Van de voltijd studenten stopt 44 procent aan de HU in het eerste jaar. Studenten kiezen verkeerd, de open dagen zijn onrealistisch, het niveau is te hoog of ze krijgen niet de juiste begeleiding. Een van de grootste instituten van de HU wist de ‘uitvalcijfers’ omlaag te krijgen. Directeur Mark Tammer vertelt hoe.
De wekelijkse mail van het Institute for Design & Engineering (IDE) is doorgaans al vrolijk van aard, maar deze maandag 10 februari was de jubelstemming torenhoog. Instituutsdirecteur Mark Tammer nam de gelegenheid te baat om zijn kudde eens hartelijk te complimenteren:
‘Met vereende krachten is hard gewerkt aan het terugdringen van onze studie-uitval. Deze zat de laatste jaren over de gehele studieduur genomen boven de 50 procent (en in sommige gevallen nog een stukje hoger). Erg onwenselijk, aangezien deze jongelui bewust voor een technisch profiel én voor ons hebben gekozen. Daarnaast zit de maatschappij natuurlijk met smart te wachten op techneuten die de grote maatschappelijke thema’s en transities in zorg, wonen en energie aanpakken…’
Bij zijn tekstje stond een lijstje.
De directeur liet weten ‘ontzettend blij’ te zijn met de laatste uitvalscijfers van de eerstejaars en spoorde zijn lezers aan de aandacht vooral niet te laten verslappen. Voor Trajectum vond ie nog een gaatje in de vroege ochtend om te praten over de trukendoos waarmee het instituut hem dit had gelapt.
Twijfelen studenten over hun studie? We vroegen al eerder rond (opnamedatum 27 november 2023)
Waarom is het terugdringen van uitval zo belangrijk? Een mens kan zich toch vergissen?
‘Studenten bij ons houden is, net als het goed opleiden, een maatschappelijke kerntaak. Je wil niet dat talent verloren gaat. En wij willen recht doen aan het vertrouwen dat een student ons geeft en de investering die hij doet bij het kiezen voor een studie.’
Denk je dat het door jullie interventies beter is geworden?
‘Er is geen panacee, geen allesomvattende interventie. En: dit thema heeft echt doorlopend aandacht nodig. Daarnaast hebben we een flink aantal activiteiten ontplooid. En er zijn aandachtspunten waar we op inzetten. Ook is de aanpak niet bij alle opleidingen hetzelfde.’
Vallen studenten niet gewoon uit als ze een opleiding niet interessant vinden?
‘Jawel. Daarom hebben we twee jaar geleden een boekje gemaakt: Onze toekomst kan niet zonder techniek. De tien ingrediënten voor succesvolle ontwikkeling van technische professionals. Hierin staat onder andere: we willen dat alles wat je als student maakt relevant is. We proberen vanaf de eerste dag zo duidelijk mogelijk te maken waar je het voor doet.’
Hoe doen jullie dat?
‘Door te zorgen voor veel aansprekende projecten, bedrijfsbezoeken, engineering netwerkdagen, gastsprekers enzovoorts. We hebben ‘open inloop’ in onze labs en studenten mogen daar naar eigen inzicht gebruik van maken. Zo vinden ze letterlijk en figuurlijk uit waar ze “aan” van gaan. Ons project Quest is inmiddels een gevestigde naam als het gaat om een rijke leeromgeving die van invloed is op de student, opdrachtgevers en de maatschappij.’
Uitval komt ook vaak doordat een opleiding te moeilijk is, nietwaar?
‘Ja, onze opleidingen kunnen pittig veel exacte inhoud hebben in het eerste jaar. Daarom bieden we studenten mogelijkheden om in hun eigen tempo te leren. Onze opleidingen hebben al jaren een een ‘dringend’ studieadvies en geen bindend advies. We gaan uit van de growth mindset en geven veel feedback waardoor de student weet hoe de vlag erbij hangt. Versnellen kan, maar eigen tempo ook.’
Eigen tempo, oké, maar hoe zorg je ervoor dat ze niet stranden?
‘We hebben een klein leger aan peer coaches: ouderejaars die als bijbaan aanvullend onderwijs geven en als laagdrempelige vraagbaak fungeren – ook voor niet direct inhoudelijke vragen. Met hen en met docenten hebben we de afgelopen maanden bijvoorbeeld ook “boosteravonden” georganiseerd voor extra bijles in struikelvakken. Dat mocht ook leuk zijn met pizza erbij.’
Je schrijft in het bericht aan je medewerkers: Wat het extra mooi maakt, is dat de uitval in jaar 2 slechts met 1% is toegenomen. Waarom is het mooi dat de uitval is toegenomen?
‘Bij veel argumenten tegen het dringend studieadvies gaat het erover dat studenten die in het eerste jaar niet goed presteren alsnog uitvallen in het tweede jaar. Maar hoewel we dus geen bindend studieadvies hanteren en onze studenten niet wegsturen, is de uitval in jaar twee niet enorm gestegen. Dus het “vooruitgeschoven” effect van ons DSA lijkt vooralsnog mee te vallen.’
Een belangrijke klacht is vaak dat open dagen niet realistisch zijn. Te leuk voorgesteld.
‘Een open dag waar ze een knappe show opvoeren om je vervolgens een oersaaie studie voor te schotelen. Nee, een opleiding mag ook leuk zijn, vind ik. We zorgen voor aantrekkelijke plekken en pleinen om te leren, socializen is belangrijk. We hebben sterk ingezet op het vormen van een gemeenschap. Zo staat leerteamleren (leren in groepjes, red.) centraal en je hebt vast onze studenten al in IDE-hoodies gespot?’
‘De studieverenigingen doen ook steeds meer studie-gerelateerde activiteiten, Het Proeflokaal (de kroeg gerund door de studieverenigingen) neemt een belangrijke plaats in in ons pand, de medezeggenschap is actief en steeds zichtbaarder. Verschillende opleidingen organiseren activiteiten, zoals een avondje bowlen. Je wil dat studenten zich thuis voelen, op hun gemak. Daarom betrekken we zelfs hun ouders erbij, door een jaarlijkse ouderavond met studie-info, of mini-colleges en projectpresentaties.’
Een belangrijke klacht van HU-studenten in de NSE zijn ‘de systemen’…
‘Daar worstel ik zelf ook mee. We proberen de informatievoorziening en organisatie zo duidelijk en simpel mogelijk te maken en dat valt niet altijd mee met de veelvoud aan systemen. Dat doen sommige andere hogescholen beter. We willen hier graag dat alle deelfunctionaliteiten uitstekend zijn. Terwijl ik denk: gebruik één app, en accepteer dat die misschien in sommige opzichten niet optimaal is. Ik wil dat de complexiteit in de inhoud van de opleidingen zit en niet in de context ervan.’
Is er iets wat sommige directeuren mogelijk vergeten in het terugdringen van de uitvalcijfers?
‘Misschien. Ik geloof dat het essentieel is dat wij zelf als medewerkers ook plezier en zingeving in het werk ervaren. We hebben al jaren een erg goede HU Thermometer, het werkbelevingsonderzoek. Daar zijn we trots op.’
Lijst hieronder: Uitval-cijfers per opleiding voor het jaar 2022-2023:
