Is jouw portemonnee ook altijd al voor het eind van de maand leeg? Je zou natuurlijk meer kunnen gaan werken, maar dat gaat weer ten koste van je studie- en vrijetijd. Meer lenen dan maar? Dat lukt ook niet meer omdat je al maximale bedragen uit Groningen krijgt. Er zit dus eigenlijk maar een ding op: bezuinigen!
Trajectumverslaggever Emiel Elgersma heeft een week lang fanatiek gebudgetteerd. Elke dag had hij maar vijf euro uit te geven. Makkie, zou je zeggen. Gewoon op droog brood en water leven. Nee, op de redactie vonden ze het wel leuk om eens te kijken hoe je je normale leven kan leiden, maar dan goedkoper.
DONDERDAG – DAG 1 Goedkoper sporten
Sporten is erg duur, ondanks studentenkortingen die je bij de meeste sportscholen krijgt. Dus uit mijn kast pak ik mijn witte sportschoenen en ren vijftien verdiepingen naar benden. Duizelig van de droge, stoffige lucht in het trappenhuis kom ik beneden aan. Eerst maar even uitpuffen bij het stoplicht, voordat ik aan mijn gratis rondje hardlopen begin.
Een ding verdwijnt al heel snel uit je sportieve mogelijkheden als je een budget van vijf euro per dag hebt: naar de sportschool gaan. Een bezoekje komt toch al snel neer op zo’n zes euro. En wat krijg je voor dat geld? Een paar loopbanden, hometrainers en van die gekke traploopapparaten.
Nou is het toeval dat ik al die drie dingen ook prima vanuit mijn huis kan doen. Ik woon in een flat met 22 verdiepingen, tegenover mijn huis ligt een groot park en in de schuur staat een fiets. Zie je de overeenkomsten met een sportschool? Zo weer een paar euro’s uitgespaard.
Ik moet eerlijk toegeven dat een fitnessclub natuurlijk meer biedt. Er is een overvloed aan gewichten die ik nooit zou kunnen tillen en een allerlei ingewikkelde toestellen waar ik na een kwartier de lol niet meer van in zie. En tot slot mag je dan nog even gezellig met alle andere sportievelingen onder een lauwe douche. Nee, na vandaag heb ik eigenlijk geen flauw idee meer waarom ik er nog naar toe zou gaan.
Het voordeel van buiten sporten is natuurlijk dat je buiten in de frisse lucht bent. Maar dat is ook gelijk het nadeel. Regen, wind, sneeuw en de Nederlandse hitte kunnen je sportiefste voornemens zo aan diggelen gooien. Dat ervaar vandaag. Een miezerregentje doet me bijna terugkeren naar mijn warme huis, maar ik zet door. Drie kwartier later sta ik doorweekt in de lift naar boven, die trapoefening kan me wat.
TIPS
* Meer dan hardlopen en fietsen.
* Wie geen in heeft om buiten te sporten, kan ook in de woonkamer het zweet op zijn voorhoofd krijgen. Doe eens gezellig met je bejaarde buurvrouw mee tijdens Nederland in Beweging.
* Wie het sporten serieus aan wil pakken, kan ook naar exercisetv.tv surfen. Hier kan je allerlei bewegingsoefeningen bekijken. Er is keuze uit honderden video’s, van yoga- tot kickboxinstructies. Allemaal gratis. De lessen en instructies duren tussen de minuut en veertig minuten. Voor elk wat wils.
VRIJDAG – DAG 2 Boodschappendag
Mijn koelkast is vandaag zo goed als leeg, alleen nog een stukje kaas en een halve paprika liggen op mij te wachten. In de deur staat nog een half pak sap, maar dat is het dan ook wel. Niet echt voldoende voor een voor een maaltijd. Dus is het tijd om boodschappen te doen.
Normaal haal ik bijna elke dag boodschappen. Vaak is dat op het moment dat ik denk ‘hé, er is geen eten meer’. Met een knorrende maag kom ik dan in de winkel aan en besluit snel wat ik die avond wil eten.
