Het onderwijs blijft toegankelijk als de basisbeurs verdwijnt, aldus minister Bussemaker. Toch stelt ze haar plannen voor bachelorstudenten een jaar uit. Ook verlengt ze de terugbetaaltermijn en ontziet ze sommige meerjarige masteropleidingen.
De basisbeurs wordt voor bachelorstudenten pas in 2015 afgeschaft in plaats van in 2014, schrijft Bussemaker in een brief aan de Kamer. 'Daardoor ontstaat er meer tijd voor een zorgvuldige voorlichting over de stelselwijzigingen in de bachelor en is het mogelijk om middelbare scholieren beter te faciliteren in het maken van een bewuste studiekeuze', aldus de minister. Masterstudenten verliezen hun basisbeurs wel al in 2014.
Bovendien mogen afgestudeerden het terugbetalen van hun studieschuld uitsmeren over twintig jaar in plaats van vijftien jaar. 'Daarmee kunnen ze de terugbetaalverplichtingen beter inpassen in hun levensloop', schrijft de minister. Het maandelijkse aflossingsbedrag wordt hierdoor in veel gevallen lager, maar de overheid hoeft ook minder schuld kwijt te schelden.
Tot slot wil de minister 'de mogelijkheid creëren' om een deel van de studieschuld kwijt te schelden voor meerjarige masteropleidingen in sectoren waar een tekort is aan personeel. Welke dat zijn, wordt samen met werkgevers vastgesteld. Waarschijnlijk zullen dat techniek-, zorg en onderwijsopleidingen worden.
GroenLinks, wiens steun noodzakelijk is om de plannen van de minister door de Eerste Kamer te loodsen, heeft al laten weten dat de minister niet genoeg water bij de wijn heeft gedaan. 'Hiermee komt ze niet tegemoet aan de wensen van GroenLinks', aldus Kamerlid Jesse Klaver. 'De kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs worden niet verbeterd.' De partij wil dat de ov-jaarkaart behouden blijft en dat er meer geld beschikbaar komt voor het onderwijs. 'Steun voor haar plannen is geen stap dichterbij dan een half jaar geleden.'
D66, eveneens essentieel voor steun in de Senaat, lijkt ook nog niet overtuigd: 'De minister maakt een omtrekkende beweging door het leenstelsel in aparte fases in te voeren. Maar ik lees nergens waar het D66 echt om gaat: een forse extra investering in onderwijs en innovatie, naast de opbrengst van het leenstelse', aldus Kamerlid Paul van Meenen.
De PvdA, Bussemakers eigen partij, is positief over het jaar uitstel. 'Het is van belang dat de invoering van het sociaal leenstelsel zorgvuldig gebeurt en aankomende studenten goede voorlichting krijgen', zegt Kamerlid Mohammed Mohandis. De partij zegt verder goed in de gaten te willen houden of het hoger onderwijs wel voor iedereen toegankelijk blijft.
SP-Kamerlid Jasper van Dijk hoopt dat van uitstel afstel komt. 'Dit lijkt heel erg op de situatie tijdens de invoering van de langstudeerboete. Die werd ook eerst uitgesteld en toen afgeschaft. Mark my words.'
