat hij bereid is om studenten te leren kennen, om te vragen: is er iets uit jouw leven dat belangrijk is voor mij om te weten?’
Veel mensen denken dat rouw alleen iets is waar je doorheen gaat als iemand dicht bij je overlijdt. Maar het kan ook om andere gebeurtenissen gaan. ‘Eigenlijk zeggen we altijd: rouw is de achterkant van liefde en hechting. Het is het proces waar je ingaat op het moment dat je iets of iemand verliest waar je aan gehecht bent’, vertelt rouwdeskundige Tanja van Roosmalen. ‘Dat kan een overlijden zijn, maar ook ouders die gaan scheiden, je baan verliezen of moeten vluchten uit je land van herkomst.’
HU-student Jelle Meuwissen (26) studeert Social Work en weet als geen ander wat zo’n ‘verlieservaring’ inhoudt. Hij draagt al zijn hele leven het verlies van zijn gezondheid met zich mee. Hij werd dertien weken te vroeg geboren en is door een medische fout spastisch aan zijn benen. ‘Dat houdt in dat ik altijd strakke spieren heb, en veel pijn. Voordat ik iets ga doen, moet ik mezelf continu de vraag stellen: wat kost het me en wat levert het me op?’
Podcast
Beluister hier onze podcast met Jelle Meuwissen en Tanja van Roosmalen. De tekst gaat verder onder het audiofragment.
Op 19-jarige leeftijd werd hij keihard geconfronteerd met zijn verlies. ‘Op die leeftijd ga je nadenken over je toekomst. Ik was bezig met arbeidsongeschikt worden, terwijl vrienden bezig waren met een vervolgopleiding zoeken. Ik raakte in een diep dal, en zocht hulp bij Tanja.’
In tegenstelling tot Jelles ouders, die hem niet anders wilden behandelen dan bijvoorbeeld zijn zussen, stond Van Roosmalen stil bij het verlies dat Jelle doormaakte. ‘Er zijn momenten in het leven van kinderen en jongeren dat ze daarin hun evenwicht weer kunnen vinden, dat was bij Jelle niet zo. Hij wilde alles net zo snel doen als zijn leeftijdsgenoten, en dat lukte hem niet. In plaats van meteen kijken hoe ik hem zo snel mogelijk kon helpen het leven weer op te pakken, moest ik vooral met hem stil staan bij zijn verlies.’
Accepteren
‘Je hoort vaak: ik heb geaccepteerd dat ik dit heb, of ik heb geaccepteerd dat deze persoon er niet meer is’, zegt Jelle. ‘Maar dat klinkt voor mij alsof er een begin- of eindpunt is: het is geaccepteerd, dus nu kan ik beginnen met leven. Maar ik zeg altijd dat integreren van verlies het hoogst haalbare is. Omdat je dan ook aandacht en erkenning geeft aan dat stuk verlies, dat onherroepelijk bij het leven hoort.’
Omdat Jelle een verlies heeft wat heel zichtbaar is, kunnen docenten daar vaak begrip voor tonen. ‘Als je hem ziet lopen, zie je in een split second dat hij een beperking heeft. Maar de meeste studenten die een groot verlies hebben meegemaakt, hebben dat niet op hun voorhoofd staan’, vertelt Van Roosmalen.
‘Dat vraagt van een docent dat hij bereid is om studenten te leren kennen, om te vragen: is er iets uit jouw leven dat belangrijk is voor mij om te weten? Op het moment dat je investeert in een vertrouwensrelatie, krijgt de student de mogelijkheid om te zeggen: het is dan wel tien jaar geleden, maar toen zijn mijn ouders in een vechtscheiding terechtgekomen. Of toen ben ik mijn oma verloren die zo’n beetje drie dagen in de week voor ons zorgde. Dan krijg je een stuk meer te horen van het verhaal achter de student.’
Volgens Jelle ligt deze taak niet alleen bij docenten, ook onder studenten moet rouw meer bespreekbaar worden. ‘Zodat er minder een taboe op komt te liggen. Dat idee dat alles altijd maar leuk moet zijn, dat klopt niet. Het is belangrijk dat meer aan het licht komt dat het niet altijd alleen maar makkelijk is. Niet alleen voor studenten met een beperking, maar voor alle studenten.’
Wil je meer over dit onderwerp lezen? Trajectum sprak met Lisanne van Sadelhoff (30), die een boek schreef over het overlijden van haar moeder: Je bent jong en je rouwt wat. Je leest het hier.
