Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein en blogt op deze plek maandelijks over zijn vakgebied. Ditmaal: de campagne van zoenende moslima’s.
Sinds een paar weken hangt Rotterdam vol met posters van zoenende moslima’s en de tekst ‘In Nederland kies je je partner zelf’. De Rotterdamse wethouder Ronald Schneider hoopt via deze campagne vrije partnerkeuze bespreekbaar te maken, want ‘veel vrouwen in de stad lopen door hun culturele achtergrond het risico slachtoffer te worden van eerwraak en huwelijksdwang’ (AD, 24 mei 2017).
Ogenschijnlijk een nobel streven en toch wringt de eenzijdige, simplistische aanpak.
Het klinkt lekker stoer: ‘In Nederland kies je je partner zelf’. Er klopt helaas niks van. Iedereen leeft in zijn of haar eigen sociale bubbel vol normen en waarden over hoe het heurt. Genoeg ouders die er niet op zitten te wachten wanneer hun witte zoon hand in hand met een leuke moslimjongen loopt. Ook zal er weinig enthousiasme zijn wanneer een meisje uit Rotterdam Zuid besluit te zoenen met een jongen uit 020.
Vrije partnerkeuze? Was het maar waar.
In gesprekken, aangewakkerd door de campagne, wil Schneider mensen die niet zelf mogen kiezen en mensen die anderen belemmeren vrij te kiezen ‘overtuigen dat het normaal is dat vrouwen hun eigen partner mogen kiezen’ (AD, 24 mei 2017). Klaarblijkelijk is de wethouder niet bekend met het fenomeen myside bias, de neiging van mensen om informatie in lijn met hun eigen mening te omarmen en alles wat ertegenin gaat af te wijzen. In een klassieke Stanford-studie bestudeerden voor- en tegenstanders van de doodstraf gelijkwaardige statistieken pro en contra de afschrikwekkende werking van de doodstraf. De voorstanders beoordeelden de pro-doodstraf feiten als zeer overtuigend en de contra-gegevens als ongeloofwaardig (vice versa voor de tegenstanders). Na het bestuderen van de statistieken waren bestaande meningen over de doodstraf significant sterker geworden.
Eenmaal gevormd zijn opinies opmerkelijk hardnekkig. Een normatieve campagne (‘wij doen het goed en jullie doen het fout’) creëert weerstand, verhardt de tegenstellingen en maakt een goed gesprek bijna onmogelijk.
Het had zo mooi kunnen zijn. Een creatieve campagne over liefde en vrijheid. Een stad vol zoenende mensen: Feyenoord-supporters met Ajax-fans, de Rotterdamse wethouder met burgemeester Aboutaleb, en vooruit: ook een moslima met een Joodse jongen.
