Saskia van Laar en Alard Joosten, van De Docentenacademie voor effectief onderwijs, geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Saskia van Laar, over hoe je vaardigheden kunt veranderen.
Sinds een maand zit ik op Cuba om Spaans en salsadansen te leren. Als docentopleider vind ik het heel inspirerend om hele dagen in de rol van student te zitten. Ze zeggen altijd dat iets afleren moeilijker is dan iets aanleren. Ondertussen ben ik daar helemaal van overtuigd.
Met discodansen heb ik vaak de show kunnen stelen, maar gezien de dieppaarse tenen van mijn Cubaanse danspartner en de opvallende leegloop op de dansvloer in Havana blijkt dat met salsa toch minder het geval. Blijkbaar ‘hup’ ik in de disco, terwijl je bij de salsa als eerste eigenlijk gewoon moet lopen. Dat lijkt heel eenvoudig, maar bleek voor mij (en ook voor Junior, mijn eindeloos geduldige dansleraar) in ieder geval nog een helse klus.
Ik denk nu steeds vaker aan onze deeltijdstudenten. Wij vragen hen ook regelmatig om bepaalde vaardigheden te veranderen waarmee ze jarenlang succes hebben gehad. Hoe help je hen vooral iets niet meer te doen? Vijf tips, gebaseerd op mijn eigen ervaring:
- Leg goed uit waarom hun eerdere manier van doen in de nieuwe context niet werkt.
Zo lichtte Junior toe dat mijn op-en-neer bewegen uit de disco er in de salsa toe leidde dat ik de passen niet op tijd kon maken. Toen ik dat begreep, kon ik zelf bewust mijn bewegingen corrigeren.
2. Demonstreer het ‘foute’ gedrag.
Laat met een voorbeeld wel effect de ‘oude’ manier heeft in de nieuwe situatie. Na afloop van mijn salsales kwamen andere buitenlanders lessen en zag ik hoe zij (gelukkig) ook hupten. Laat ik het zo zeggen: van dat beeld schrok ik zo dat ik nu ook in de douche oefen met gewoon lopen.
3. Oefen nieuwe vaardigheden eindeloos.
Eindeloos hebben we rondjes gedanst om de basis er goed in te krijgen. Nieuw gedrag aanleren doe je dus niet in zeven tellen. In een training van vier bijeenkomsten verwachten dat de student het voortaan heel anders doet, lijkt mij dan ook wat veelgevraagd.
4. Geef studenten tijd en rust.
Heb aandacht voor de frustratie die het afleren kan opleveren door bijvoorbeeld voldoende rust tussendoor te bieden en te normaliseren. Rust leidt ertoe dat de hersenen de nieuwe informatie kunnen verwerken. Door te zeggen dat het normaal is dat je iets niet zomaar beheerst, maak je het leerproces acceptabeler voor je student.
5. Vier successen.
Niets is zo killing voor het leerproces dan het geloof in eigen ontwikkeling te verliezen. Zorg dat je voldoende aandacht besteedt aan wat je student ondertussen allemaal al beter doet. Zorg dan ook dat de gevraagde vaardigheid steeds zo klein mogelijk is zodat je de kans op succes vergroot. Ik heb toeristen één uurtje les zien volgen en ook al vlogen ze alle kanten op, ze konden nu wel tellen van 1,2,3… 5,6,7. Daarmee was hun basis voor een salsadans gelegd, waren zij dik tevreden en maakten direct een afspraak voor een volgende keer.
Ga ik weer eens verder met mijn lessen Spaans, want dat is nog een hoofdstuk apart!
- Voor verdere informatie: zie www.dedocentenacademie.nl
