Onderwijskeurmeester NVAO heeft veel aan te merken op de universitaire rechtenopleidingen, maar keurde ze wel goed. Politiek Den Haag reageert verdeeld. 'Wat voegt de NVAO nog toe?'
'Ik schrik ervan dat de opleidingen rechtsgeleerdheid aan de Nederlandse universiteiten rammelen', zegt kamerlid Tanja Jadnanansing van de PvdA. 'Maar ik schrik er nog meer van dat ze bijna allemaal goedgekeurd worden alleen omdat ze beterschap beloven.'
GroenLinks wil een debat aanvragen. 'Een verhouding van vijftig tot zestig studenten per docent is ongelooflijk en kan alleen maar negatief uitwerken op de kwaliteit van het onderwijs', zegt Jesse Klaver van GroenLinks. 'Universiteiten krijgen geld om onderwijs te verzorgen, maar dat blijken ze op minimale wijze daarvoor in te zetten. Het lijkt erop dat universiteiten te veel bezig zijn met onderzoek om nog genoeg tijd en energie in de collegezaal te investeren.'
'Zelfs met deze gebrekkige manier van beoordelen komt de NVAO tot positieve oordelen', aldus Harm Beertema van de PVV. 'Niet op grond van eenduidig positieve resultaten, maar op basis van uitgesproken goede voornemens van kennelijk goed van de tongriem gesneden managers en bestuurders. Dat zegt veel over de onzekerheid die de NVAO heeft over haar rol als waakhond. Ze weet het allemaal ook niet zo precies en deelt voldoendes uit om ervan af te zijn. Als dit allemaal waar is, zoals ik het hier lees, dan word ik er wel erg mistroostig van.'
Een rendement van 26 procent gediplomeerden na vier jaar mag volgens hem nooit tot een positief oordeel leiden. 'Kom nou toch! Als dat wel het geval is, dan laadt de NVAO de verdenking op zich van broddelwerk, gebaseerd op subjectieve uitspraken van universiteitsbestuurders.'
'De NVAO geeft steeds groen licht, terwijl er forse tekortkomingen zijn', stelt Jasper van Dijk van de SP. 'Dat geeft te denken. Als zulke opleidingen groen licht krijgen en pas na zes jaar weer worden beoordeeld, is het de vraag wat de NVAO precies toevoegt. De kwaliteit van het hoger onderwijs staat onder druk. Het toezicht moet dus boven alle twijfel verheven zijn.' Maar VVD-kamerlid Anne-Wil Lucas denkt er anders over. De NVAO legt volgens haar de lat hoger en ziet daarom meer verbeterpunten dan voorheen. 'Dat is op zich goed nieuws. Verscherpt toezicht leidt nu tot meer ‘gesignaleerde problemen’, maar uiteindelijk tot beter onderwijs. Het is nu vooral zaak om ervoor te zorgen dat er ook echt wat gebeurt met deze verbeterpunten.'
Haar coalitiegenoot Sander de Rouwe van het CDA wil niet inhoudelijk reageren, omdat hij het niet eens is met de duiding dat de rechtenopleidingen ‘genadezesjes’ hebben gekregen. Ook kan hij niet geloven dat de opleidingen zijn goedgekeurd op basis van beloften. Net als de NVAO wijst hij erop dat de visitatiecommissies uit deskundigen bestonden.
Wat er nu zou moeten gebeuren? Daar denken de partijen verschillend over. 'Deze uitkomsten zijn een onderstreping van de noodzaak tot prestatieafspraken en profilering door de universiteiten en hogescholen', zegt Lucas (VVD), die in het nieuws vooral een bevestiging van het kabinetsbeleid ziet. 'Alleen dan krijgen we lat omhoog en meer diversiteit in het opleidingenaanbod. En dat zal, samen met eerlijke voorlichting en selectie aan de poort, het studiesucces ten goede komen.'
De oppositie ziet dat anders. GroenLinks wil dat universiteiten 'een redelijke docent-studentratio vaststellen om studenten goede begeleiding en goed onderwijs te bieden', zegt Klaver. 'Die komt wat ons betreft eerder in de buurt van één docent per twintig studenten. Ik ga de staatssecretaris vragen hoe hij dit verslag over de onderwijskwaliteit aan de rechtenfaculteiten ziet en of het onderwijs daar de titel hoger onderwijs waardig is.'
De Tweede Kamer zou bovendien een 'fundamenteel debat' moeten voeren over het toezicht op het hoger onderwijs, vindt Van Dijk (SP). 'Dan kan ook worden gekeken naar de overlap tussen de Onderwijsinspectie en de accreditatie van de NVAO. Waarschijnlijk kan een hoop bureaucratie worden geschrapt als de taken beter worden verdeeld.'
'Om dit soort misstanden voor te zijn heb ik gepleit voor een vliegende brigade van deskundigen van NVAO en Onderwijsinspectie die steekproefsgewijs bij alle Nederlandse bacheloropleidingen de kwaliteit van de afstudeerdossiers gaat controleren', aldus Jadnanansing (PvdA). 'Ik denk dat wij onorthodoxe maatregelen niet moeten schuwen bij het verbeteren van de kwaliteit van ons hoger onderwijs.' Ze kreeg voor haar plan echter geen steun in de Kamer.
Beertema (PVV) wijst erop dat er in het hbo landelijke toetsen komen voor de kernvakken. 'Een student journalistiek van Windesheim zal straks hetzelfde landelijke examen Nederlands, Engels en geschiedenis doen als een student in Maastricht of Utrecht', legt hij uit. 'De opleidingen behouden wel hun eigen specialisaties, maar de kernvakken vormen een objectieve kennisbasis voor alle studenten in het land. Het lijkt erop dat de bacheloropleidingen in het wetenschappelijk onderwijs hier ook behoefte aan hebben.'
