Woensdag 15 mei was er eindelijk een hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB. Dat geeft wat duidelijkheid. Maar er klinkt nog weinig liefde voor het hoger onderwijs door.
Eerst even het goede nieuws uit het vanochtend gepubliceerde hoofdlijnenakkoord: de pechstudenten krijgen een extra tegemoetkoming. Daar is 1,4 miljard euro voor uitgetrokken, een fors bedrag. Wat dat precies betekent voor individuele studenten, is nog niet duidelijk. Het kan zomaar betekenen dat de renteverlaging op studieschulden niet doorgaat.
Waar binnen het hoger onderwijs nog wel handen voor op elkaar gaan: meer aandacht voor taalonderwijs. Het valt alleen nog te bezien hoe dit kabinet die gaat invullen. Stimuleren ze vooral de vaardigheid om kritische essays te kunnen schrijven of is het een push om buitenlanders de Nederlandse taal aan te leren? Zeker is wel dat het ook de strijd aangaat tegen de ‘verengelsing’. Dus voor ‘push‘ schrijven we voortaan weer ‘stimulans’.
Wel een BSA en langstudeerboete, minder onderzoeksgeld
Een stuk minder aansluitend bij de HU-ambities: de plannen voor het bindend studieadvies (bsa), de langstudeerdersregeling en bezuinigingen op onderzoek.
Het bsa blijft bestaan, stelt het akkoord. En dat is opvallend. Bij de HU mogen instituten namelijk al sinds 2018 zelf beslissen of ze een ‘bindend’ of ‘dringend’ studieadvies hanteren. Een aantal opleidingen stapte over op soepelere regelingen. Ze leken de wind in de rug te hebben, want er lag zelfs een kabinetsvoorstel dat het bsa landelijk wilde afschaffen. Daar gaat dit kabinet lijnrecht tegenin.
Slecht nieuws voor de sectorplannen en het wetenschappelijk onderzoek. Daarop boekt het nieuw te vormen kabinet maar liefst 400 miljoen euro aan bezuinigingen in. Dat zal de uitgesproken onderzoeksambities van deze hogeschool niet meteen makkelijker maken.
En dan nog een lastige: er komt een langstudeerdersboete bij. Wie meer dan een jaar studievertraging oploopt, moet 3000 euro extra aan collegegeld betalen. Met ingang van 2026, zo is het plan. De instelling krijgt dan ook 3000 euro minder vergoed voor elke langstudeerder. Het gaat opnieuw lijnrecht in tegen de nieuwe ideeën van de HU. ‘We praten niet over studiesucces maar studentsucces’, moest het voortaan worden.
Details: ov-vergoeding en Holocaust
Waar de HU minder geraakt wordt dan veel andere hogescholen: alle plannen om internationale studenten te weren. De HU heeft relatief weinig buitenland-studenten. Al zullen de opleidingen International Business Studies en Creative Business hier met argusogen naar kijken.
Raar detail: het afschaffen van de ov-vergoeding voor buitenland-studenten. Levert in het grote geheel nauwelijks geld op (zo’n 8 miljoen in 2027). Terwijl het voor studenten gaat om een nuttige bijdrage van €114,92 per maand. Studenten met buitenland-ambities moeten niet denken dat ze wat extra zakgeld krijgen voor op het Spaanse terras.
Nog een ander detail: ‘Inburgering omvat kennis over de Holocaust en de slachtoffers daarvan’, staat op pagina 6. De omstreden lezingenreeks over dat onderwerp kan de HU voortaan gebruiken voor nieuwkomers.
Reacties
Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) roept in een persbericht studenten op om ‘allemaal in het zwart gekleed te gaan. Het nieuwe kabinet is namelijk van plan het vervolgonderwijs langzaamaan te begraven.’ Zeker de langstudeerboete wekte hun afschuw.
De AOB is positief over het Herstelplan Kwaliteit Onderwijs, dat vooral gaat over beter taal- en rekenonderwijs in het basis- en voortgezet onderwijs. De bond waarschuwt wel voor bezuiningen op subsidieregelingen en op onderzoeksgeld. Daarnaast vreest het Orban-achtige praktijken: het ziet het in de aankondiging van een onderzoek naar de representativiteit van belangenorganisaties parallellen met de vijandige houding van de Hongaarse minister-president tegenover vakbonden.
