Ruim twintig prijzen op wereldkampioenschappen, twee keer zilver tijdens de Olympische spelen en klaar om de volgende medailles in de wacht te slepen in China. Orca is geen kleintje in de roeiwereld. Eind januari werd de Algemene Utrechtse Studenten Roeivereniging uitgeroepen tot Sportvereniging van 2007. Reden genoeg voor Trajectum om een bezoek te brengen aan het Orca-clubhuis aan het Merwedekanaal.
Dinsdagmiddag, na vieren. Het is stil in de Driewerf. Pas rond half zes zullen de eerste roeiers verschijnen in de loods aan het Merwedekanaal die Orca deelt met roeiverenigingen USR Triton en URV Viking. Alleen uit de bestuurskamer klinken nu al stemmen, gelach. In de kantine is nog niemand. Zelfs de bar is onbemand. Maar vanavond zit het hier vol studenten. Zoals iedere dinsdag en donderdag bereidt de kookcommissie een ‘hap’, met hulp van een steeds wisselende roeiploeg. Het is duidelijk dat dit de kantine van een roeivereniging is, met roeiboten aan het plafond en een pilaar behangen met riemen. De muren zijn rood en grijs geschilderd, de verenigingskleuren van Orca. Vlakbij het raam hangt een vitrinekast vol prijzen. Allemaal gewonnen door de vereniging of een van haar leden.
Nog niet zo lang geleden heeft Orca de prijzenkast opnieuw mogen aanvullen. Op 30 januari werd de vereniging uitgeroepen tot Sportverenging van het jaar (2007). Dat gebeurde tijdens de uitreiking van de Utrechtse Sportprijzen in de Stadsschouwburg. De jury noemde de Algemene Utrechtse Studenten Roeivereniging (AUSR) Orca een ‘steeds professionaliserende vereniging die tegelijk een maatschappelijk verantwoord beleid voert’. Bij voorzitter Thekla Teunis overheerst in eerste instantie verbazing. Zij had eigenlijk verwacht dat atletiekvereniging Phoenix zou winnen. Maar natuurlijk is ze vooral erg trots op ‘haar’ Orca: ‘Wij zijn een professionele sportvereniging, maar daarnaast is het ook gewoon heel gezellig. Bovendien hebben we niet alleen oog voor onszelf, maar ook voor de wijk.’
Het door de jury geprezen ‘maatschappelijk verantwoord beleid’ uit zich onder andere in een project dat Orca met woningcorporatie Mitros heeft opgezet. Kinderen van basisschool de Ariënsschool in Hoograven mogen meedenken over wat er aan hun wijk veranderd zou moeten worden. Thekla: ‘We willen van hen horen wat er beter kan in de wijk. Hun plannen presenteren ze in de vorm van posters, die worden dan aangeboden aan de gemeente. Je kunt denken aan een speelveldje, een muurschildering, of een kindvriendelijke route door de wijk.’ Tijdens de open dag van het Liesbospark op 25 mei, kiest een deskundige jury het beste ontwerp. Mitros zal het gekozen ontwerp vervolgens realiseren.
Doel van het project is onder andere om de kinderen te laten zien dat zij door samenwerken iets kunnen bereiken. Ook komen de kinderen in aanraking met de roeisport. Ze mogen een aantal lessen volgen bij Orca. Studenten van de nieuw opgerichte commissie SOS (Sport op School) begeleiden de kinderen hierbij. Thekla: ‘Studentenverenigingen hebben de naam een beetje afgesloten te zijn van de rest van de wereld. Alles speelt zich af achter gesloten deuren. Met dit project bewijzen wij het tegendeel.’
Op de gevel van de loods aan het Merwedekanaal prijken de namen van de drie roeiverenigingen die het gebouw behuist. In grote opslagruimtes aan de kade liggen roeiboten boven elkaar in rekken. De verenigingsruimtes bevinden zich erboven, op de eerste verdieping van de loods.
De Driewerf bestaat sinds 1994. Het ledenaantal van Orca had zich eind jaren tachtig zodanig uitgebreid, dat de toenmalige accommodatie niet langer volstond. Orca ontstond in 1970, toen de roeiverenigingen Charon en Batavier besloten te fuseren. De vereniging is altijd ambitieus geweest. Al in 1973 roeien Orca-roeiers een nationaal record. In datzelfde jaar krijgt de vereniging haar eerste gouden blik (een soort medaille, zie Roeien voor beginners onderaan de pagina) uitgereikt in Moskou. In de jaren die volgen blijven de medailles binnenstromen en wordt Orca de leidende roeivereniging van Nederland. Na tien jaar worden steeds meer Orca-leden geselecteerd voor de Nederlandse nationale ploegen, en soms bereiken vrijwel complete Orca ploegen internationale status.
