Op woensdag 24 april organiseert de HU de Welzijnsdag, die dit jaar in het teken staat van neurodiversiteit. Hugo, Judy en Roy weten hoe het is om te studeren met ADHD, autisme, dyslexie en hoogsensitiviteit. En ze hebben tips.
‘Ik zat op een reguliere basisschool, maar ik kon op mijn zevende nog steeds niet lezen’, vertelt Hugo Gieles (26), eerstejaars Ecologische Pedagogiek. De docenten dachten dat hij een bril nodig had. Na een onderzoek bleek dat hij dyslexie en autisme heeft. Hij ging naar het speciaal onderwijs. Met een dyslexiebegeleider en door veel oefenen op de gang, krikte hij zijn leesniveau binnen één jaar op. ‘Lezen gaat nu prima, maar ik heb nog steeds een beetje moeite met schrijven. Gelukkig bestaat er autocorrect, haha.’
Ook Judy Montizaan (22), derdejaars Beeldende Vaktherapie, heeft dyslexie. Ze vermoedt dat ze daarnaast hoogsensitief is. ‘Maar daar is geen officiële diagnose voor. Ik herken bijna alle kenmerken uit de zelftesten: ik ben heel prikkelgevoelig. Niet alleen qua geluid, maar ook qua tast, zicht, geur en smaak. En ik neem stemmingen van anderen over. Als iemand verdrietig is, blijf ik soms nog langer verdrietig dan degene zelf.’
Roy van Amerongen (25) kreeg vorig jaar de diagnose ADHD. Hij had al een bachelor Geneeskunde afgerond aan de Universiteit Utrecht en deed daar een master, maar besloot ermee te stoppen. ‘Het gaf mij zoveel stress. Elke dag in het ziekenhuis kostte me meer energie dan het opleverde.’ Hij had moeite met plannen, vergat afspraken of kwam te laat. Nadat hij zijn opleiding had gestaakt, werd duidelijk dat hij ADHD had. Hij besloot het roer om te gooien en deeltijd Fysiotherapie aan de HU te studeren. ‘Als fysio kan ik ook mensen helpen en heb ik meer tijd om een band op te bouwen met patiënten.’
Roy: ‘Natuurlijk was het een grote overgang. ‘Maar ik heb veel waardevolle dingen geleerd en gezien tijdens mijn studie Geneeskunde. Bij mijn laatste stage gynaecologie heb ik baby’s geboren zien worden. En ik denk dat ik een unieke fysiotherapeut kan worden, doordat ik ook een bachelordiploma Geneeskunde heb.’ Hij heeft zeker geen spijt van zijn keuze.
Neurodiversiteit
Ongeveer 20 procent van de mensen heeft een neurodivers brein. Dat wil zeggen: iemand met adhd, autisme, dyslexie, hoogbegaafdheid, et cetera.
Op onze Instagram vroegen we zeventig studenten: heb jij een neurodivers brein?
54 procent zei van wel en gaf bijvoorbeeld aan autisme of ADHD te hebben. 14 procent zei van niet. En 32 procent wist niet wat de term neurodivers betekent.
Struggles tijdens de opleiding
Judy krijgt vanwege haar dyslexie dertig procent meer tijd voor toetsen. ‘Ik lees meer dan twee keer zo langzaam als “normaal” en veel woorden komen niet binnen. Als ik doorlees op de volgende regel, sla ik soms regels over.’ Extra tijd heeft meestal geen zin, omdat er vaker wordt getoetst met verslagen of presentaties. ‘Bij verslagen is er wel een maximum qua spellingsfouten per pagina, maar ik krijg daar geen andere regeling voor. De literatuur die we moeten lezen, kost me veel tijd.’
‘Ik ga vaak mijn eigen grens over’, vertelt Roy over zijn ervaringen met ADHD. ‘Dan merk ik dat één negatieve gedachte als een soort dominosteen valt, waardoor ik veel ga piekeren. En ik merk een druk op mijn borst en kan me minder goed concentreren. Dat is een typisch kenmerk van ADHD.’
