Bijna klaar met je studie? In tegenstelling tot je voorgangers enkele jaren geleden, zul je niet op een houtje hoeven te bijten. Het gaat Nederland economisch voor de wind. En de ontwikkelingen in de provincie Utrecht zijn zelfs nóg gunstiger.
Vul het woordje ‘hbo’ in als trefwoord op de vacaturesite Monsterboard, selecteer de provincie Utrecht, en er rollen maar liefst 4672 hits uit. Het gaat goed met Nederland. En extra goed in deze provincie concludeerde het Centraal Bureau voor Statistiek onlangs. En het zijn vooral de hoogopgeleiden die van het gunstige tij profiteren.
In het Werkgelegenheidsonderzoek 2007, eind december gepubliceerd door de provincie Utrecht, voert positivisme dan ook de boventoon. Afgelopen jaar was ‘een historisch topjaar’ met ruim 642.243 werkzame personen bij 78.284 vestigingen in de provincie. Er kwamen meer mensen hier werken, dan ‘Utrechters’ de grens over gingen voor een baan in pak ‘m beet Amsterdam. Terug naar de juichende cijfers: er kwamen 16.000 banen bij en de werkgelegenheid steeg met 2,5 procent.
Booming economie
‘Het is een erg leuke periode, de vacatures komen op ons af’, beaamt Tina Kunnen, manager van Campus Recruitment in De Uithof. Sinds kort verzorgen ze studierelevante (bij)banen voor studenten en afgestudeerden. Over trends durft ze nog geen concrete uitspraken te doen, ‘mogelijk is het over een maand compleet anders’. Wel merken ze bij het uitzendbureau dat de economie booming is. ‘We krijgen elke dag veel vacatures binnen voor de verschillende studierichtingen’, zegt intercedente Laura Brosi. ‘De vraag vanuit ICT en techniek is daarbij momenteel extra groot. Ook is er veel vraag naar studenten (digitale) communicatie voor met name webredactie en ontwerpen.’
De groei in de provincie is, volgens het eerder genoemde werkgelegenheidsonderzoek, met name te vinden in de financiële en zakelijke dienstverlening, zoals uitzendbureaus, ICT-bedrijven en organisatie-en adviesbureaus. Er was alleen een teruggang in de sector nijverheid te bespeuren, deels door de recente inkrimping bij Wegener waardoor er minder arbeidsplaatsen waren in de grafische industrie/uitgeverijen. Alle andere sectoren, van zorg tot onderwijs, maakten een groei mee of bleven stabiel.
Genoeg plek voor de afgestudeerden van de hogeschool dus. Maar waar de afzwaaiers (gemiddeld 5.500 per jaar) allemaal terecht komen, is helaas onbekend. De weinige alumni-verenigingen van de hogeschool moeten tot hun ‘spijt’ (en soms ‘schande’) bekennen geen gegevens te hebben over hun afstudeerders. Op wereldreis, baan op mbo-niveau geaccepteerd, aan het doorstuderen, een hbo-functie buiten het vakgebied gevonden, full- of parttime aan de slag? Het is gissen.
Van degenen die aan het werk zijn gegaan, mogen we aannemen dat ze dat hier in de provincie doen. Immers: de meeste mensen kiezen een onderwijsinstelling op basis van zo’n kort mogelijke reisafstand, en mensen van ver gaan tijdens de studie veelal op kamers in Utrecht of Amersfoort. Dikke kans dat ze hun werkende bestaan dus in de regio voortzetten.
Hoogst opgeleide provincie
De provincie is uiteraard blij met deze hoog opgeleide aanwas. ‘We hebben de hoogst opgeleide beroepsbevolking van Nederland’, vertelt Hiske van der Meulen (beleidsmedewerker bij de provincie, afdeling Economie, Cultuur en Vrije Tijd). ‘Een groot deel daarvan komt van de HU. De afstudeerders zijn heel belangrijk voor de regionale economie.’
