Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: over leraren die niet alles bespreken in de klas.
In de jaren zeventig ben ik begonnen met lesgeven in Amsterdam-Oost, waar ik toen zelf ook woonde. In mijn klassen zat slechts een handvol kinderen met een immigratieachtergrond. De toestroom van Surinaamse, Antilliaanse, Marokkaanse en Turkse gezinnen was net op gang gekomen. Op de Zeeburgerdijk, die de noordgrens is van de Indische buurt, had je de kleermakerschool en een paar straten verder de ambachtsschool, die in die jaren de 3e Technische genoemd werd.
In die kleermakerschool huist al enige decennia het Montessori College Oost, een zwarte vmbo-school met docent Nederlands Trudy Coenen, die in 2010 uitgeroepen werd tot Leraar van het Jaar. Afgelopen woensdag hoorde ik haar op de radio in een interview over het onderzoek van DUO, Integratie op school, onder 2200 schoolleiders/directeuren en leraren uit het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.
Daarin staat dat één op de acht leraren in Amsterdam, zowel in het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs gevoelige onderwerpen niet meer in de klas bespreekt. Coenen doet dit juist wel. ‘Op onze school zitten zestig nationaliteiten. Je moet vragen stellen en ze tot denken aanzetten. Ik begin elke les met de vraag wie er nog wat te roddelen heeft. In mijn les is zoiets misschien makkelijker dan bij natuurkunde, maar in principe kan elke leerkracht dit. Dat zou ook moeten. Want alles wat kinderen van Nederlanders weten, leren ze van de docenten.’
In Het Parool (01-02-2017) zegt Coenen: ‘Docenten moeten investeren in het contact met leerlingen.’ Terwijl elders in dezelfde krant SP-kamerlid Jasper van Dijk het eens is met leraren en schoolleiders die suggereren dat het afschaffen van het bijzonder onderwijs een oplossing is: ‘Gesubsidieerde apartheid, islamitische, joodse en christelijke scholen zijn te vaak eilandjes met maar één exclusieve groep leerlingen. Daar moeten we vanaf.’ Maar in genoemd radio-interview zegt Coenen dat dit niet hoeft. Goed contact hebben met leerlingen zet meer zoden aan de dijk.
Toch is het gek als je moet lezen dat leraren bang zijn voor gedoe in de klas en daarom onderwerpen over seksualiteit of religie niet meer willen bespreken. Zou het op de hogescholen anders zijn? De EU probeert sinds 1987 met haar Erasmusprogramma integratie tussen de EU-landen te bevorderen. Geschat wordt dat er 182.400 hbo-studenten van dit uitwisselingsprogramma hebben geprofiteerd.
Terwijl ook Nuffic bezig is om culturen bij elkaar te brengen door mogelijkheden te scheppen om in het buitenland te studeren, tegenwoordig van universiteit tot primair onderwijs, blijken in eigen land verschillende culturen meer te botsen dan te integreren.
