De ramadan en de christelijke veertigdagentijd overlappen elkaar voor het eerst sinds lange tijd. Youssef en Solène vertellen hoe het is om te vasten.
Solène (19) is eerstejaarsstudent Technische Bedrijfskunde en doet mee aan de veertigdagentijd. Ze vindt het jammer dat het fenomeen vasten als rooms-katholieke zo onbekend is. Youssef (18) is eerstejaarsstudent Journalistiek. Hij is net klaar met een studieopdracht en deelt met plezier zijn ervaringen over de ramadan, waar hij al sinds groep 7 aan meedoet. ‘Het is een van de leukere tijden van het jaar.’
Hoe ziet de vastentijd er voor jullie uit?
Youssef: ‘Samen met mijn nicht heb ik gekookt voor onze niet-islamitische buren. We hebben loempia’s en chicken tenders gemaakt. Daarnaast ben ik meer bezig met het geloof. Ik kijk documentaires en lees vaker in boeken zoals de Koran en Stories of the Prophets. Dat boek gaat dieper in op de profeten die ook in de Koran worden genoemd. Ik luister ook de islamitische podcast Cambridge Muslim College. Die past hoofdstukken uit de Koran toe op het dagelijks leven. Daarnaast eet ik niet tussen zonsopgang en zonsondergang. En we mogen niet schelden en vloeken, maar dat deed ik toch al niet.’
Solène: ‘Het lijkt op wat het islamitische geloof ook doet. Ik kom tot mijzelf, ga minder naar feestjes en besteed meer tijd aan familie. Ik bezoek mijn oma vaker, al is dat nog lastig door corona. En ik ben minder bezig met mijn uiterlijk. Als ik in het café zit neem ik water, koffie of thee. Ik denk na over de liefde die ik krijg en kan geven. Binnen de veertigdagentijd gaan christenen verschillend om met vasten. Mijn familie is traditioneel katholiek. We eten nu drie maaltijden op een dag, drinken geen fris of alcohol en bij twee maaltijden eten we twee derde van wat we normaal zouden eten. We eten minder tot geen vlees en vis. Daarnaast eten we geen snacks of zoetigheid, behalve op zondag. Dan is het cheat day.’
Gaan jullie ook vaker naar de kerk of moskee?
Youssef: ‘Normaal ga ik maandelijks naar de moskee, nu wekelijks. Tijdens de ramadan hebben we een speciaal avondgebed. Dat begint wanneer de zon op zijn laagst is, rond half 11 ’s avonds. We gaan zitten en staan en bidden zo in verschillende posities. De imam spreekt in het Arabisch een gebed uit en reciteert hoofdstukken van de Koran. Normaal duurt zo’n dienst tien tot vijftien minuten, maar nu door de ramadan een uur langer.’
Solène: ‘Toen ik op de middelbare school zat, ging ik elke week. Nu ga ik minder, omdat ik zaterdag graag uitga. Ik ben van plan om weer vaker naar de kerk te gaan, omdat ik het leerzaam vind. Het zit er echt in, omdat ik het al vanaf mijn geboorte doe. Aan de andere kant vind ik het geloof vrijblijvend en vind ik dat je ook kunt geloven zonder in een kerk te zitten.’
Waarom vasten jullie juist nu?
Solène: ‘Op Aswoensdag, na carnaval, begint de vastentijd. Het eindigt op Pasen, wanneer Jezus is opgestaan uit de dood. Deze periode is, zonder de zondagen mee te rekenen, veertig dagen. Veertig is een heilig getal in de Bijbel omdat het volk Israël veertig jaar door de woestijn zwierf op zijn tocht naar het beloofde land.’
Youssef: ‘De ramadan is de negende maand in de islamitische kalender. Een belangrijke maand omdat de ramadan in het eerste hoofdstuk van de Koran wordt geopenbaard. We willen onze ziel reinigen en bezinnen op ons leven. Elk jaar valt de ramadan op een ander moment, dit komt omdat de islamitische kalender korter is dan de westerse kalender.’
Is het moeilijk om te vasten?
Youssef: ‘Overdag heb ik soms honger en dorst, maar het is de kunst om mezelf te beheersen. En er zijn veel mensen die altijd flauw van de honger zijn. Na zonsondergang, rond 20:45, eten we samen met familie. We beginnen traditioneel met een dadel en eten daarna Harira, een Marokkaanse soep. Dan hebben we de belangrijkste voedingsstoffen al binnen. Je kunt niet veel eten, want het valt zwaar op de maag. En je honger is sneller gestild dan je denkt. Rond 3:00 zet ik de wekker om nog even iets erbij te eten. Handig voor de dag erna. Ik eet fruit en drink water. Daarna slaap ik weer verder. Ik ben altijd al een slechte slaper, dus merk er niet veel van dat ik nu elke nacht even wakker word.’
Solène: ‘Het katholieke geloof is aan het vergrijzen en ouderen vasten vaak niet meer vanwege hun gezondheid. Ik krijg veel vragen van mensen die niet snappen dat ik als katholieke vast. Veel katholieken vasten mild en eten geen tussendoortjes meer. Ik vast iets heftiger dan gemiddeld en krijg daar gemixte reacties op. “Katholieken vasten toch niet?”’
Hoe ziet het einde van de vastentijd er voor jullie uit?
Solène: ‘We gaan naar de kerk en lopen met zo’n acht kinderen de kruisweg. Met kleine kinderen lopen we door de kerk en aan de muren hangen schilderijen. Als een soort stripverhaal vertellen die schilderijen het verhaal van Jezus. Sommige mensen vinden dat het niet goed is om zulke kleine kinderen met de dood te confronteren, maar voor ons is het iets moois dat hij is opgestaan voor onze zonden. Daarnaast hebben we een traditie met palmpasen-kruisen. Kinderen versieren een houten kruis met snoepjes, daarop zetten we een brood. Deze stokken zetten kinderen bij het altaar. Daarna mogen ze de snoepjes eraf halen en de kruisen aan ouderen geven. Ik help de kinderen met het versieren. Een mooie traditie.’
Youssef: ‘Na de ramadan begint het Suikerfeest, dat duurt officieel drie dagen. Of het op 2 of 3 mei begint, weten we nog niet. Dat ligt aan de stand van de maan. We gaan die dag naar de moskee en bezoeken daarna familie en vrienden. En we eten natuurlijk lekkere hapjes. Mijn favoriet is de red velvet cake. Ik heb nog nooit zoiets lekkers op.’
En… volgend jaar weer?
Youssef: ‘Zeker. Na de ramadan kijk ik vaak met heimwee terug op die periode. Je verliest dat gevoel van jezelf spiritueel op een hoger niveau te bevinden en dieper in contact met het geloof te zijn. Ik doe het al jaren en ik hou het goed vol, dus blijf het zeker doen.’
Solène: ‘Ja, ik leer er veel van op gebied van zelfbeheersing en koken. Je hoeft niet constant lekkere dingen te eten. Vorig jaar heb ik tijdens de veertigdagentijd ontdekt dat ik pannenkoeken kan maken van havermout, melk, ei en banaan. Dan hoeft er geen beleg meer op. En dit jaar heb ik veganistisch ijs ontdekt. Veganistisch eten is ook een manier van sober leven. En ik vind het lekkerder dan gewoon ijs.’
