Ze zijn hun beloftes aan de overheid nagekomen, melden de universiteiten vandaag. Het onderwijs is verbeterd en het wetenschappelijk onderzoek heeft een scherper profiel gekregen. Maar nieuwe prestatieafspraken vinden ze nog steeds geen goed idee.
Door Bas Belleman (HOP)
Vandaag nemen de universiteiten een voorschot op het oordeel van een speciale reviewcommissie die hun prestaties en inspanningen van de afgelopen vier jaar gaat beoordelen. Ze hebben zich aan hun afspraken gehouden, stellen ze in een rapportage.
Ze laten zien dat studenten sneller hun bachelordiploma behalen en minder vaak voortijdig uitvallen. Uitblinkers krijgen vaker de kans om een excellentietraject te volgen. Eerstejaars krijgen meer les dan voorheen.
Docenten worden bovendien didactisch bijgespijkerd. Verder kiezen universiteiten allemaal voor hun eigen ‘profiel’ in hun wetenschappelijk onderzoek, zodat ze allemaal iets doen waar ze goed in zijn en elkaar niet voor de voeten lopen.
Omstreden
Hierover maakten de universiteiten en hogescholen vier jaar geleden omstreden prestatieafspraken met de toenmalige VVD-staatssecretaris van hoger onderwijs, Halbe Zijlstra. Voor de onderwijsinstellingen staat zeven procent van hun overheidsfinanciering op het spel als ze hun streefcijfers niet halen en ook niet kunnen uitleggen waardoor het is mislukt.
Universiteitenvereniging VSNU stelde al eerder dat de prestatieafspraken wel iets in beweging hebben gezet, maar dat ze niet voor herhaling vatbaar zijn. De afspraken hebben de indruk gewekt dat universiteiten alleen maar op ‘rendement’ zouden sturen, menen ze.
Ook de in de politiek liggen de afspraken gevoelig. Ze zullen in een nieuwe vorm terugkomen en heten dan ‘kwaliteitsafspraken’, maar niemand weet nog wat ze zullen behelzen. Daar moet het volgende kabinet een beslissing over nemen.
De prestatieafspraken zijn officieel een experiment, omdat ze anders misschien met succes bij de rechter konden worden aangevochten. Ook dat maakte de afspraken omstreden.
Hogescholen
Hogescholen hebben het moeilijker gehad om de prestatieafspraken te halen. In het hbo is het studietempo niet omhoog gegaan en studenten behaalden ook minder vaak hun diploma. Maar minister Bussemaker heeft al later doorschemeren dat ze daar begrip voor heeft: de hogescholen hebben de afgelopen jaren hard gewerkt aan het niveau van hun onderwijs.
De hogescholen zien ook weinig in nieuwe prestatieafspraken en zijn strijdvaardig. Mocht de minister toch besluiten om hen te korten op hun budget, dan gaan ze dat waarschijnlijk bij de rechter aanvechten, waarschuwde bestuursvoorzitter Henk Pijlman van de Hanzehogeschool Groningen bij de opening van het studiejaar.