Nu hij studeert in deeltijd gaat dat beter, al vraagt dat ook veel planningsvaardigheden. ‘Ik maak veel to-do-lijsten en probeer elke week goed bij te houden.’
Hugo heeft weinig last van zijn dyslexie. En van zijn autisme? ‘Als ik iets moet leren wat ik niet relevant acht, vind ik het moeilijk om uit te voeren. Maar is dat mijn autisme of is dat gewoon deel van wie ik ben?’ Het stereotype van mensen met autisme is dat ze niet sociaal zijn. ‘Ik ben juist wel sociaal en bouw snel een hechte band met mensen op. Vaak wordt dat gewaardeerd, maar soms vraagt iemand: “Je kent me pas twee dagen, waarom stel je zulke persoonlijke vragen?”’
Welzijnsdag in de Botanische Tuinen
Op woensdag 24 april organiseert Podium in samenwerking met het SSC een dag over neurodiversiteit in de Botanische Tuinen. Er zijn lezingen, trainingen en workshops, bijvoorbeeld over mindfulness, faalangst of de kracht van ‘anders zijn’.
Supportgroepen van de HU
De HU probeert deze studenten niet in de kou te laten staan. Alle drie gingen ze naar een supportgroep van het Student Support Centre (SSC). Judy ging naar Krachtig Sensitief. ‘Daar leerde ik dat hoogsensitiviteit ook positieve kanten heeft. De negatieve kanten – dat ik heel moe ben na een schooldag – wist ik al. Maar dat ik heel erg kan genieten van kleine dingen is ook een kracht. Het aanvoelen van anderen helpt mij ook in mijn stage in de GGZ en bij mijn studie Vaktherapie. Ik merk het meteen als iemand niet lekker in zijn vel zit.’
‘Het was fijn om in een kamer te zitten waarin iedereen tegen dezelfde soort dingen aanloopt’, vertelt Hugo. Hij volgde een training over ADHD. ‘Aan de andere kant is het jammer dat er geen magische oplossing voor is. Maar we konden elkaar adviezen geven, bijvoorbeeld over plannen: probeer dat samen met iemand te doen en probeer jezelf te belonen als dingen goed gaan.’
Roy volgde dezelfde cursus als Hugo. ‘De cursusleider heeft zelf ook ADHD en vertelde wat hem heeft geholpen. We hadden het veel over plannen en hoe je je eigen grens kunt voelen. En het gaf mij het idee dat ik niet alleen ben, heel veel mensen hebben deze worstelingen.’ Wat hij heeft geleerd? ‘Heel cliché, maar: houd rekening met jezelf.’
Tips van Judy, Hugo en Roy
Judy doet het derde jaar van haar studie nu in twee jaar. Dat is ook een tip die ze heeft voor andere studenten. ‘Ga op zoek naar waar jij behoefte aan hebt en wees niet bang om daar hulp voor te vragen.’ Dat beaamt Hugo. Hij had officieel niet het goede diploma om toegelaten te worden tot zijn opleiding, ‘maar na een toelatingstoets mocht ik toch beginnen. Dat is mijn advies: er is vaak meer mogelijk dan je denkt.’
‘Er wordt vanuit de HU en het SSC veel aangeboden en dat is er niet voor niets’, zegt Judy. ‘Soms voelt zo’n workshop als extra werk – terwijl je bijvoorbeeld al overprikkeld bent- , maar op de lange termijn is het een goede investering.’
Roy heeft nog raad voor de HU. ‘Er wordt inderdaad veel aangeboden, maar ik wist heel lang niet dat het bestond.’ De StudieHUiskamers bijvoorbeeld, een initatief van het SSC. Studenten kunnen daar werken onder begeleiding van een coach. ‘Het werd genoemd bij de ADHD-groep, maar voor dat moment had ik er nog nooit van gehoord. Daar kan de HU nog stappen zetten…’
Meer lezen over neurodiversiteit? Check:
– Autisme bij vrouwen: deze studentes vertellen hun ervaringen
– ‘Met je dyslexie’
– Op de drukbezochte Dag voor Neurodiversiteit draagt iedereen een label