Ook het afgelopen jaar heeft Orca bijzondere prestaties geleverd. Orca-roeier Pieter Bottema werd afgelopen zomer wereldkampioen in de lichte mannenacht, en de vereniging haalde twee Olympische kwalificaties binnen. Orca-roeier Geert Cirkel werd genomineerd voor Sportman van het Jaar bij de Utrechtse Sportprijzen, maar greep naast de titel.
‘Bij belangrijke wedstrijden komen veel leden de roeiers aanmoedigen’, vertelt voorzitter Thekla. ‘Voor een wedstrijd op de Amstel binnenkort, regelen we een bus. Die komt ook zonder moeite vol. En we willen de Olympische Spelen volgen op groot scherm. Dat organiseren we misschien samen met de hogeschool en universiteit, dan kan iedereen het zien. Toen Geert en Sjoerd hun Olympische kwalificatie binnen hadden, vierden we dat op Orca met een zogenaamd heldenfeest. De helden vertellen dan over hun wedstrijden en overwinningen. Dan merk je goed hoe trots iedereen op Orca is. Het is een goede motivatie.’
Bij de aanlegsteiger staan vier tweedejaars roeiers klaar voor hun training. Ze dragen een zwarte legging met daarboven een Orca-shirt. Hun gympen liggen aan de rand van de steiger, ze hebben andere bij zich om mee te trainen. Die staan al in de boot. Eenmaal ingestapt gaan de roeiers op aanwijzing van de slag tegelijk zitten. De stuurvrouw, die voorin zit, geeft aan wanneer zij zich van de kant mogen afzetten. De drie coaches van de ploeg kijken toe. ‘Hee Jasper, doe je pakje eens naar beneden’ roept een van hen de roeiers door een gouden toeter lachend toe.
De zeshonderd leden van Orca zijn bijna allemaal student, want daarvoor krijgt de vereniging subsidie. ‘Alleen als iemand heel groot en sterk is maken we misschien een keer een uitzondering’, grapt Thekla. Per jaar worden maximaal 240 studenten lid. Thekla: ‘Er zijn drie momenten waarop je je kan inschrijven. Tijdens de UIT-dagen, eind september en in januari. Vooral tijdens de UIT zijn er vaak meer aanmeldingen dan we kunnen plaatsen. Dan wordt er geloot.’ Omdat zo’n 200 leden per jaar hun lidmaatschap opzeggen, blijft de omvang van de vereniging ongeveer gelijk.
Alle leden van Orca kunnen kiezen of ze competitie of wedstrijd willen roeien. Voor het wedstrijdroeien vindt selectie plaats. Thekla: ‘Er zijn normaal gesproken drie ploegen van acht wedstrijdroeiers: een vrouwenacht, een mannenacht lichtgewicht en een mannenacht zwaar. Vierentwintig plaatsen dus. Dit jaar hebben we een extra damesvier, maar nog steeds is er een overschot aan leden die graag zouden wedstrijdroeien.’ De meeste roeiers beginnen pas in hun studententijd met roeien. Toch kun je al binnen een paar jaar de top bereiken. Thekla: ‘Het WK bijvoorbeeld, of de Olympische Spelen. Maar dan train je wel tien tot veertien keer per week.’
Het grootste deel van de Orca-leden is ‘gewoon’ competitieroeier. ‘Dat is recreatief roeien’, legt Thekla uit. ‘Je stelt een ploegje samen en vraagt een ouderejaars als coach. Je mag zelf bepalen hoe vaak je traint.’ In principe is ieder lid onderdeel van een ploeg. Hoe vaak er getraind wordt, is heel verschillend. Thekla: ‘Er zijn er ook die de hele winter aan de bar hangen. Dat is natuurlijk ook prima.’
Orca is tenslotte een gezelligheidsvereniging. De bar is van maandag tot en met donderdag ’s avonds open. En op dinsdag en donderdag kan je er voor drie euro eten. Er zijn vijfendertig commissies binnen Orca. Minstens een keer per maand wordt er een feestje georganiseerd. ‘Maar meestal wel vaker’, lacht Thekla. ‘Er zijn ook filmavonden, wijnproefavonden, een bier cantus, en nog veel meer leuks.’
Wil je Geert Cirkel en Sjoerd Hamburger volgen op weg naar de Olympische Spelen, dan kun je behalve de Orca-site (www.phys.uu.nl/~orca) ook de site van Geert (www.holland4.nl) en Sjoerd bekijken (www.sjoerdhamburger.nl)
