Veel partijen erkennen de problemen in het onderwijs, maar de oplossing, daar zijn ze het nog niet over eens.
Op woensdag 22 november zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. Ook in het hoger onderwijs valt er wat te kiezen. Wat willen alle partijen op dat gebied? Trajectum werpt een eerste blik in de partijprogramma’s. Vandaag deel 1 (van een serie van 3).
VVD: Schaf opleidingen af die weinig kans geven op een baan
De liberalen willen een rem op vrije keuze voor een opleiding in het hoger onderwijs. Het onderwijs moet mensen opleiden waar de arbeidsmarkt behoefte aan heeft, is de gedachte. Concreet betekent dit: hbo-opleidingen die weinig kansen bieden op een baan krijgen een numerus fixus of worden afgeschaft.
Het collegegeld voor tekortberoepen (zorg, onderwijs) wil de VVD juist lager en ook het collegegeld voor een tweede studie krijgt een maximum. Concrete bedragen worden niet genoemd.
Verkiezingsprogramma-VVD-2023-2027.pdf
D66: Leer van internationale contacten
Veel partijen spreken in hun verkiezingsprogramma’s over het terugdringen van internationale studenten, maar niet D66: ‘Studenten leren door internationale contacten meer over de ander en zichzelf.’ En: ‘We kiezen volmondig voor internationalisering, op voorwaarde dat het kwaliteit toevoegt en niet alleen een middel is om de onderwijsfinanciering op te krikken.’
Ook wil D66 stoppen met termen als hoger en lager. Het onderwijs is geen ladder, maar ‘een waaier’ en vooral het (hoger) beroepsonderwijs verdient veel meer erkenning en waardering, vindt D66.
Bovendien wil ook D66 de prestatiedruk verminderen. Als het aan D66 ligt komt er een maximum aan de eisen die in de selectie mogen worden gesteld. Verder wil de partij instellingen verplichten om begeleiding te bieden aan studenten met een ondersteuningsbehoefte. Flexstuderen wordt mogelijk door studenten de mogelijkheid te geven te betalen per studiepunt.
En de werkgevers? Die moeten stagiaires beter behandelen: geen stagediscriminatie en een minimum stagevergoeding.
PVV: Het Nederlands onderwijs verkeert in crisis!
Volgens de PVV verkeert het Nederlandse onderwijs in crisis, met een alarmerend aantal semi-analfabete leerlingen en nijpend lerarentekort. De instroom van asielzoekers en voortdurende onderwijsvernieuwingen verslechteren de leerprestaties. De PVV pleit voor kleinschalig onderwijs, directe instructie door leraren en het terugdringen van politieke indoctrinatie.
PVV wil politiek neutraal onderwijs, verbiedt islamitisch onderwijs en wil de vrijheid van onderwijs behouden volgens artikel 23 van de Grondwet. Daarnaast wil de partij de toegankelijkheid van universiteiten voor Nederlandse studenten herstellen door de impact van internationalisering te verminderen, onder andere door de bacheloropleiding uitsluitend in het Nederlands aan te bieden.
De PVV benadrukt dat hoger onderwijs primair voor Nederlandse studenten moeten zijn. Kortom, de partij richt zich op politieke neutraliteit, en behoud van traditionele onderwijsprincipes om de onderwijscrisis aan te pakken.
PVV-Verkiezingsprogramma-2023.pdf
CDA: help toekomstige werkgevers bij afbetalen van de studieschuld
Ook CDA maakt zich druk om internationale studenten. De partij wil een studentenstop waar het aantal internationale studenten ‘problematisch’ wordt. Hoe dat moet worden vastgesteld heeft de partij niet geformuleerd.
CDA wil ook dat studenten per studiepunt kunnen betalen. Handig voor studenten die ook mantelzorger zijn, een bestuursjaar doen of als topsporter studie en sport combineren.
Net als enkele andere partijen heeft CDA zich het lot van ‘ de pechgeneratie’ aangetrokken. CDA wil deze studenten korting geven op hun studieschuld wanneer ze versneld aflossen en richt haar hoop op werkgevers. Als die studenten helpen bij het terugbetalen van studieschulden, dan ondersteunt het CDA die werkgevers.
Ook het CDA wil korting op collegegeld geven bij tekortberoepen, zoals techniek en zorg.
CDA_ontwerpverkiezingsprogramma 23-27 aangepast.pdf (d14uo0i7wmc99w.cloudfront.net)
SP: Meer gelijkheid en meer onafhankelijkheid
SP is kort en bondig: Geld voor het onderwijs is niet bedoeld voor hoge beloningen of dure bonussen, dus bestuurders vallen voortaan onder de onderwijs cao.
Iedereen die dat wil en kan moet zonder belemmeringen, en zonder zichzelf in de schulden te steken, kunnen studeren. Daarom wil de SP een hogere studiebeurs, zodat studenten meer tijd hebben om te studeren. Iedere studie moet ook volledig in het Nederlands te volgen zijn. Internationale studenten wil SP minder naar Nederland laten komen omdat ze nu Nederlandse studenten in de wielen rijden.
En ten slotte: externe opdrachtgevers moeten de uitkomsten van onderzoek niet kunnen beïnvloeden en mogen publicatie van resultaten niet tegenhouden. En om perverse verdienprikkels weg te nemen rond wetenschap moeten wetenschappelijke artikelen gratis toegankelijk zijn.
GroenLinks-PvdA: Weg met prestatiedruk
GroenLinks-PvdA maakt zich zorgen over stress onder studenten. Het terugdringen daarvan beschouwt de partij als ‘topprioriteit’. Om studenten te ontzien, stelt de partij voor van het bindend studieadvies (bsa) een niet bindend advies te maken. Ook steunt de partij universiteiten en hogescholen in hun streven niet langer gebruik te maken van kwalificaties als ‘cum laude’
De partij maakt zich ook hard voor het overbruggen van verschillen in het onderwijs. Studenten die als eerste generatie een theoretische opleiding volgen, kunnen gebruik maken van een nog op te richten landelijk Eerste Generatie Studiefonds. Ook vindt GroenLinks-PvdA dat het koloniale verleden een prominente plek in het onderwijs moet krijgen.
En dan de pechgeneratie. Jongeren met grote schulden als gevolg van het leenstelsel kunnen niet gemakkelijk een woning kopen. Daarom wil de partij dat de studieschuld minder zwaar gaat wegen bij het aangaan van een hypotheek en hypotheekverstrekkers daarvoor meer ruimte krijgen voor maatwerk.
