‘Gezocht: vrouwelijke huurder’. ‘Lieve kamerzoekende vrouwen’, of ‘sorry heren, alleen voor dames’. Klinkt het je bekend in de oren? Grote kans van wel. Waarom huurders vaker aan vrouwen willen verhuren en wat je ertegen kunt doen, lees je hier.
‘Helemaal ruk’, zegt Jayh (22). ‘De meeste advertenties van kamers op Facebook zijn voor dames van 18 tot 23. Sporadisch komen er kamers voorbij die ook voor heren zijn, maar dat is aanzienlijk minder.’ Na twee jaar wachten heeft de HU-student uiteindelijk een kamer gevonden bij SSH Student Housing. Daar wordt geen onderscheid gemaakt in geslacht. ‘Maar meiden kunnen volstaan met een klik op Facebook.’
Van de honderd laatst geplaatste kameradvertenties (begin maart) in de Facebookgroep Kamer in Utrecht waren er 47 waarop mannen niet mochten reageren. Vrouwen mochten niet reageren op slechts 13 advertenties.
Verhuurders hebben vaak liever vrouwen in hun kamers, schreef AD Utrecht al in 2019. Een beeld dat ook volgers van Trajectum herkennen. 71% van de 112 ondervraagde studenten herkent het, blijkt uit een poll op Instagram.
Vieze mannen?
Student Nicky (18) vindt het vervelend. ‘Jongens willen ook ergens wonen.’ Verhuurders vinden volgens hem dat vrouwen minder overlast geven. ‘En vrouwen willen niet met mannen wonen, maar dat is niet eerlijk want vooral vrouwen komen het snelst aan een kamer.’
Volgens Adil Lachhab, voorzitter van VIDIUS, dragen vooroordelen bij aan deze kwestie. ‘Verhuurders denken dat vrouwen rustiger en netter zijn.’ Op Instagram vroegen we 138 studenten of zij daar ook zo over dachten. Dat bleek bij iets meer dan de helft (58 procent) het geval. Volgens schoonmaker Bayram zijn op de HU de damestoiletten het goorst. ‘Ze trekken vaak niet door, waarom is dat?’
Vrouw + vrouw
Tirza Breederveld werkt voor HousingAnywhere, het overkoepelende bedrijf van Kamernet. Mensen die een huisgenoot of een huurder zoeken, mogen aangeven of zij een man of vrouw zoeken, vertelt ze. ‘In een meidenhuis met vijf meiden wordt bijvoorbeeld specifiek gezocht naar nog een vrouw. Andersom zou een man zelf misschien ook niet in een meidenhuis willen.’
Er bestaan overigens ook gemengde huizen waarbij de man-vrouwverdeling in stand wordt gehouden door specifiek een vrouw te zoeken. Veel studenten mogen van hun huisbaas zelf een nieuwe huisgenoot zoeken. Via een Facebookgroep of een site als Kamernet.
Slechte ervaringen
Eén slechte ervaring met een mannelijke huurder kan ervoor zorgen dat verhuurders daarna voor vrouwen kiezen. ‘Ik heb een tijd lang een huis verhuurd in Utrecht’, vertelt een anonieme verhuurder. ‘De jongen had ontzettend veel elektriciteit verbruikt, een gat in de deur geslagen en alles laten verschimmelen. Via Airbnb verhuurde hij het huis met winst. De buren belden mij regelmatig vanwege overlast.’ De verhuurder wilde de jongen uit huis zetten. ‘Maar hij zei: “Als je mij eruit wil hebben, moet je mij eruit slaan.” Hij was twee meter.’
‘Ik kan niet voorstellen dat een meisje alles laat verschimmelen.’
‘Ik wil geen huurder waar ik fysiek niet tegenop kan. Ook al weet ik dat ik niet ga vechten, ik vind het toch imponerend.’ Het is een vooroordeel, maar de verhuurder kon niet voorstellen dat een meisje alles zou laten verschimmelen en een gat in de deur zou slaan.