Onverstandig, wordt mij op het hart gedrukt. Als je op je geld wilt letten, kan je het beste één of twee keer per week boodschappen doen. Hierdoor zou je minder kopen en je kan nadenken over combinaties. Die andere helft van de courgette die dinsdag in de couscous zit, kan woensdag mooi gebruikt worden voor de pastasaus.
Niet alleen hoe vaak je in de supermarkt komt, maar ook in wélke je shopt is van grote invloed op je budget. Aangezien ik deze week in totaal slechts 35 euro te besteden heb, moet ik dus echt de goedkoopste gaan vinden.
Bij binnenkomst van de Lidl sta ik al meteen te twijfelen. Een flesje wijn meenemen? Nee, ik ben aan het besparen, en drank is al duur genoeg. Daarnaast heb ik geen flauw idee welke goedkope wijn te drinken is en welke niet, dus dat kan alleen maar een teleurstelling worden. Rekenend beweeg ik mij voort langs de schappen. Wat drinken, ontbijtspullen, brood, pasta, rijst. Voor iets minder dan 12 euro kom ik al een heel eind.
Groente en fruit haal ik bij een Turks winkeltje met de naam Mert Market. Buiten liggen stapels glimmende tomaten, paprika’s en sinaasappels, binnen in de slecht verlichte winkel vind ik nog veel meer koopjes. Aardbeien voor iets meer dan een euro, in de supermarkt zijn ze drie keer zo duur. Voor acht euro heb ik een tas vol. Hier moet ik wel een weekje mee kunnen doen.
TIPS
* Maak een boodschappenlijstje. Zo voorkom je dat je weer met drie zakken chips thuis komt en andere verleidingen die je eigenlijk niet nodig hebt.
* Check de aanbiedingen, een kleine moeite: kijk voor je naar de winkel gaat even in de folders.
* Let op het seizoen. Als je in de winter aardbeien wil eten, dan moet je daar flink voor neerleggen. Als je wilt besparen, kan je het beste alleen producten van dat seizoen kopen.
* Ga niet naar de supermarkt. Veel producten kan je op andere plaatsen namelijk veel goedkoper vinden. Bij de kleine Turkse en Marokkaanse winkeltjes worden groente en fruit soms bijna weggegeven, en ook op de markt kan je flink besparen.
WEEKEND – DAG 3 & 4 Uitgaan op de pof
Blij dat het weekend is. Een lange week hard werken mag wel beloond worden met een leuke avond stappen. Normaal geef je toch makkelijk een paar tientjes uit op een avond, maar gaat het net zo’n geslaagde avond worden met een klein budget?
Vanavond gaan we naar het Festival a/d Werf, waar een aantal gratis optredens zijn op de Neude. Een ander gratis evenement vanavond is DJ op de Dom. Dat moet wel een leuke, goedkope avond zijn. Ik bespaar op het entreegeld en mijn jas hoef ik ook niet voor vijftig cent op te hangen, aangezien de optredens buiten zijn. Bijkomend voordeel is dat je op straat ook gemakkelijk je eigen Lidl-halvelitertjes op kan drinken. Dat hoef je in een club niet te proberen.
Op de beats van de DJ op de Dom wordt de laatste Finkenbrau opgedronken. Dat zal dan het einde van mijn avond zijn, maar mijn vrienden willen meer. ‘Doen we nog een biertje?,’ wordt er opgeworpen. Ja, denk ik. Nee, zegt mijn budget. Een avondje in de kroeg staan zit er niet in als je op een budget leeft, of je moet het bij dat staan houden. Gelukkig zijn mijn vrienden de beroerdste niet en betalen nog een paar rondjes voor me.
Toch voelt het niet fijn om niet voor je eigen drankjes te betalen. Hoe lang zouden die vrienden dat vol houden, vraag ik me af. Niet lang, blijkt. ‘Nu help ik graag,’ zegt Roland terwijl we het eerste biertje in de kroeg achterover slaan. ‘Maar na een avond of twee zou ik gewoon niet meer met je afspreken,’ lacht hij. Ook vriend Loek vindt het niet erg om even financieel bij te springen. ‘Maar stel dat het maanden aanhoudt, dan wordt het natuurlijk een ander verhaal. Maar we hoeven ook niet altijd in de kroeg af te spreken. Net zo makkelijk kan je een kratje bier halen en in het park hangen, soms nog leuker dan in de kroeg zitten.’
