Als docent ondersteun en begeleid je graag jouw studenten, zodat zij een volgende stap in hun ontwikkeling kunnen zetten. Maar soms lijkt het of een student niet geholpen wil worden. Wat te doen? Alard Joosten van De Docentenacademie geeft tips in onze rubriek Bij de Les.
Een afstudeerder kijkt je wat hulpeloos aan over iets waar hij niet uitkomt. Op ieder advies of tip die jij geeft, reageert hij met een ‘ja, maar…’ of een andere negatieve reactie. Het risico is dan groot dat je in de dramadriehoek terecht komt en gaat redden door zelf heel hard te gaan werken – zonder dat dit effect heeft.
De dramadriehoek is een communicatiepatroon dat kan optreden tussen jou als docent en een student(en) als hulpvrager. Herkenbaar?
Je versterkt elkaar in je rol. Na verloop van tijd is de kans groot dat één van beiden boos wordt en opschuift naar de rol van aanklager. Als docent reageer je bijvoorbeeld met: ‘Ik geef je zoveel adviezen, maar je doet niets met wat ik voorstel.’ Of de student reageert met: ‘Dank voor uw adviezen, alleen kan ik er niet zo veel mee want ik kom er nog steeds niet uit’.
De rollen in de driehoek kunnen continu verschuiven: wanneer je als docent begint als redder, kan je eindigen als slachtoffer: ‘Ik heb er zoveel tijd in gestoken en nu heeft de student nog niets bereikt.’
Het mooie, maar ook het lastige aan het docentschap is dat het bij uitstek correspondeert met de rollen van redder (‘ik zal de studenten eens verder helpen’) en aanklager (‘ik zie wat er anders of beter moet’). Dit zijn prima kwaliteiten zolang ze niet doorschieten.
Hoe herken je als docent dat je met een student in de dramadriehoek zit? Belangrijkste symptoom is als je fysiek ongemak of spanning voelt in een gesprek met een student. Je lichaamsgewaarzijn is een belangrijke ingang en je voelt vaak dat je vruchteloos bezig bent. Een ander symptoom is dat je jou of de student veel hoort ja-maren.
Dan is de eerste stap om voor jezelf te (h)erkennen dat je in de driehoek zit, zodat je eruit kunt stappen.
In ons volgende blog krijg je adviezen over hoe je dit doet en/of hoe je eruit kunt blijven. Voor nu is de eerste vraag aan jou: herken je soms je eigen rol in de praktijk?
Mede gebaseerd op Galan, K. (2007). Trainen, een praktijkgids. Amsterdam: Pearson Education.
Zie voor meer informatie: www.dedocentenacademie.nl
