Mogelijk blijft de basisbeurs gedeeltelijk overeind voor masterstudenten in tekortvakken. Dat blijkt uit het Techniekpact tussen de overheid, onderwijsinstellingen, werkgevers, werknemers en studenten.
Met dit ‘doe-pact’ willen de ondertekenaars het dreigende tekort aan bèta’s en technici aanpakken. Het bouwt voort op eerdere analyses en plannen die nu eindelijk moeten worden uitgevoerd: 'De tijd van analyses en plannenmakerij is voorbij.'
De nood is hoog: tot 2020 gaan er in Nederland jaarlijks meer dan zeventigduizend bouwvakkers, installateurs, elektrotechnici en werktuigbouwers met pensioen en zijn er in allerlei groeisectoren ook nog eens duizenden extra technici nodig.
De ondertekenaars willen dat de techniekopleidingen populairder worden, dat meer gediplomeerden een technisch beroep kiezen en dat ontslagen technici elders in de sector weer aan de slag kunnen. Alles bij elkaar moet dat op termijn jaarlijks 45 duizend extra arbeidskrachten opleveren.
De voorgenomen afschaffing van de basisbeurs zit die doelstelling in de weg. Die maatregel zal masterstudenten van tweejarige bèta- en techniekstudies namelijk twee maal zo hard treffen. Het kabinet doet daarom een belofte, die zich op het eerste gezicht niet tot de technieksector beperkt: 'Bij de uitwerking van het sociaal leenstelsel wordt verkend welke bijdrage de overheid kan leveren aan het tegemoetkomen van studenten in het hoger onderwijs voor de extra kosten die zij maken voor een tweejarige master in tekortsectoren.'
Bedrijven in de topsectoren zijn op hun beurt bereid om 'jaarlijks duizend studiebeurzen ter beschikking te stellen voor excellente Nederlandse en internationale bèta- en technologiestudenten in het hoger onderwijs (voor bachelor en master)'. Ook wil het bedrijfsleven internationale studenten meer stageplaatsen en traineeships aanbieden
Al eerder werd bekend dat het kabinet de komende vier jaar honderd miljoen euro investeert in de deskundigheidsbevordering van docenten. De pabo’s zullen in hun lesprogramma meer aandacht besteden aan wetenschap en technologie en spijkeren zittende docenten bij. De universiteiten gaan meer leraren in de (bèta)tekortvakken opleiden. Zogeheten ‘onderwijstraineeships’ moeten 1.500 bètastudenten warm maken voor een baan in het onderwijs. Nog eens jaarlijks 160 ‘excellente’ studenten kunnen aan de slag via het project ‘Eerst voor de klas’.
Ook de reductie van het aantal technische hbo-opleidingen van 65 naar ongeveer 25 moet vruchten gaan afwerpen. De verbrede opleidingen worden aantrekkelijk voor studiekiezers die nu soms door de bomen het bos niet meer zien.
Studentenorganisatie ISO is tevreden met het Techniekpact. Voorzitter Thijs van Reekum is blij met de bedrijfsbeurzen, de verbreding van de techniekopleidingen in het hbo en de mogelijke compensatie van studenten die een meerjarige master volgen. Wel wijst hij erop dat bijvoorbeeld ook onderzoeksmasters tweejarig zijn. Zo’n pact zou de overheid ook kunnen sluiten met sectoren als de zorg en het onderwijs.