TIPS
Niet uitgaan is misschien wel het voordeligst als je op een budget leeft, maar ook wel heel erg saai. Gelukkig zijn er genoeg manieren om wat eurootjes te besparen.
* Ga opzoek naar huisfeestjes. Bijna ieder weekend zijn er wel vette parties in de grote SSH studentenflats. Vaak kan je voor een vast bedrag zoveel drinken als je wilt en de sfeer is meestal uitermate relaxt. Kijk ook eens op www.huisfeesten.nl
* Toch meer zin in bandjes? Kijk eens op www.festivalinfo.nl. Daar kan je alle festivals in het land vinden – en voor wie een klein budget heeft, is er de knop ‘gratis’.
MAANDAG – DAG 5 Waar goedkope/gratis spullen vinden
Op de kleintjes letten, dat is het advies wat ik aan het begin van het experiment meekreeg. Vooral die kleine uitgaven als een paar koppen koffie, een blikje cola en een Mars tikken snel aan. Tot nu toe gaat het best goed. Bezuinigen op sporten, goedkope boodschappen doen en stappen met een klein budget, die euro’s blijven in mijn zak zitten.
Toch moet je soms wel eens wat meer geld uit geven. Je hebt weer eens wat studieboeken nodig, je koelkast heeft zijn beste tijd gehad of je mooie fiets wordt gejat. Dan ga je het natuurlijk niet redden met die 5 euro (behalve als je die fiets bij een junk koopt – dit is trouwens geen tip).
Marktplaats afstruinen dan maar. Nou zullen de meesten wel eens wat gekocht hebben op die site, maar er zijn maar weinig mensen die echt altijd met koopjes aan komen zetten. Iemand die dat wel structureel lukt is mijn oude huisgenoot Sjoerd. Voor zijn deur staat al meer dan een jaar een gratis auto – en hij rijdt ook nog zonder problemen. Verder kwam hij via Marktplaats aan een racefiets die meer dan 2500 euro waard is. Wat hij er voor betaalde? 300 euro. Dat is bij hem geen uitzondering. Zijn huis is bezaait met (bijna) gratis dingen.
‘Het is een levensinstelling,’ vertelt Sjoerd lacherig. ‘Nee, serieus, je moet altijd op zoek zijn naar dat koopje.’ Voor hem is het dan ook een leuk tijdverdrijf om Marktplaats af te speuren. Zelfs als iemand iets voor veel geld aanbiedt, weet hij vaak meer dan de helft er af te praten. ‘Het is belangrijk dat je direct contact zoekt met iemand, via email of telefoon. Als hij 70 euro voor een bank vraagt, zeg jij 20. Vervolgens komt er een tegenbod van bijvoorbeeld 30 of 40 euro, en dan zeg je 25. Graag of niet. Het is belangrijk dat je niet met je gevoel handelt. Waarom? Als je denkt, dit wil ik écht heel graag hebben, dan ben je bereid om er meer voor te betalen. Niet doen. Dat is zonde. Er is altijd wel weer ergens iets goedkopers te vinden.’
En als je dan toch bezig bent op Marktplaats, zet er dan ook eens wat op. Mijn boekenkast staat vol met, heel verrassend, boeken. Maar eigenlijk staan ze 99 procent van de tijd daar maar een beetje stof op te vangen. Weg ermee, net als die oude cd-speler en platencollectie. Biedt je oude spullen eens aan op Marktplaats en zorg er voor dat je budget wat meer omhoog gaat – en laat je niet omlullen door figuren zoals Sjoerd.
TIPS
* Hoor eens bij vrienden of bekenden of ze nog wat hebben staan wat jij heel goed kan gebruiken. Zet een berichtjes op Facebook, Hyves en Twitter waarin je vraagt of iemand nog een stofzuiger over heeft. Vriend Jaap deed dit en had binnen 20 minuten een gratis exemplaar van iemand die hij nog nooit had ontmoet.
* Niet alleen mensen willen dingen graag weggeven, ook bedrijven. Maar wat graag willen ze dat je hun nieuwste product uitprobeert. Op allesvoorniks.nl en gratiz.nl kan je ze gemakkelijk vinden. Met een paar klikken heb je zo gratis eten, t-shirts of slippers te pakken.
