Betty Chang – ze ondertekent huurcontracten het liefst in de McDonalds en wil geen rechtenstudenten in haar huizen – van Marlux BV heeft 39 panden op haar naam staan. Ze werd voor de landelijke huisjesmelkerverkiezing, die dit jaar voor de derde keer is gehouden, dan ook negen keer aangemeld (van de twintig Utrechtse inzendingen).
Student Willem van Oostrum woonde in een ‘€hang’ pand. Hij zocht met spoed een kamer en ging akkoord met zes vierkante meter voor 320 euro. Na een maand schakelde hij alsnog de huurcommissie in. Volgens de berekening via het puntensysteem bleek zijn kamer slechts 125 euro te mogen kosten. Een hoorzitting in oktober 2005 volgde. Daar bleek dat Chang diezelfde dag nog drie zaken van andere huurders had lopen. ‘Ze deed alsof ze van niks wist’, vertelt Willem over die dag. ‘Te verhalen kosten werden terplekke verzonnen. Kroonluchters die er nooit hadden gehangen, laminaat dat gewoon een zeiltje was.’ Met terugwerkende kracht had Willem 3400 euro van de huisbazin tegoed. Inmiddels heeft hij 1000 euro ontvangen. ‘Ze reageert niet meer op aanmaningen. Een deurwaarder gaat er nu werk van maken.’
Renske Leijten van Rood schrijft de problematiek van huisjesmelkers toe aan de kamernood. ‘Daardoor kan er ook meer gevraagd worden voor een woning.’ Wat ook blijkt uit een recent onderzoek van de site studentenhuisvesting.nl. De kamerprijzen in de Domstad (64.000 studenten op 281.000 inwoners) zijn het een na hoogst, alleen Amsterdam is duurder. Verder wonen Utrechters met gemiddeld vijftien vierkante meter kamer het kleinst.
De gemeente en woningbouwcoörporatie bouwen flink bij. Zo zijn er in 2006 twee nieuwe studentencomplexen in De Uithof gebouwd, en staan nog eens duizend woningen voor 2008 op de planning. Vooralsnog wordt de markt echter beheerst door particuliere verhuurders die hun eigen prijzen bepalen en hun waar aanbieden op sites als kamernet.nl en studentenkamer.nl. Volgens het onderzoek van studentenhuisvesting.nl blijkt dat de meeste kamers via zo’n site gevonden worden. Is daar nog controle op? Kamernet geeft aan contactgegevens van verhuurders te bewaren, maar naar vreemde prijs/oppervlakte verhoudingen wordt niet gekeken.
Niet alleen de kamernood is groot. Ook de huizenmarkt is gespannen. Hierdoor ontstaan er soms extreme huisjesmelkerpraktijken. Dat ondervond Matthijs (liever geen achternaam). Hij woonde geruime tijd met een aantal huisgenoten in een pand in Utrecht Oost. Toen het huis werd verkocht aan een vastgoedbedrijf, begonnen de problemen. De nieuwe eigenaar wilde van de huurders af en had daar zo zijn eigen methodes voor. Matthijs: ‘In eerste instantie was de huisbaas helemaal niet te bereiken. Nieuwe huurders moesten meteen hogere huur betalen, een flinke borgsom en bemiddelingskosten. Die gingen daar niet mee akkoord. Na een hoop gedraai, gezeur en dreigementen hebben ze uiteindelijk zelf een nieuwe bewoner aangedragen. Dat bleek echter een soort zwerver, ik weet zeker dat het gewoon een vriendje van hen was die ze in ons huis hebben gestald om ons eruit te werken. Hij stonk, maakte niks schoon en jatte onze fietsen. Op een gegeven moment was ik het zo zat dat ik maar verhuisd ben. Ik kon er niks tegen doen.’
Verhuizen of blijven en je mond houden. Maar weinig studenten ondernemen actie tegen hun huisjesmelker. Een goede relatie met de huisbaas is belangrijker. ‘En studenten zijn lui en gemakzuchtig’, vult Paul van Brakel van de huurcommissie aan. ‘Ze laten het er maar bij zitten. Dan maar meer huur betalen en ouders schieten vaak bij. De drempel om naar de huurcommissie te stappen is hoog, studenten hebben geen zin om moeite te doen. Daarbij komt dat de meeste studenten niet eens weten wat de huurcommissie is.’
