Achtergrond

Waar zijn ‘De Drie Directeuren’? De verdwenen kunst van Padualaan 101

Foto: Kees Rutten

Het is zo’n vijf jaar geleden dat de Faculteit Economie & Management tijdelijk het pand aan de Padualaan 101 moest verlaten. Een verbouwing stond op de planning, dus alles werd ingepakt, ook de kunstwerken die daar aan de muur hingen. Deze werden ‘ergens’ opgeslagen, maar waar weet niemand. Deze bijzondere schatten zijn dus verdwenen. Docent Meindert Scholma gaat op zoek, en ik ga mee.

Achterin de bibliotheek in Padualaan 101 zitten twee deuren. Ze vallen nauwelijks op. Maar achter een van die deuren liggen meerdere kunstwerken, vertelt een van de medewerkers van de facilitaire dienst. Hij draait de sleutel in het gat, doet de deur langzaam open en knippert de lampen aan. Karren vol schilderijen, foto’s en lege lijsten verschijnen. ‘Interessant’, mompelt Scholma, ‘eens kijken wat er allemaal tussen zit.’

Honderd kunstwerken thuis

Meindert Scholma is docent Bedrijfsethiek en Economie. Hij houdt zich niet alleen bezig met cijfers; hij houdt ook van kunst. ‘Dat begon jaren geleden, toen ik bevriend raakte met iemand van de AKI, de alternatieve kunstacademie. Toen ben ik me gaan interesseren in kunst. Op een gegeven moment dacht ik: ik kan het ook zelf gaan kopen en ophangen, thuis. Ik heb geen kinderen en ben niet reislustig, dan blijft er genoeg geld over om kunst te kopen.’

‘Ik denk dat ik nu zo’n honderd werken heb. Toen ik laatst telde hoeveel er in de woonkamer hangen, kwam ik uit op dertig. Die hangen overigens niet alleen aan de muren, maar staan ook op de grond. Alleen het plafond is leeg’, glimlacht Scholma. Trots toont hij op zijn telefoon een kleurrijk werk van Ropp Schouten dat hij toevallig dit weekend gekocht heeft. ‘Het doet me een beetje denken aan een bosbrand, met deze oranje en rode gloed. Spannend! Maar iedereen mag er natuurlijk iets anders in zien.’

De liefde voor kunst nam Scholma ook mee naar z’n werk, naar de Faculteit Economie & Management (FEM). Daar richtte hij de kunstcommissie op, om met de ondersteuning van toenmalige FEM-directeur Kees Bossers kunstwerken aan te kopen. ‘Met een klein budget, ik moest er wel voor vechten. Ik vond en vind het belangrijk om beginnende of net afgestudeerde kunstenaars, vaak van de HKU, te ondersteunen. Als we niets van die kunstenaars kopen, hebben we straks geen nieuwe Van Gogh. Zo simpel is het. Ook konden FEM-studenten die vaak niets van hedendaagse kunst weten, op deze manier in aanraking komen en erdoor verrast worden.’

De drie clowns

Zo schafte de kunstcommissie in de loop der tijd verschillende schilderijen aan, die hingen in de gangen van het gebouw. Het schilderij De Bezoekers van Erik Suidman (hier te bekijken), die inmiddels overleden is, is een van die werken. ‘Het is een groot en loodzwaar schilderij, van één bij twee meter, met daarop drie clowns. Die deden een beetje denken aan de toenmalige directie van de FEM. Daarom werd het werk door een van ons omgedoopt tot De Drie Directeuren.’

Toen de FEM moest verhuizen vanwege een verbouwing, werden de kunstwerken ergens veilig opgeslagen. De kunstcommissie bestond op dat moment al niet meer. Scholma: ‘Het was gewoonweg te druk om naast je baan als docent te doen.’ Niemand hield tijdens de verhuizing toezicht op de schilderijen en nu kan niemand meer vertellen waar de kunst gebleven is. Dat leidt tot een belangrijke vraag: waar zijn die kunstwerken gebleven, en meer specifiek: waar zijn De Drie Directeuren nu?

‘Nee, niet gezien? Dan zoek ik door’

Scholma meende gehoord te hebben dat het kunstwerk van Erik Suidman in Padualaan 99 moest hangen, om precies te zijn bij de directie. Hij gaat op zoek, en ik ga mee. Ik ontmoet Scholma bij de ingang van het gebouw. We hebben anderhalf uur de tijd, daarna moet hij weer ‘achter zijn computer zitten’, dus we gaan meteen aan de slag. Terwijl we naar de eerste verdieping lopen, vraagt hij medewerkers of ze het werk recent gezien hebben. ‘Drie clowns, een schilderij van één bij twee meter. Nee, niet gezien? Oké, dan zoek ik door.’ Hij komt ook Jan Bogerd tegen, de voorzitter van het College van Bestuur. ‘Even vragen hoor, misschien weet hij iets’, fluistert hij. Maar helaas, ook Bogerd heeft het schilderij niet gezien.

Na alle gangen en ruimtes snel bekeken te hebben, stelt Scholma voor een deur verder te gaan kijken, bij Padualaan 101, waar de kunst tot vijf jaar geleden hing. ‘Wist je dat er eens een vader van een student was die De Drie Directeuren koste wat het kost wilde hebben?’, vertrouwt hij me toe. ‘Hij wilde er grif voor betalen, maar ik zei dat het eigendom van de HU was. Die verkoop ging dus niet door.’

Karren vol kunst

In Padualaan 101 lopen we langs de facilitaire dienst, waar Scholma vraagt of iemand het werk gezien heeft. Ook hier is het antwoord ‘nee’, maar iemand weet wel dat er achter in de bieb een opslag is waar verschillende kunstwerken moeten liggen. Ik spits mijn oren. ‘Mogen we daar even kijken?’ ‘Zeker!’ Een van de medewerkers loopt mee, opent de deur van de ruimte en knippert de lampen aan. Karren vol kunstwerken, lege lijsten, enorme foto’s en canvasdoeken liggen hier. ‘Interessant’, mompelt Scholma. ‘Eens kijken wat we hier allemaal hebben.’

We struinen tussen de werken, kijken in de karren, halen lijsten eruit, maar komen al snel tot een teleurstellende conclusie. ‘De Drie Directeuren zijn zo groot, die hadden we al moeten zien liggen.’ Een snelle blik op de andere werken geeft geen herkenning. ‘Dit zijn niet de schilderijen die de kunstcommissie destijds heeft aangeschaft. Helaas.’

Enigszins teleurgesteld loopt Scholma weg, en diezelfde teleurstelling voel ik ook. Toch houdt hij hoop en somt meteen een paar locaties op waar hij nog gaat kijken. ‘We kunnen van dit verhaal ook een oproepje maken’, opper ik. ‘Goed idee!’ zegt Scholma. ‘Misschien is er een lezer die wél iets gezien heeft. Het gaat dus om een groot schilderij, met daarop drie clowns. Komt De Drie Directeuren je bekend voor en weet je waar het is, laat het vooral weten!’

Ook interessant: Met de trein door Europa: duurzaam en ‘heel ontspannen’