Ministeries namen dit jaar alleen alfa- en gamma-studenten met twee mastertitels aan voor het tweejarige rijkstraineeprogramma. Logisch, vinden de regeringspartijen. Verbazingwekkend, zegt de oppositie.
Tijdens de eerste selectieronde van het traineeprogramma moesten de kandidaten een online test maken waarin hun capaciteiten, persoonlijkheid en drijfveren werden getoetst. Een aantal van hen klaagde bij het Hoger Onderwijs Persbureau dat van de kandidaten met een alfa- of gamma-opleiding alleen degenen met twee mastertitels werden aangenomen.
Niet zo gek, vindt het ministerie van Binnenlandse zaken. ‘Een dubbele studie was geen formele eis, maar vanuit werkgeversperspectief wil je de mensen met de beste papieren.’
Daar valt wat voor te zeggen, maar het staat wel haaks op het kabinetsbeleid, vindt het Interstedelijk Studenten Overleg. Sinds september 2010 bekostigt de overheid nog maar één bachelor- en één masteropleiding. Wie daarna een tweede opleiding wil volgen, moet het hogere instellingscollegegeld betalen. Als de overheid die tweede studie zo belangrijk vindt, moet ze de daad bij het woord voegen en tweede studies weer bekostigen, klinkt het uit de LSVb.
SP-kamerlid Jasper van Dijk is het daarmee eens. ‘Het is niet consequent en niet consistent van de overheid om twee masters te verlangen, terwijl er nog maar eentje wordt bekostigd. Het zou een geweldig gebaar zijn als staatssecretaris Zijlstra dit in september terugdraait.’
‘Ik kan me daar wel in vinden’, zegt onderwijswoordvoerder Jack Biskop van GroenLinks. ‘We zouden tweede studies sowieso moeten bekostigen. Onderwijs moet betaalbaar zijn, zodat studenten zich op meer terreinen kunnen verdiepen. Zeker als je ziet dat zelfs de overheid als werkgever dat zo belangrijk vindt.’
Jack Biskop van het CDA ziet het probleem niet. ‘De selectie voor het rijkstraineeprogramma staat los van de overheidsopdracht om opleidingen te bekostigen. Het uitgangspunt van de regering is dat je één bachelor- en één masterstudie kunt volgen met overheidsfinanciering. Als voor bepaalde functies meer opleidingen nodig zijn, dan moeten studenten een keuze maken. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor mijn eigen dochter die kaakchirurg wil worden en zowel geneeskunde als tandheelkunde moet studeren. De overheid financiert maar één studie en voor de tweede zal ik moeten bijspringen.’
PvdA-kamerlid Tanja Jadnanansing ziet wel bezwaren: ‘Het signaal is nu heel akelig: als er veel sollicitanten zijn, dan kom je met maar één master niet aan de bak. Het is een mooi streven van studenten om twee masters te halen, maar één mastertitel moet voldoende zijn om ambtenaar te kunnen worden. Het idee was dat afgestudeerden die later een vet salaris gaan verdienen, mogen bijdragen aan hun tweede opleiding. Maar als de arbeidsmarkt zo verandert dat werkgevers hoe dan ook de voorkeur geven aan een tweede master, dan moeten we daarover in overleg met Zijlstra en de werkgevers.’
Dat lijkt Anne-Wil Lucas van de VVD niet nodig. ‘Blijkbaar loont het om te investeren in je eigen toekomst. Dat hebben deze mensen gedaan en dat betaalt zich nu terug. Zij hebben de juiste keuze gemaakt, dat zouden meer studenten moeten doen.’