Van marxisme tot multimedia

School wordt leerbedrijf

Werken in redacties, meer aandacht voor crossmedia. De school als een leerbedrijf. De vernieuwing van het onderwijs is ingezet en moet doorgaan, stelt directeur Han Smits.

Een tijd lang zag het er voor de SvJ weinig rooskleurig uit. De visitatiecommissie – een voorloper van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) – oordeelde in 2000 dat alle vier de journalistenopleidingen hun zaken niet op orde hadden en moesten verbeteren. De Onderwijsinspectie constateerde enkele jaren later dat dit in Utrecht niet gelukt was en gaf een ‘rode kaart’. De opleiding kreeg een jaar de tijd om de ernstige tekortkomingen weg te werken. In 2004 zijn er veel veranderingen doorgevoerd en aan het eind van het jaar kon geconstateerd worden dat het gelukt was. Afgelopen voorjaar oordeelde de NVAO positief.
‘Als je de accreditatiegegevens van de vier opleidingen vergelijkt, komen we er goed uit’, stelt Smits vast. ‘Niet dat de ene veel beter is dan de andere, maar Utrecht heeft op de deelgebieden wel de meeste keer “goed” gekregen.’
Dit betekent niet dat de SvJ achterover kan leunen. De ingezette vernieuwing van het onderwijs moet doorgaan, betoogt hij. Vorig jaar september is gestart met redacties in het derde en vierde jaar (in plaats van de gangbare lessen) waarin studenten fulltime werken. Smits: ‘De redactie binnenland bijvoorbeeld werkt samen met het AD-UN en RTV Utrecht. Onder begeleiding van journalisten en docenten maken studenten artikelen en items en als die goed genoeg zijn, komen ze in de krant of worden uitgezonden.’
Daarnaast is er in de bovenbouw steeds meer aandacht voor een multimediale aspect. ‘Met ingang van vorig jaar krijgt iedereen verplicht een basisopleiding voor zowel krant, tijdschrift, radio, tv, internet, fotografie en redactionele vormgeving. Dit jaar is het verplichte onderdeel radio en tv uitgebreid en zijn we aan het nadenken om volgend jaar de eerste- en tweedejaars meer te scholen in de verschillende media.’ Ook wil hij meer aandacht voor freelance werk en onderzoekstechnieken.
Smits: ‘Ik wil graag dat wij een soort leerbedrijf worden, waarin de studenten zich vanaf dag één journalist voelen. Oefenen in een zo realistisch mogelijke omgeving samen met docenten en het beroepenveld, zoals bij CampusMedia (zie kader; red.).’
Niet alles kan in een slag worden gerealiseerd en het onderwijs mag niet elk jaar op de schop, realiseert Smits zich. Maar de veertig studie-uren die de studenten per week tot hun beschikking hebben, moeten meer dan nu aangesproken worden. ‘Uit onderzoek blijkt dat ze die veertig uur niet halen. Daar is winst te boeken; we kunnen meer uit de studenten halen. Het is een illusie om die veertig uur te halen, maar we moeten zo dicht mogelijk in de buurt komen.’
Dus de studie wordt zwaarder? ‘Ja, niet alleen in uren maar ook qua niveau. Dat kan en dat moet.’
Gerard Rutten


CampusMedia op komst

Een cluster van multimediale werkplaatsen met een tv-, radio- en internetpoot, waarbij studenten media-uitingen verzorgen voor iedereen die in De Uithof vertoeft. De bestaande Studentenradio gaat op in dit initiatief, CampusMedia gedoopt.
Dat is het plan van de faculteitsdirectie, neergelegd in de notitie CampusMedia uit september 2006. De leerwerkplaats moet in januari 2007 van start gaan. CampusMedia moet een onderdeel gaan vormen van de SvJ, international communication and media en bedrijfscommunicatie. Studenten maken items die worden uitgezonden via CampusRadio en CampusTV, onderhouden de site CampusInternet en voeren internationale communicatieopdrachten uit.
Volgens het plan wordt in de eerste fase – van juli tot november van dit jaar – de mogelijkheid van CampusMedia onderzocht. Tijdens dit onderzoek wordt Studentenradio, waarvan de subsidie 1 november afloopt, omgevormd tot een pilot. In fase twee, die loopt tot juli 2007, moet CampusMedia verder op poten worden gezet, waarna het een plek krijgt in het curriculum. (GR)