Iemand anders verhuurde een deel van haar woning aan twee jongens. Die jongens zijn in een dronken bui samen met vrienden haar slaapkamer ingestormd. ‘“Kijk, hier ligt ze”, zeiden ze. Doodeng natuurlijk.’ Verhuren aan jongens doet ook zij niet meer.
Vrouwenstad
Dat er voor meer kamers een vrouwelijke huurder wordt gevraagd, kan volgens Breederveld komen omdat er meer vrouwen in Utrecht wonen. In Utrecht zijn er 73 mannen op elke 100 vrouwen in de leeftijd 20 tot 25 jaar, blijkt uit cijfers van het CBS uit 2018. ‘Dat maakt het probleem iets minder erg’, aldus Lachhab. ‘Aan de andere kant is het juist met het huidige woningtekort het eerlijkst om zo veel mogelijk beschikbare woningen open te houden voor iedereen.’ Dat geldt trouwens ook voor de uitspraak ‘not for internationals’, die vaak bij advertenties staat. ‘Mensen zijn minder geneigd iemand in huis te nemen die Engels spreekt. Of ze zijn bang dat internationals ineens weg moeten door corona.’
Kamernet heeft volgens Breederveld nog nooit een klacht gehad over de man-vrouwverhouding. Van de 230 kamers op Kamernet in Utrecht mogen vrouwen op 91 procent reageren. Mannen mogen op 79 procent reageren.
V/X
Een ander fenomeen is advertenties waarin gezocht wordt naar een vrouw of een non-binair persoon. Dit is een redelijk nieuw verschijnsel. Achter advertenties op Facebook wordt geplaatst: ‘v/x’. Teddy (20) is transgender en vindt het lastig om te bepalen wanneer hij ‘mag’ reageren. ‘Ik reageer voornamelijk op advertenties waarin geslacht niet uitmaakt, of wanneer er m/x staat.’ Al komt dat in de praktijk weinig voor. ‘Bij v/x reageer ik niet omdat ik dan het gevoel heb dat ze een vrouw of een “vrouw-lite” willen, en dat ben ik niet. Of ik reageer op advertenties wanneer ik iemand ken en kan checken of diegene transfobisch is.’
Naar de gevangenis?
Discriminatie is verboden in Nederland. Mogen verhuurders wel gericht zoeken naar vrouwen?
Voor dit onderwerp zijn weinig concrete richtlijnen. Het is ingewikkeld, volgens het Juridisch Studentenloket van de HU. Wel is zeker dat het uitsluiten van mannelijke huurders in beginsel leidt tot discriminatie op grond van geslacht. ‘Mannen worden ongelijk behandeld, omdat zij geen kamer kunnen krijgen vanwege het feit dat zij geen vrouw zijn. Dit is dus in principe volgens de wet verboden.’
Echter zit er een verschil tussen particuliere verhuurders en verhuurders die verhuren vanuit een bedrijf. ‘Een particuliere verhuurder heeft meer vrijheid in de keuze voor een huurder. Bij een afwijzing wegens geslacht kan in dit geval geen beroep gedaan worden op de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB), omdat in deze wet staat dat de wet niet van toepassing is op de privésfeer. Wanneer een verhuurder een kamer verhuurt vanuit een bedrijf, kan er wel beroep worden gedaan op de AWGB.’ Dat maakt dat er bij SSH geen onderscheid gemaakt wordt, en bij Kamernet of via Facebook-advertenties wel.
Actie ondernemen
Als je wordt gediscrimineerd door verhuurders vanuit een bedrijf, kun je hier melding van doen bij het College voor de Rechten van de Mens (CRM). ‘Maar het CRM kan geen boetes opleggen aan de verhuurder. Dit kan alleen via de kantonrechter of het tuchtcollege, maar daarvoor moet een dure en lange procedure worden opgestart. Daarnaast kunnen inwoners van alle gemeenten van de provincie Utrecht een melding van discriminatie doen bij de organisatie Art. 1 Midden Nederland. Deze organisatie geeft dan informatie en advies over de stappen die de cliënt verder kan ondernemen.
Ook Lachhab geeft aan actie te gaan ondernemen als er bij VIDIUS wordt aangeklopt voor dit probleem. ‘Maar tot op heden blijven officiële meldingen uit.’
