Maandag om 12:00 uur precies willen ze premier Mark Rutte massaal een tikkie sturen en demonstreren op Utrecht Centraal: de jongeren achter de langlopende campagne Niet mijn schuld, tegen het leenstelsel. Hun eisen: Het leenstelsel moet weg en de ‘slachtoffers’ moeten gecompenseerd (maar niet uit het onderwijsbudget). Bij de Tweede Kamer-verkiezingen van volgend jaar moet de wetswijziging op de agenda staan bij alle politieke partijen.
Zigzaggend van links naar rechts op de foto zien we een gedeelte van de groep die in Utrecht de campagne leidt: Diego (HvA student, stagiair bij FNV), de drie HU-studenten Idris, Meike en Elias, plus Mirte (FNV) en Askin (UU).
- Inmiddels heeft Mark Rutte al op de Tikkie-actie gereageerd. Zie ook: ‘Ik snap de zorgen, maar…’
Wat gebeurt er maandag om 12:00 uur?
Mirte Cofino, campagneleider vanuit het FNV: ‘We gaan op Utrecht Centraal staan om voorbijgangers te vertellen wat we doen en media-aandacht te vragen. En we lanceren de website van de campagne Nietmijnschuld.nl in vol ornaat. Tegelijkertijd roepen we iedereen op om een tikkie naar Rutte te sturen.’
Welk bedrag mag je aan Rutte vragen?
Mirte: ‘Je mag van Tikkie maximaal 750 euro sturen, dus meer wordt het niet. Maar als we konden, zouden we 21.000 euro terugvragen, want dat is de gemiddelde schuld van de student van vandaag. In Nederland beschouwen we de schulden van studenten in de VS als een schrikbeeld. Daar hebben de studenten uiteindelijk een schuld van 26.000 euro. Nederland begint er inmiddels aardig op te lijken.’
Elias, de vorige keer vertelde je dat je naar Tweede Kamerlid Paul van Meenen (D66) ging. Is dat gelukt?
Elias: ‘We hebben gepraat. Hij is natuurlijk de grondlegger van het leenstelsel dus ik verwachtte niet dat hij zou zeggen: “Toch maar niet”. Maar ik heb hem verteld welke gevolgen het heeft voor ons, de studenten. Dat we gestrest worden van het hoge bedrag dat we straks moeten terugbetalen. Dat we daardoor kampen met gezondheidsproblemen en soms zelfs naar een psycholoog moeten. Het was een goed gesprek, want hij toonde begrip. Maar volgens hem liggen de problemen niet bij het leenstelsel Hij geeft de krapte op de woningmarkt de schuld, en zo. Hij staat nog steeds achter zijn leenstelsel. Mirte: “Als je meer dan twee ton per jaar verdient, heeft je kind geen basisbeurs nodig”, zei hij ook.’
Hoeveel procent van de studenten hebben een ouder die meer verdient dan twee ton per jaar?
Mirte: ‘Minder dan vijf procent? Dat moet ik opzoeken. Ik kom erop terug.’
Askin, jij moest de studentenorganisaties meekrijgen. Hoe ging dat?
Askin: ’Vanuit VIDIUS zijn we langs alle kamers gegaan. Met een spaarvarkentje en wat folders. We vroegen of ze de campagne wilden steunen en we nodigden ze uit voor onze informatiebijeenkomst van 22 oktober. Dat lukte, de avond was een succes. Bij alle studenten leeft de vrees dat zij de lichting studenten zijn die pech hebben en straks als enige met een enorme studieschuld opgescheept zitten. Er waren twee of drie verenigingen die terughoudender waren omdat ze zich niet wilden verbinden aan een politieke partij. Maar onze campagne heeft geen politieke kleur.’
Elias: ‘Behalve de SP eist geen enkele partij nog compensatie. Maar we gaan hard ons best om alle partijen zover te krijgen. Het is zo mooi dat Vidius de verenigingen mee kreeg. Je ziet dat het Utrechtse studentenleven zich organiseert om deze campagne tot een succes te maken. Het enthousiasme verspreidt zich als een olievlek.’
Jullie zijn begonnen in Utrecht en gaan straks het hele land door. Waarom?
Diego: ‘We wilden er geen randstadfeestje van maken. Utrecht is een studentenstad, maar wel een gemiddelde stad. De woningnood is ernstig, maar niet zo absurd als in Amsterdam. Er wonen hier studenten van zowel het HBO als de universiteit. Bovendien is het de thuisbasis van het FNV en de LSVb, de oprichters van de campagne.
Willen de bonden zieltjes van de studenten winnen, voor later?
Mirte: ‘We willen vooral dingen doen die relevant zijn voor iedereen. Dat begint bij wat studenten belangrijk vinden. En we vinden het belangrijk dat studenten gaan ervaren dat het zin heeft om je te organiseren.’
De gemiddelde schuld is tegenwoordig 21.000 euro. Wat bedroeg hij vóór het leenstelsel?
Mirte: ‘Let wel, die gemiddelde schuld is voor thuiswonende en uitwonenden, hè? Als je op kamers woont, is ie een stuk hoger. Tien jaar geleden hadden afgestudeerden gemiddeld 15.000 euro schuld. De omstandigheden zijn nu anders. De kamers zijn duurder, de starterswoningen ook. Het legt druk op de studenten om hun studie binnen vier jaar af te hebben. Je mag tegenwoordig langer afbetalen. Dat lijkt prettig, maar dan ben je dus 35 jaar bezig, het grootste deel van je volwassen leven. Veel studenten blijven noodgedwongen thuis wonen en reizen soms wel vier uur per dag. Docenten kunnen het verschil zien tussen de scripties van thuis- en uitwonende studenten. De eerste groep komt zelden nog in de bibliotheek en haalt haar bronnen van internet.’
Meike: ‘Je ziet ook steeds vaker dat jongeren niet verder studeren. Ik heb zelf eerst MBO gedaan en doe nu HBO. Veel van mijn vrienden hebben daar niet voor gekozen vanwege het geld.
Diego: ‘Het mag niet zo zijn dat je studiekeuze afhankelijk is van je beslissing om wel of geen schuld aan te gaan.’
Askin: ‘Studenten doen ook steeds minder nevenactiviteiten. Vind nog maar eens iemand voor in een bestuur.’
Idris: ‘We kunnen op deze manier geen bestaan opbouwen. Ik woon samen met mijn vriendin, we willen straks een huis en kinderen, maar we beginnen samen al met een schuld van een halve ton. Klop dan maar eens aan bij de bank. Dat levert ontzettend veel vragen en gepieker op, terwijl je juist blij zou moeten zijn wanneer je net je opleiding hebt voltooid.’
Wat gaan jullie komende dagen doen, vóór de grote aftrap van maandag?
Diego: ‘We gaan mensen aanspreken, hier in De Uithof en in de stad. We hoeven maandag niet met een grote groep op CS te staan. We willen mensen enthousiast maken en vragen om de petitie te tekenen. Het gaat meer om het online gebeuren. De website, de petitie, social media. En de bijeenkomsten.
De volgende bijeenkomst is op 12 november om 18:30 uur in Café van Velzen. Waarschijnlijk met gratis pizza en drank. Wordt vervolgd.
