Een vertraagde trein werd zelden zo enthousiast ontvangen. De studenten en scholieren die protesteren tegen bezuinigingen op de ov-kaart klappen en joelen als de trein Utrecht Centraal binnenrijdt.
De sfeer op het perron zit er dan al een half uur goed in. Rihanna schalt door de boxen, studenten en scholieren gaan op de foto met protestborden, sommigen wagen zich aan een dansje. Twee opgetrommelde agenten kijken het tafereel rustig aan, Kamerleden wachten tot ze straks hun zegje mogen doen. De zon laat zich zelfs even zien.
Rondje studentensteden
Een kapot lampje zorgde voor wat vertraging, maar de trein is opgelapt en het studentenprotest kan verder. De Landelijke Studentenvakbond en JOB, de jongerenorganisatie voor het beroepsonderwijs, maken vandaag een ritje door den lande: vanuit Den Haag gaan ze via Delft, Rotterdam, Utrecht, Amsterdam en Leiden, om weer in de Hofstad uit te komen. Doel? Duidelijk maken dat gratis reizen voor studenten onontbeerlijk is.
Elke versobering van de kaart waarmee studenten in het weekend of door de week gratis kunnen reizen, is voor de LSVb onbespreekbaar. 'Jongeren moeten de studie kiezen die bij ze past, niet de studie met de minste reiskosten', zegt voorzitter Jorien Janssen. 'Ik heb nog geen alternatief gehoord waar studenten echt iets aan hebben.'
Versoberen, niet afschaffen
CDA-kamerlid Michel Rog (zittend, rechts) vertelt ondertussen in themacoupé ‘politiek’ over zijn plannen met de ov-kaart. 'Laat ik maar meteen zeggen dat ik vind dat je die moet versoberen', begint hij. Om daar haastig aan toe te voegen: 'Maar, niet in combinatie met het afschaffen van de basisbeurs.'
Het CDA zou de kaart het liefst veranderen in een soort tegoedbon, waarmee studenten en mbo-scholieren per maand bijvoorbeeld zestig euro mogen verreizen. 'Ten eerste omdat er dan meer geld overblijft voor het onderwijs, ten tweede omdat ik niet vind dat we als overheid de NS moeten subsidiëren via studenten.'
Gelach als medereiziger Pieter Duisenberg (VVD, zittend, links) daar op aanhaakt: 'Michel Rog zegt af en toe heel zinnige dingen.' Een tegoedkaart zou volgens hem inderdaad één van de opties kunnen zijn voor een nieuwe versie van de ov-studentenkaart
Zestig euro is nooit genoeg
Ondertussen wordt er heftig nee geschud. 'Zestig euro is nooit genoeg', zegt Parissa Niawarani (17) verontwaardigd. De coupé blijkt vooral gevuld met mbo-scholieren, Niawarani en haar vriendinnen zitten op het Nimeto in Utrecht. 'Ik heb klasgenoten die maandelijks 270 euro betalen voor een trajectkaart. En dan moet je ook nog lesgeld betalen, en boeken. Moet je dan een rijke vader en moeder hebben?' Even is ze stil. 'En dat is alleen nog maar het mbo; als je ook naar het hbo wilt, wordt het pas echt duur.'
Voor haar klasgenoot is de tegoedkaart dus geen oplossing, concludeert Duisenberg. 'Maar we weten ook nog niet hoe de versoberde kaart eruit gaat zien.' Dat er iets moet veranderen is wat hem betreft evident: 'De ov-studentenkaart gaat de overheid jaarlijks een miljard kosten, als we nu niets doen. Stel dat het ons lukt om de kosten terug te brengen tot vijfhonderd miljoen, of zeshonderd miljoen, dan maken we met zijn alleen heel veel geld vrij om in het onderwijs te steken.'
Voor het debat goed en wel op gang is gekomen, rijdt de trein station Amsterdam Centraal alweer binnen. Rog moet uitstappen, net als de sprekers in andere themacoupés als ‘huisvesting’ en ‘kaartgebruikers’. Snel neemt iedereen afscheid, want de vertraging moet wel weer ingehaald worden. Voor de achterblijvers het doorhebben, is de trein weer verdwenen.
Leenstelsel
LSVb en JOB zijn erg op tijd met hun ludieke protest. Het kabinet wil de huidige ov-studentenkaart per 1 januari 2016 versoberen. Eerst moet Bussemaker haar plannen voor een leenstelsel nog veilig door de Eerste Kamer loodsen. Of dat gaat lukken is erg onzeker, omdat geen enkele oppositiepartij enthousiast wordt van haar plannen.
Een Kamermeerderheid voor het versoberen van de ov-kaart zal makkelijker te vinden zijn. Helemaal als de basisbeurs gewoon blijft bestaan.
Foto: Judith Aerts
