Morgen is het ‘De Dag van de Vrouwelijke Hygiëne. Ofwel: ‘internationale menstruatiedag’. Veel vrouwen hebben geen geld voor tampons en maandverband. Aan de VU krijgen studentes ze daarom gratis. Aan de HU nog niet. Dat is jammer, want volgens HU-docent en onderzoeker Patricia Wijntuin is het een ‘prima idee van de VU’.
‘Ongesteld zijn’. We praten er niet graag over. Er bestaan wereldwijd meer dan vijfduizend verbloemende omschrijvingen voor menstrueren. Alleen al in het Nederlands bestaan minstens twintig eufemismen, zoals ‘maandstonden’, ‘meses’, ‘de Japanse vlag hangt uit’, ‘opoe is op bezoek’.
Er heerst een taboe op menstruatie. Zeker in wat minder progressieve landen is het iets waar vrouwen niet over (mogen) praten. Terwijl vrouwen gemiddeld 7,4 jaar van hun leven aan het bloeden zijn. Bovendien krijgen ze slechte voorlichting. Ondergetekende woonde ooit samen met pubermeisjes in Peru die tijdens hun menstruatieweek niet mochten douchen omdat ze ervan ‘dood zouden kunnen bloeden’.
Menstruatiearmoede
Niet iedereen heeft altijd genoeg geld om menstruatieproducten aan te schaffen. Period poverty is een wereldwijd probleem. Vrouwen blijven thuis van werk, meisjes gaan een week niet naar school en klungelen met wc-papier. En dat laatste levert geknoei op, gezien het feit dat je bij elke maandstonde zo’n twee borrelglaasjes bloed verliest.
Het probleem speelt ook in het rijke Westen. Eén op de tien vrouwen kan door geldgebrek wel eens geen menstruatieproducten kopen, blijkt uit landelijk onderzoek (al valt op het precieze cijfer wat af te dingen). De kosten voor één maand kunnen oplopen tot 25 euro.
Volgens De Bovengrondse had 9 procent van de Nederlandse vrouwen tussen 12 en 25 jaar in 2019 te weinig geld voor maandverband of tampons. Vanwege een dubbel taboe – zowel op menstruatie als op armoede – krijgt dit probleem volgens het feministisch platform niet genoeg aandacht.
De VU als koploper in Nederland
Deze armoede was voor de Vrije Universiteit een reden om begin dit jaar als eerste onderwijsinstelling in Nederland gratis menstruatieproducten aan te bieden. Haar studentenvakbond zette een kastje met de toebehoren in het schoolgebouw neer met het argument dat ‘iedere vrouw het verdient om de juiste menstruatieproducten en daarmee waardigheid te hebben’.
Andere landen vonden al eerder een oplossing voor period poverty. In Schotland zijn tampons en maandverband voor alle vrouwen gratis, in Engeland liggen de producten sinds 2020 op alle scholen. In Nieuw-Zeeland maakte de regering dit jaar ook geld vrij om alle staatsscholen ervan te voorzien.
‘Geef tampons en maandverband gratis weg op scholen.’ GroenLinks, D66 en Student & Starter pleitten er in november 2019 al voor. Het was voor hun dé oplossing tegen de ‘menstruatie-armoede’.
HU-onderzoeker Patricia Wijntuin: ‘Prima plan van de VU’
De HU-plee is nog altijd leeg. Dat is jammer, want volgens docent en onderzoeker Patricia Wijntuin (48) die samen met haar collega’s op het congres ‘Let’s talk about…. the overgang’ het taboe op nachtzweten, opvliegers en concentratieproblemen aan de orde stelde, heeft de VU het bij het rechte eind met haar maatregelen.
Wijntuin: ‘Als de kosten voor die jonge vrouwen een drempel zijn om naar school te gaan, moet je die producten zonder meer gaan uitdelen. Je normaliseert daarmee ook de menstruatie. Het hoort bij het leven hè? En wat betreft de tegenstanders, die zeggen dat de studentes misschien die dingen mee naar huis zullen nemen: tja, er wordt altijd, overal, van alles misbruik gemaakt. Geen reden om het goede niet te doen.’
Zoals gezegd, morgen 28 mei, ‘Internationale Ongesteldheidsdag’. We houden het HU-nieuws in de gaten.
Ook interessant: Deze video: Nieke heeft een indrukwekkende schoonmaakkast
