In het huidige stelsel worden studenten min of meer gedwongen te lenen, erkent minister Plasterk. Vorige week stuurde de minister nog een brief aan alle studenten waarin hij waarschuwde voor een te hoge studieschuld.
Die brief staat, aldus Plasterk, los van de aangekondigde verhoging van het collegegeld, met 22 euro per jaar over een periode van tien jaar. Die verhoging is vastgelegd in de nieuwe wet op studiefinanciering, waarover donderdag 12 maart in de kamer werd gedebatteerd.
Volgens de minister gaf hij met de brief slechts ‘goede consumenteninformatie’ voor studenten die ‘lichtvaardig lenen voor dingen die niets met de studie te maken hebben, zoals een flatscreen tv of een verre reis’. Met lenen op zich, is niets mis, zegt Plasterk. Sterker nog, de meeste studenten moeten wel: ‘De gemiddelde student betaalt inderdaad een stuk van zijn studie uit een lening.’
Naast de verhoging van het collegegeld lagen ook de versoepeling van de bijverdiengrens en de nieuwe terugbetaalregeling op tafel. Over het eerste was iedereen het eens, maar de nieuwe aflosregeling kreeg minder bijval. Halbe Zijlstra (VVD) stelde voor de terugbetalingsregeling te koppelen aan de ‘maatschappelijke wenselijkheid’ van de gevolgde opleiding. Een slecht idee, vond Plasterk. Het is immers lastig te voorspellen naar welke afgestudeerden er in de toekomst vraag zal zijn. Bovendien is er geen eenduidige relatie tussen de studiekeuze en het aflospatroon. De VVD kondigde aan dinsdag tegen de nieuwe wet te stemmen.
Net als D66. De partij is ‘principieel van mening’ dat de collegegeldverhoging de kwaliteit van het hoger onderwijs ten goede moet komen, en niet moet worden ingezet tegen het lerarentekort. Daarnaast bepleitte D66 een verlenging van de afbetaaltermijn van vijftien naar vijfentwintig jaar. Dat zou betekenen dat wie tussen de vijftien en vijfentwintig jaar na afstuderen alsnog gaat werken, meteen een studieschuld voor de kiezen krijgt. Plasterk vindt dat onwenselijk.
GroenLinks pleitte voor het opheffen van de leeftijdsgrens voor studiefinanciering. Alleen studenten die voor hun dertigste aan een opleiding beginnen, hebben daar straks recht op. ‘Een paar straaljagers minder’ zouden de kosten van een ruimere studiefinanciering kunnen dekken, denkt Tofik Dibi, maar bijval kreeg hij niet.