DINSDAG – DAG 6 Eten op De Uithof
Je moet er maar zin in hebben: elke dag je boterhammen smeren. De vorige avond is het weer te laat geworden en je college begint om 9 uur ’s ochtends. Nee, dan schiet het smeren van een boterham er snel bij in.
Gelukkig is er dan altijd nog de Sodexo-kantine. Ondanks mijn 5 euro budget loop ik er vandaag hoopvol rond. Buiten hangen er namelijk poster met de tekst: Hoeso duur? Budget acties. Blijkbaar hebben ze bij de kantines op de HU nu ook eindelijk door dat, om het voorzichtig uit te drukken, ze een beetje aan de prijzige kant zijn.
Wanend door de geur van vers brood, warme soep en frituurvet ben ik opzoek naar de budgetitems. Wat ik kan kiezen zijn een paar dunne sneetjes brood en het meest goedkope beleg wat er is: smeerkaas. Nee, daar word je niet vrolijk van.
Gelukkig zijn ze op de redactie van Trajectum de minste niet en nodigen ze me uit voor een lunch. Heerlijke broodjes liggen klaar en volop keuze uit beleg. Zalm, ham, kaas. Wat wens je nog meer?
Maar, nee. Op De Uithof zijn weinig aantrekkelijke alternatieven, als je op je budget moet letten. Je kan er allerlei belegde broodjes halen, goed belegde pizza’s of een lekker kebab, maar goedkoop is het allemaal niet. Het enige lichtpuntje is dan misschien de Spar, maar ook daar ben je meer geld kwijt dan bij een gewone supermarkt. Nee, als je aan het budgetteren bent zit er maar een ding op: boterhammen smeren. Of aanpappen met de redactie van Trajectum.
WOENSDAG – DAG 7 Het moet goedkoper kunnen
Natuurlijk kan je heel zuinig leven door te besparen op boodschappen. Door geen A-merken meer te kopen en wat vaker die lekkere dingen te laten staan bespaar je een hoop. Ook scheelt het heel wat als je simpele gerechten eet met niet te vele poespas. Pasta, rijst, aardappelen, goedkope groenten en wat minder vlees zijn verstandig als je aan het budgetteren bent, maar uiteindelijk levert het misschien een paar extra tientjes per maand op. Waar afgelopen dagen mijn grootste winst zat, is het besparen op sporten, uitgaan, lekker uitgebreid eten koken voor vrienden. Eigenlijk dus alle leuke dingen.
Terugkijkend kan ik twee dingen concluderen. Het is heel makkelijk om van vijf euro per dag te leven, maar het is ook heel lastig.
7 EXTRA GRATIS TIPS VAN HET NIBUD
* Hou eens een week bij wat je allemaal uitgeeft. Op die manier word je bewuster van je uitgavenpatroon. Die Mars is toch weer een euro en dat avondje in de kroeg is een ware aanslag op je bankrekening.
* De volgende tip is dan ook: pinnen voor je uitgaat. Hoeveel wil je maximaal uitgeven? Pin dat en ga niet lenen bij vrienden.
* Wist je dat het goedkoper is om met een groep te eten dan alleen? Of als je alleen eet, maak dan meer en doe de rest in de vriezer. Jaarlijks gooit een huishouden voor zo’n 400 euro voedsel weg.
* Wat je vooral niet moet doen is gezellig met z’n allen naar de supermarkt. Iedereen heeft wel ergens zin in en plots zit je karretje vol met zakken chips en een krat bier.
* Als je toch naar de winkel gaat, doe dat dan niet met een lege maag. Honger zorgt er voor dat je dingen koopt die je eigenlijk niet nodig hebt.
* Vergeet ook niet om huur- en zorgtoeslag aan te vragen. Is al snel een paar tientjes per maand die je kado/cadeau krijgt van de overheid.
* Zoals er vijftigpluskorting en roze strippenkaarten zijn, is er ook studentenkorting. Waar? Bij de kapper, de bioscoop en woensdagavond naar de Stadschouwburg. Vanaf nu vraag je dus overal waar je komt: heeft u ook studentenkorting?
