Het gaat niet zo goed met de Nederlandse politiek. ‘Het volk’ is kritisch, de meeste politieke partijen verliezen stemmen, leden en, volgens velen, de aansluiting met de burgers. HU-studenten gaan in samenwerking met het Forum voor Democratische Onwikkeling en debatcentrum Tumult op zoek naar nieuwe manieren om de politieke participatie te stimuleren. Volg de zoektocht op dit blog.
woensdag 21 oktober 2009 – werkgroepbijeenkomst – Oudenoord
“We zijn vertroeteld geraakt”, zegt Lucia. “Beloftes worden steeds niet nagekomen. Dat kan gebeuren, maar dan moet je ook eerlijk vertellen waarom niet”, vindt Job. “En waar zijn die keiharde oplossingen?”, vraagt Jan-Pieter zich af.
De opvattingen vliegen over tafel bij deze samenkomst van Hu-studenten. Zij zijn bijeen in het kader van het project ‘Het mes in de democratie’, waarin de HU samenwerkt met debatcentrum Tumult en het Forum voor democratische ontwikkeling. De studenten hebben verschillende achtergronden, maar één ding gemeen: een mening over de politiek. En over hoe het beter kan.
Over twee weken starten de studenten met een programma waarin ze toewerken naar een voorstel voor meer burgerparticipatie in de politiek. Ze denken na over waarom sommige mensen niet stemmen, waarom steeds minder mensen lid zijn van een politieke partij en wat politieke partijen zouden kunnen doen om dit te veranderen. Vandaag is de laatste van drie werkgroepbijeenkomsten, waarin een klein groepje enthousiastelingen alvast wat onderzoek heeft gedaan naar de huidige stand van zaken.
Grappig
Zo bekeken de studenten de websites van de verschillende partijen en vroegen zij informatiepakketten aan. De aanpak van de SP wordt door Iftin (25 jaar, HBO Rechten), geprezen. “De SP zorgt ervoor dat je je onderdeel van de club voelt. Ze zijn laagdrempelig, je kunt meteen meedoen en ze benadrukken dat de partij bij de grote internationale stroming van het socialisme hoort.” Ook marketingtechnisch vindt ze de partij slim: “Zo’n sponsje in de vorm van een tomaat, dat je in het informatiepakket krijgt, is grappig. Dat ligt dan in je keuken, mensen zien dat, reageren daarop.”
Maar lang niet iedere partij komt er zo goed vanaf. Het CDA stuurt naast twee balonnen en enkele folders ook het dikke partijprogramma. De folders zijn volgens Jan-Pieter (20 jaar, HBO Commerciële Economie) formeel en staan vol met lastige woorden en zinnen. Niet heel toegankelijk voor de minder geïnformeerde lezer, dus. Zelf twijfelt hij over een lidmaatschap om een andere reden: “Ik heb het gevoel dat ik er dan zo aan vast zit.” Dat het CDA voornamelijk activiteiten organiseert voor leden en niet voor gewoon geïnteresserden, maakt het voor hem bepaald niet laagdrempeliger.
Uitleggen
Ook het advies van de commissie-Dijksma, uitgekomen na het grote verlies van de Partij van de Arbeid bij de Europese verkiezingen in juni van dit jaar, wordt besproken. De PvdA is alleen maar aan het verdedigen, vinden de studenten. “Bovendien zijn ze alleen te horen als het slecht gaat”, constateert Lucia (24, HBO Rechten). Maar ze ziet ook dat de burgers wel veel vragen. “Partijen moeten tegenwoordig ook wel overal een oplossing voor hebben.”
Toch blijft het uitleggen van beslissingen een belangrijk punt van de communicatie. Eerlijk zijn, luidt het devies. “In andere landen zie je regeringsleiders bij belangrijke belissingen op televisie verschijnen met een goede en uitgebreide toelichting”, zegt Iftin. Paul (24 jaar, Elektrotechniek) vindt dat in dat geval gewoon gezegd kan worden dat een beslissing misschien voor sommige mensen slecht is, maar voor het algemeen belang het best is. Hij oppert het idee van een zakenkabinet, met ministers die voor een bepaalde tijd blijven zitten, zodat ze aan de lange termijn kunnen denken. "Zij moeten ook niet te veel banden hebben met de partijen om onafhankelijk de beste beslisssing voor de grootste groep te kunnen nemen", meent hij.
Onwennig
Ter voorbereding van het slot van het programma, wanneer de studenten in een debat met prominente politici hun voorstellen zullen presenteren en politici aan de tand zullen voelen, denken ze vast na over hun doelgroep: mensen die niet politiek participeren. Lucia vertelt over haar moeder: “Bij mij thuis werd het helemaal niet begrepen dat ik lid werd van een politieke partij. Mijn moeder heeft wel een mening, maar ze gaat echt niet stemmen.”
Wat zou er nodig zijn om Lucia’s moeder wel over te halen te gaan stemmen? Betere communicatie? Folders in de brievenbus met informatie? Een eerste voorstel begint zich af te tekenen. “Partijen denken: ik heb het nu verkocht, dus de mensen zullen het wel blijven kopen. Maar je moet bezig blijven. Ga maar op de deuren kloppen!”, meent Lucia. Ook Iftin vindt dit een goed plan. “Ze doen het in de VS ook. Het zal voor ons Nederlanders even onwennig zijn, maar dat moeten we gewoon durven.”
