Saskia van Laar en Alard Joosten, van De Docentenacademie voor effectief onderwijs, geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Alard Joosten, over goede titels voor een cursus.
Is jouw opleiding bezig met een curriculumherziening? Kijk dan eens kritisch naar je cursustitels. ‘What’s in a name?’ denk je misschien, maar een aantrekkelijke cursustitel is belangrijk. Titels als Nederlands, Inleiding in X, Humanities, Bedrijfseconomie, Samenwerken, Analyseren, Probleemgestuurd Onderwijs en Communiceren[1] zijn kernachtig maar of een student hier nu warm voor loopt? Een adequate titel geeft de student houvast en motiveert hem bij zijn volgende stap in zijn beroepsontwikkeling. Hij krijgt immers een idee wat hij gaat leren.
Vijf tips voor het bedenken van adequate cursustitels:
1. Laat de competenties aansturen
Vrijwel iedere opleiding is tegenwoordig competentiegericht. De vastgestelde competenties sturen de cursussen in een bepaalde lesperiode aan. Toch verraden veel titels van cursussen nog dat zij veel meer bepaald worden door de leerstof dan door competenties. Bij titels als ‘Bedrijfseconomie’ of ‘Wiskunde’ lijkt het meer om ouderwetse vakken te gaan dan om het uitvoeren van beroepswerkzaamheden waar competenties voor nodig zijn. Een alternatieve titel is ‘Waarde en winstbepaling’ waarbij studenten werken aan een competentie als toepassen of analyseren in het kader van een nog nader te benoemen specifiek beroepsvraagstuk.
Titels als ‘Inleiding in …’ of ‘Basisstof’ zijn ook taboe binnen het competentiegerichte onderwijs. Deze titels roepen ook een leerstofgerichte opleiding op waarbij een student eerst door allerlei, vaak vervelende, basiskennis heen moet voordat hij aan het echte (beroeps)werk mag beginnen.
2. Refereer aan de beroepspraktijk
Geef in de titel van de cursus aan binnen welke beroepscontext de student dit cursusonderdeel krijgt. Situeer de inhoud dus binnen het beroep. Titels als ‘Het voeren van een 10 minutengesprek met een ouder’ of ‘Het presenteren van een advies aan een opdrachtgever’ of ‘Van contract naar arbeidsrecht binnen een onderneming’ roepen een beroepssituatie op, waardoor de student direct weet waarvoor hij de cursus nodig heeft.
3. Laat de leerdynamiek tot uiting komen
Bij meer theoretische of conceptuele cursussen werk je met de aanduiding van concepten en begrippen in de vorm van zelfstandige naamwoorden (‘Analyse van de cultuur van organisaties’/’Verantwoorden van betonconstructies’/’Reken- en wiskundeproblemen bij leerlingen’). Bij cursussen waarin het vooral gaat om vaardigheden werk je met werkwoorden in de titel (‘Schrijven van een juridisch verweer’/’Masseren van een patiënt’/’Opstellen van een lesplan’). Titels voor projectonderwijs worden aangeduid met het op te leveren beroepsproduct (‘Ontwerp van een protocol voor de keuring van zwemwaterkwaliteit’/’Opzetten van een helpdesk voor computerondersteuning’/’Uitvoeren van een arbeidstevredenheidsonderzoek’). De titel geeft de student houvast in wat de toets en de leeractiviteiten van de cursus inhouden.
4. Gebruik spannende titels
Een titel als ‘Ontwerpen van een kermisattractie’ is spannender voor studenten dan ‘Ontwerpen van een garagedeur’. Denk daarbij niet alleen aan het onderwerp, maar ook aan je doelgroep: studenten. Wat voor jou spannend is, is dat niet altijd voor studenten. ‘Het ontwerpen van een windturbine’ scoort hoog bij milieufreaks, maar is iedere student wel een milieufreak? Pas op met spannende maar raadselachtige titels als ‘SAFARI’, ‘Onze mix’ of ‘Analyze this’. Als student heb je geen enkel idee waar deze cursussen over gaan.
5. K.I.S.S.
Keep it short and simple. Zorg voor een cursustitel die voldoet aan de bovenstaande criteria maar die daarnaast kort en krachtig is.
Heb je een voorbeeld van een aantrekkelijke en passende cursustitel, laat die dan in een reactie weten! Hoe meer goede voorbeelden, hoe beter!
Deze titels zijn afkomstig uit de pagina’s opleidingsinhoud van diverse opleidingen van de Hogeschool Utrecht.