'Toelating zal ik eisen’ ‘

Wat gebeurt er als je het archief gaat doorspitten van veertig jaar SvJ-krantjes? Sinsia van Kalkeren en Wietske Rodenhuis, vierdejaars studenten journalistiek, namen deze klus op zich. Uren brachten ze door in een hokje tussen stapels vergeeld papier en verzamelden anekdotes uit een bewogen verleden.

Toestand heeft het langst bestaan. In 1978 rolde het eerste nummer van de pers. Daarnaast bestonden er andere blaadjes met als De Krant, De Hekel, De Wokkel, Krondt, Ei, De Nieuwsparaplu, Grrrom en Spharistike. In de jaren zeventig had je feministische bladen als De Naaimachine en de BladZij.

De mentaliteit van studenten is nogal veranderd in de jaren. Sinsia: ‘In de jaren zeventig en tachtig riepen kranten de lezer op tot actie. Studenten waren erg betrokken in die tijd. Toestand is altijd kritisch gebleven maar werd later meer een kanaal om studenten te informeren, die actieve houding ging er af.’
Ook de organisatie op de school was anders. Tot aan het eind van de jaren tachtig zwaaiden studenten en docenten de scepter en bepaalden ze de inhoud van de les. Ruud Hof, al jaren docent geschiedenis, bedacht zo nu en dan een nieuw vak. Sinsia: ‘Hij hing dan een intekenlijst op in de hal, als er genoeg belangstellenden waren kon hij beginnen met het vak.’ Status en hiërarchie leken niet te bestaan.‘Studenten vonden het idioot als docenten een tentamen wilden geven. En we hebben ook geruchten gehoord over een conciërge die directeur werd.’

De vroegere schoolraad, bestaand uit studenten en docenten, had heel wat meer in te brengen. ‘De democratie op de school is tegenwoordig een stuk minder. Je ziet in de blaadjes dat de macht van de schoolraad in de loop der jaren steeds meer afbrokkelt.’ Dat studenten een duidelijke mening hadden, blijkt uit de volgende kop uit 1972: ‘Marksistiese overtuiging een rol laten spelen bij de toelatingsprocedure of niet’. In ‘72 speelde er een levendige discussie op de school of een marxistische overtuiging een toelatingseis moest worden. De Leeuwarder Courant sprak er schande van: ‘In het lesrooster zit marksisme in plaats van ideologieën’.
Niet alleen studenten zorgden voor beroering. In 1970 besloot de school dat jaar geen nieuwe eerstejaars aan te nemen in verband met veranderingen in het onderwijs die voor september nog niet rond waren. Tot groot ongenoegen van aspirant journalisten. Een van de gedupeerden tekende protest aan. Ruim honderd andere nuldejaars volgden haar voorbeeld. Met leuzen als ‘toelating zal ik eisen’ klopten ze bij de toenmalige directeur aan. Die hield zijn poot stijf.
Van de laatste jaren kunnen de twee studentes geen opmerkelijke gebeurtenissen opnoemen. De Toestand is in 1995 opgeheven. In een van de laatste edities staat een verhaal over Dick van der Lugt. Hij besloot dat jaar zijn lessen differentiatie dagblad te staken. De reden? Studenten kwamen niet opdagen en leverden hun artikelen niet op tijd of helemaal niet in.
Carolien Zwart


Meer informatie symposium 9 november: www.iedereenjournalist.hu.nl