Maximaal lenen: het beste voor je hypotheek?

Eigenlijk ligt het heel simpel: met het nieuwe leenstelsel kun je het beste maximaal lenen. Het is namelijk ideaal om het geleende geld op te potten voor een hypotheek na je studie. Echt! En toch noemt het Nibud dit onverstandig. Hoe zit het nou? | Marc Janssen

Laten we even uitleggen hoe het zit. In het nieuwe leenstelsel kun je een ‘studievoorschot’ lenen. Later moet je dat hele bedrag terugbetalen. Tegen een heel lage rente, in 35 jaar tijd en tot maximaal 4 procent van je inkomen (en ook nog minus het wettelijk minimumloon). Boterzachte voorwaarden, heten die. En die zijn zo zacht om geen hoge drempels op te werpen: wie wil studeren, moet dat kunnen doen – los van de financiële positie van de student. 

Maar die boterzachte voorwaarden deden een lichtje branden bij financieel adviseur Jos Koets. Hij schreef er een uitgebreide analyse over. Kort samengevat: leen maximaal, zet al dat geld apart en na je studie heb je een mooi bedrag bij elkaar gespaard. Aan het eind van de studie kun je dat bedrag terugstorten. Dan houd je wellicht een klein extraatje over, dankzij de spaarrente.

Maar veel slimmer: dat geld investeer je in de aankoop van een huis. De ‘rijkeluishypotheek’, noemt adviseur Koets dat gekscherend. De ’truc’ is namelijk vooral uit te voeren als je ouders bereid zijn voor je te betalen als student. En zelfs dan zullen de meesten er nog een goed bijbaantje naast moeten hebben. Maar dan is het ook echt een handige aanpak, vindt de adviseur. ‘Als mijn kinderen nu gingen studeren, zou ik het doen.’ 

60.000 euro hoger
Een starter op de huizenmarkt zal in de nabije toekomst immers steeds meer eigen geld moeten inbrengen. En dat heeft de maximale lener dus mooi bij elkaar geleend. Tegen zachtere terugbetaalvoorwaarden dan welke hypotheekaanbieder dan ook zich kan veroorloven. Je startershypotheek kan zomaar 60.000 euro hoger uitvallen. Het verschil tussen een appartementje in een rot wijk en een leuk huisje in een aardig buurtje.

Doen dus maar? Als een financieel adviseur het zijn eigen kinderen durft aan te doen, zijn we geneigd om het te geloven. Bovendien: de analyse van Koets werd in juni vorig jaar al opgepikt door RTL Nieuws. In een reactie lieten DUO en het ministerie van Onderwijs toen al weten dat het inderdaad mogelijk is. Koets: ‘Ze denken alleen dat het niet zo’n vaart zal lopen. Tja, dan moeten ze het zelf weten.’

En toch: helemaal lekker voelt het niet. Want maximaal lenen, dat is toch iets waar iedereen voor waarschuwt? En dat zal toch niet zomaar zijn?

Verleiding
We bellen het Nibud, een onafhankelijke stichting die adviseert over financiën van huishoudens. Daar blijkt woordvoerster Annemarie Kas de truc van Koets te kennen. ‘Maar’, voegt ze eraan toe: ‘Het is niet zonder risico. De rente kan stijgen. Je kunt gaan samenwonen met een goed verdienend iemand zonder studieschuld, waardoor je meer moet terugbetalen. En zo kan er nog van alles veranderen in de 35 jaar tijd dat je moet terugbetalen.’

Daarbovenop komt de verleiding van een goed gevulde spaarrekening waar je af moet blijven. Kas: ‘Mensen denken dat te kunnen, maar het is ook bekend dat mensen hun gedrag rooskleuriger inschatten dan in werkelijkheid het geval is.’

Het Nibud waarschuwt in zijn algemeenheid tegen lenen en een leenmentaliteit. Dat geldt volgens Kas ook in dit geval. ‘Lenen is nooit gratis. En inderdaad zijn de leenvoorwaarden van DUO het meest verantwoord. Maar het is bedoeld om te kunnen studeren. Dan moet je het ook daarvoor kunnen gebruiken.’

Koets blijft zijn schouders ophalen over de kritiek. ‘Ik doe geen oproep om maximaal te lenen. ‘Ik zeg alleen dat de overheid deze mogelijkheid zelf creëert.’