Willem wist het wel en ging de strijd aan met zijn huisbaas Chang. Hij won. Helaas heeft zijn zaak geen effect op andere zaken en of gedupeerden. Van Brakel: ‘Elke zaak komt in een woondossier terecht en daar wordt verder niet meer naar gekeken.’
Studenten moeten dus zelf voor hun rechten opkomen. Om een huurverlaging af te dwingen met het puntensysteem. En ook wanneer de huisbaas ernstige gebreken of tekortkomingen in het huis niet onderhoudt. Dat is het geval ‘wanneer de woonruimte niet is aangesloten op het riool of een alternatief afvalverwerkingsysteem’ of ‘er geen raam, lichtkoepel of iets dergelijks in de woonkamer of slaapkamer is’, aldus de huurcommissie. Bij deze problemen wordt een inspectie ingeschakeld.
Andere oplossingen liggen niet binnen de macht van de commissie. ‘De huurcommissie is geen politiek orgaan, maar een geschillencommissie die slechts de wet handhaaft’, aldus Van Brakel.
Het is dus ook een probleem dat op politiek niveau aangepakt moet worden. In sommige steden hebben verschillende partijen de handen ineen geslagen om de misstanden aan te pakken. In Rotterdam is onlangs een plan bedacht om huisjesmelkers en hypotheekfraudeurs tegen te gaan. Gemeente, justitie, banken, makelaars en notarissen werken hiervoor samen. Een van de maatregelen is dat ze panden waar veel mee gefraudeerd wordt op gaan kopen voordat ze op de openbare veiling verschijnen. Begin deze maand sloten de verschillende partijen een convenant.
In Utrecht is het nog niet zover. De gemeente Utrecht geeft wel aan woningen te controleren wanneer er een melding van een verdacht pand binnenkomt. Eerst wordt dan bekeken of de woning daadwerkelijk bewoond wordt en de eigenaar een geldige woonvergunning heeft. Communicatiemedewerker Marije van der Veen van de gemeente Utrecht vertelt: ‘Regelmatig komt het voor dat de woning illegaal verhuurd wordt of dat er te veel mensen in het pand wonen. In dat geval worden er maatregelen getroffen waarbij de illegale bewoners worden uitgezet. Ook bemiddelt de gemeente als huurder en verhuurder niet uit een geschil komen over voorzieningen in de woning. De gemeente controleert de woning dan aan de hand van de Woningwet en het Bouwbesluit op de kwaliteit van de bouw en de voorzieningen. Is de kwaliteit van de woning niet in orde, dan moet de verhuurder dit alsnog in orde maken. Doet hij dat niet, dan kan -in het uiterste geval- de gemeente dat zelf doen, op kosten van de verhuurder.’
En hoe gaat het verder met Chang en haar huurders? De organisatie van de verkiezingen geeft aan Chang in de gaten te houden, en ze adviseert al haar bewoners contact op te nemen met de huurcommissie. Ondertussen is ook een Changhyves opgericht voor lotgenoten.
Suus Harms
Advies
Het rechtsbureau in Utrecht geeft de volgende adviezen aan studenten wanneer ze een kamer vinden:
– Onderteken altijd een huurcontract. Alhoewel een mondelinge overeenkomst ook bindend kan zijn, is daar moeilijk bewijs voor te leveren. Op woonbond.nl staan voorbeelden van ‘normale’ contracten.
– Bij twijfel over het contract, denk niet dat je het beter weet. Vraag om juridisch advies.
– Accepteer geen sleutelgeld, dat mag niet.
– Maak een opnamestand van de kamer voordat je borg betaald.
Wat doet de huurcommissie nou eigenlijk?
De huurcommissie is een onafhankelijke organisatie die geschillen tussen huurder en verhuurder probeert op te lossen. Als huurder kun je aan de hand van een puntensysteem uitzoeken hoeveel je hoort te betalen voor je kamer. Wanneer dat minder is dan dat je nu betaalt, kan de huurcommissie via een hoorzitting huurverlaging afdwingen. Voor meer
informatie, kijk op www.huurcommissie.nl.