En uiteraard ook de afstudeerders van de Universiteit Utrecht, de grootste universiteit van het land. In hoeverre ze op de lokale arbeidsmarkt concurreren met afgestudeerden van de hogeschool, is moeilijk te zeggen. Bij Campusrecruitment merken ze er in elk geval niet veel van. Brosi: ‘Afstudeerders van de HU hebben een sterk beroepsgerichte opleiding die duidelijk op bepaalde banen aansluiten. Voor startersbanen wordt daarnaast vaak enkele jaren werkervaring gevraagd, hbo-ers hebben het voordeel dat ze veel stages lopen en bijvoorbeeld via ons al studierelevante bijbanen hebben gehad, waardoor ze dat gat hebben opgevuld.’
Innovatief
Met de enorme hoeveelheid hoger opgeleiden zat de (relatief kleine) provincie in het verleden nog wel eens in de maag. Na enkele voortvarende economische jaren, zakte de werkgelegenheid in 2001 in. In het Economisch beleidsplan 2003-2007 is daarom mede sterk ingezet op het binnenhalen en houden van kennisintensieve sectoren en innovatieve bedrijvigheid. Sectoren waar de vraag naar hoog opgeleiden groot is. Zo participeert de provincie in Taskforce Innovatie (waarin ook de HU zit). De Taskforce richt zich met name op de sectoren life science, ICT, zakelijke dienstverlening, design en multimedia. Doel: in 2010 tot de top 5 innovatieve regio’s van Europa behoren. Niet alleen worden hiervoor bedrijven binnengehaald, ook worden studenten gestimuleerd innovatieve zelfstandigen te worden.
Omdat ze momenteel gemakkelijk aan de bak komen, vormen de hbo-ers geen speciale doelgroep (meer) voor het provinciale beleid. Van der Meulen: ‘In de noordelijke provincies zijn ze wel bezig om hoger opgeleiden binnen te houden. Daar studeren mensen af, maar trekken weg omdat er te weinig passend werk is. Dat is hier niet het geval. Onze aandacht gaat meer uit naar jongeren en ouderen. Daar zie je een lagere participatiegraad, met name onder lager opgeleiden. Via het provinciale beleidsprogramma ‘Sociale Agenda’ willen we de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt verbeteren, en de werkgelegenheid voor onder andere deze doelgroepen bevorderen.’
Dat het nu goed gaat, betekent niet dat de regio op z’n lauweren kan rusten. De provincie is behoorlijk vol en moet rekening houden met verstopte wegen, volgebouwde industrieterreinen en een overspannen woningmarkt. Initiatieven zoals verbreding van de A2 naar Amsterdam en de dubbele spoorlijn naar diezelfde stad, zijn broodnodig.
Van der Meulen denkt dat er voorlopig nog geen einde aan de groei komt. ‘De provincie is redelijk volgebouwd ja. Maar het is geen statisch gegeven. Bedrijven gaan weg, failliet of reorganiseren… We kunnen niet meer duizenden hectaren aan bedrijventerrein aanleggen maar er blijft altijd beweging in zitten. Daarnaast zetten we in op startersleningen voor de woningmarkt en hebben we een aanjaagteam dat achter de gestelde bouwquota voor woningen aanzit.’
Ze voorziet de komende tijd in elk geval een gestage groei wat betreft werkgelegenheid in de zakelijke dienstverlening als in de zorg. Zowel de vergrijzing, als de focus van Nederland als kenniseconomie, leggen de hoog opgeleiden geen windeieren. ‘Maar ik kan niet in de toekomst kijken. Het is ook lastig te voorspellen wat voor een soort mensen wat voor een soort banen krijgen. Lang niet iedereen komt uiteindelijk ergens terecht waar ie voor gestudeerd heeft.’
TOP 5
Aantal arbeidsplaatsen in de provincie Utrecht 2007
152.947 banen in de zakelijke diensten (waaronder ook overheden)
116.236 banen in de reparatie & handel (groei ondermeer veroorzaakt door nieuwe vestiging van Ikea Amersfoort)
92.635 banen in gezondheids- &welzijnszorg (met name in ziekenhuizen, maatschappelijk werk en kinderopvang)
43.618 banen in de nijverheid
43.601 banen in het onderwijs (afgelopen jaar groei van 1000 banen met name in het basisonderwijs en wetenschappelijk onderwijs)
Klik voor interviews met net afgstuurde HU-ers hier.
